Çinli araba devi Great Wall, Türkiye’deki yatırım planını askıya aldı

Türkiye’nin lokomotif kesimlerinden otomotivde, tehlike çanları çalıyor. Avrupa’dan yeni bir marka yatırımı çekemeyen Türk otomotiv endüstrisi, üretim gücünü korumak için umut bağladığı Çinli otomotiv üreticilerinden de birinci makûs haberi aldı.

Ekonomi gazetesinin haberine nazaran, ulaştığı bilgiye nazaran, Türkiye’de yatırım yapması için kamu nezdinde ağır temasların yürütüldüğü Çinli markalardan biri olan Great Wall, geçen perşembe ülkedeki yatırım kararını askıya aldığını bildirdi. Bu kararda sık değişen regülasyonlar ve artan personellik maliyetleri de tesirli olurken, yatırım yapmayı planlayan Chery, Skywell ve MG üzere öbür markalar görüşmelerini sürdürüyor. Lakin bu markalar davet aldıkları Avrupa ülkeleri yerine Türkiye’ye yatırım yapmak için “garanti” ve cazip teşvikler bekliyor. Öte yandan, yılsonunda yüzde 35 daralmanın öngörüldüğü kesimde, üretim ve ihracatta ise düşüş şimdiden başladı.

Küresel otomotiv pazarında agresif büyüme atağına geçen Çin, Japonya’yı geride bırakarak, dünyanın en büyük araba ihracatçısı pozisyonuna ulaşmıştı. Türkiye de, ‘Avrupa’nın en çok otomotiv ithalatı yaptığı ülke’ unvanını Çin’e kaptırmıştı. Birbiri arkasına Türkiye’de satışa başlayan Çinli markalar, iç pazar satışlarında yerli üreticilerden hisse kaparak süratli yükselişe geçti. Bu gelişmeye paralel Türk otomotiv endüstrisi yıllar sonra birinci kere 2023 yılında dış ticaret açığı verdi. Çin’in bu agresif büyümesinden kaçışı mümkün görmeyen yerli endüstriciler, Uzakdoğulu rakiplerinin Türkiye’de üretim yapmasını tek çıkış olarak görüyor. Bu bahis kamunun da kıymetli gündemi haline geldi. Bir yandan Çin’den ithalatı yavaşlatmak için çeşitli yasal düzenlemelere imza atan hükümet yetkilileri, öteki yandan da Çinli markaları Türkiye’de fabrika yatırımına teşvik etmek için bir müddettir ağır temaslar yürütüyor. Her ne kadar ilgili bakanlık yetkilileri, Çinli markalarla görüşmelerin olumlu seyrettiğine yönelik açıklamalar yapsa da bu yatırımları Türkiye’ye çekmek o kadar kolay olmayacak. Zira birçok AB ülkesi de Çinlileri ülkede yatırım yapma ikna etmeye çalışırken, Türkiye’de üretim maliyetleri giderek artıyor.

Türkiye hangi Çinli markalarla yatırım için masaya oturmuştu? 2021 yılında MG markasıyla Doğan Trend Otomotiv distribütörlüğünde Türkiye pazarına giren Çin’in en büyük otomotiv üreticisi SAIC’in akabinde Skywell ve Great Wall Motors, Türkiye’de yatırım yapmak için harekete geçmiş, bu konuda Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ajansı ile yapılan görüşmenin ayrıntılarını birinci kere gazeteniz İktisat duyurmuştu. Akabinde Türkiye otomotiv pazarından kıymetli bir yer edinen ve satışlarda değerli bir hisse edinen Chery’nin yetkilileri de Türkiye’ye yatırım yapmak konusunda istekli olduklarını açıkladı, hükümet yetkilileri ile görüşmelere başladı.

SIK DEĞİŞEN REGÜLASYONLAR GREAT WALL’DA KARARI ETKİLEDİ

Sektöre yakın kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran, yaklaşık iki hafta evvel Türkiye’yi ziyaret eden, yatırım şartlarını yerinde inceleyen Çinli otomotiv üreticisi Great Wall Motors, geçen perşembe günü Türkiye’deki fabrika yatırım planını askıya aldığını Türk yetkililere açıklamış. Bu görüşmeleri yakından takip eden kesim temsilcilerinden ve sanayi etraflarından aldığımız bilgiye nazaran, Çinli markanın yatırım kararından vazgeçmesinde Türkiye’de artan maliyetlerin yanı sıra regülasyonların çok sık değişmesi de tesirli olmuş. Çin’den ithal edilen araçlara çeşitli ek vergiler getiren hükümet, son olarak yayımladığı bir bildiri ile bu ülkeden gelen elektrikli araçlara 7 farklı bölgede en az 20 servis noktası kurma mecburiliği üzere bir grup kaideler getirmişti. Bildirimde belirsizliğin giderilmesini bekleyen de pek çok bahis var. Great Wall Motors’un yatırımı askıya almasındaki bir öteki kıymetli neden de elektrikli modellerinin Avrupa’da istenilen başarıyı yakalayamamış olması. Akaryakıtlı araçlarında ise AB TİP onayı yok.

Çinli otomotiv üreticileriyle yakın temasta olan bir bölüm temsilcisi, bu markaların Türkiye’ye yatırım yapmak konusunda eskisi kadar gözü pek olamadıklarını lisana getirirken, “Yatırımcı garanti istiyor. Zira korkuyorlar. Ben bugün yatırım yaparım, yarın regülasyon değişir telaşı var. Regülasyonların değişmeyeceğinden emin değiller” dedi.

OTOMOBİLDE ÜRETİM %5, İHRACAT %13 DARALDI

Geçen yılı iç pazar satışlarında ve ihracatta rekorla kapatan Türkiye otomotiv sanayii, 2024 yılına ise makûs başladı. Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) evvelki gün açıkladığı datalarına nazaran, ocak ayında toplam otomotiv üretimi geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 3 azalarak yaklaşık 108 bin adet olurken, araba üretimi bu periyotta yaklaşık yüzde 5 düşerek, 67,5 bin adette kaldı. Ocak 2024’te otomotiv ihracatı geçen yılın birebir ayına nazaran adet bazında yüzde 5 oranında azalarak 75 bin 106 olurken, araba ihracatı ise yüzde 13 kayıpla ise 44 bin 437 seviyesinde gerçekleşti. EKONOMİ’ye konuşan Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) Lideri Baran Çelik, “Şu an için ihracatta çok besbelli bir azalma olmasa da önümüzdeki aylarda gerek maliyet artışı, gerek enflasyon ve gerekse döviz kurunun durumuna bağlı olarak, rekabet kaybı kaçınılmaz olacak. Ve bu da yıllık üretimde azalma olması riskiyle bizi karşı karşıya getirecek” diye konuştu.

“YÜZDE 35 DARALMA BEKLENEN İÇ PAZARDA DÜŞÜŞ MARTTA BAŞLAR”

Türkiye’de geçen yıl 1 milyon adetin üzerinde araba ve hafif ticari araç satışı gerçekleşmiş, böylelikle tüm vakitlerin rekoru kırılmıştı. İç pazarda ÖTV muafiyetli araç satışlarına artan talep ve fiyatların seçim sonrası artacağı telaşı, yılın birinci iki ayında satışları canlı tutsa da bölüm yetkilileri, yüksek enflasyon ve finansmana erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle yılsonunda yüzde 35’e varan daralma öngörüyor. Otomotiv dalı temsilcileri, engellilere yönelik araç satış ivmesinin şubatta da devam ettiğini, iç pazarda daralmanın birinci olarak mart ayında hissedileceğini öngörüyor.

“ALMANYA VE FRANSA ÜZERE ÜLKELERLE YATIRIM ÇEKME YARIŞINDAYIZ”

HOZON NETA DA YATIRIM İÇİN TÜRKİYE’Yİ ADAY LİSTESİNE ALDI

Çin’in en büyük yeni jenerasyon araba üreticilerinden Hozon Neta, geçen hafta Türkiye operasyonlarını hayata geçirmeye başladı. İstanbul Kağıthane’deki GRS Automobility tesisiyle birinci showroomun kapılarını açan markanın yakın vakitte duyurulan kompakt SUV modeli de satışa sunuldu. Markaya dair değerli bilgiler veren GRS Automobility Genel Müdürü Vedat Uygun, hayata geçirilen yeni yönetmelik kapsamında alandaki çalışmalarının tüm süratiyle devam ettiğini belirtirken, “Hozon Neta, küresel stratejileri çerçevesinde, yılın ikinci çeyreğinde Avrupa pazarına giriş yapacak. Büyük Avrupa pazarı için ülkemiz, güçlü bir üretim üssü olarak bedellendiriliyor ve üretim yatırım konusunda kıymetli bir aday olarak görülüyor” dedi.

SKYWELL, TEŞVİK AYRINTILARI İÇİN RANDEVU ALDI

Türkiye’ye yatırım için en somut adımı atan marka Türkiye’de Ulu Motor distribütörlüğünde satış yapan Skywell olmuştu. Skywell Türkiye CEO’su Mahmut Ulubaş, geçen aralık ayında Türkiye’de batarya elektrikli araç üretimi için fabrika kurma planlarını resmi olarak duyurmuştu. Fizibilite çalışmalarını tamamlayan Bilişim Vadisi’ne girerek bir takım de kurmuştu. Markaya yakın kaynaklardan edindiğimiz bilgiye nazaran, Skywell yetkilileri yarın (Salı) ilgili bakanlık yetkilileriyle mümkün teşvikler konusunda görüşme yapacak. Çinli marka, teşviklerin beklentilerini karşılaması durumunda daha süratli aksiyon alacak.

CHERY, GEÇEN HAFTA NİYET MEKTUBU ALDI

Sektör kaynaklarının verdiği bir öbür bilgiye nazaran, bakanlık yetkilileri geçen hafta Chery yetkililerine bir niyet mektubu vermiş. Mektupta, Chery’nin Türkiye’de yatırım yapması durumunda hangi teşviklerin verileceği sıralanmış.

BYD, TÜRKİYE’Yİ GÜNDEME ALMADAN MACARİSTAN’I SEÇTİ

Avrupa ve Türkiye pazarına geçen yıl giriş yapan Çinli BYD, Türkiye’de fabrika yatırımını gündemine almamıştı. Lakin markanın Aralık 2023’te yeni elektrikli araç fabrikası için Macaristan’ı seçmiş olması, Türkiye’nin bu hususta beklentilerini neredeyse ortadan kaldırdı.

patronlardunyasi.com