TCMB’den geçen hafta döviz satışı 4.1 milyar dolar oldu

Merkez Bankası aralıkta döviz alışı yapsa da bu yılın birinci iki ayında rezerv kaybı yaşamaktan kaçınamadı. Bankacıların hesabına nazaran geçen hafta net milletlerarası rezervler 5.9 milyar dolar geriledi, bu gerilemenin 4.1 milyar doları ise döviz çıkışı halinde gerçekleşti.

Merkez Bankası çoğunluğu kur muhafazalı mevduat geri dönüşlerini karşılamak için olsa da aybaşından 23 Şubat haftası sonuna kadar bankacıların hesaplamalarına nazaran 4 milyar dolar döviz satış yaptı. Merkez Bankası’nın analitik bilançosuna nazaran 23 Şubat haftasında ise net rezervler 5.9 milyar dolar azaldı bu azalışın 4.1 milyar doları ise döviz satışı olarak gerçekleşti. Brüt döviz rezervlerinin ise 2.4 milyar dolar düşerek 131.8 milyar dolara gerilediği hesaplanıyor. Böylelikle 6 haftadır toplam rezervler aralıksız erirken şubat boyunca dolar ve Euro sepet kuru, TL karşısında yaklaşık yüzde 3 yükseliş gösterdi. Bankacılar yurtiçi yerleşiklerin döviz talebinin de sürdüğüne işaret etti.

Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, bankacılık kesimi kaynaklarının yaptığı hesaplamalara nazaran son haftalarda döviz rezervi göstergelerinde düşüş eğilimi gözlenmekle birlikte, geçen yılın ortalarına nazaran hala besbelli bir güzelleşme var. Fakat kısa vadeli dış borç stoku ve ithalat dataları ile karşılaştırıldığında, döviz rezervleri hala milletlerarası normlara nazaran kâfi sayılabilecek düzeylerin altında kalmaya devam ediyor.

TOPLAM REZERVLERDE 2.4 MİLYAR DOLARLIK GERİLEME

Merkez Bankası haftalık döviz rezervlerinin durumuna ait datayı yarın açıklayacak. Lakin Merkez Bankası günlük analitik bilançosundan ve açıkladığı başka bilgilerden bankacılar hesaplamalar yapıyor. Bu bilgilerden yola çıkılarak bankacıların yaptığı hesaba nazaran 23 Şubat haftasında dış varlıklar 2.4 milyar dolar azaldı. Toplam döviz rezervleri de benzeri bir erime yaşayarak 16 Şubat haftasındaki 134.2 milyar dolar düzeyinden 131.8 milyar dolara geriledi. Böylelikle toplam rezervlerdeki aralıksız erime 6’ncı haftaya ulaşmış oldu. Bankacıların yaptığı tahlile nazaran geçen hafta içerisinde bankaların TCMB’de mecburî karşılık ve teminat depo çerçevesinde tuttukları döviz ölçüsünün 3.5 milyar dolar artması toplam rezervi olumlu etkiledi.

Net milletlerarası rezervlerin ise 23 Şubat haftasında 5.9 milyar dolar azalışla 22.6 milyar dolara düştüğü hesaplandı. Swap hariç net rezervin de 16 Şubat haftasına nazaran 4.1 milyar dolar azalışla -46 milyar dolar indiğini tahlil eden bankacılık dalı kaynakları toplam rezervlerin 22 Aralık 2023’teki 145.5 milyar dolar, net milletlerarası rezervin 40.1 milyar dolar, swap hariç net rezervin de tıpkı tarihteki -36.4 milyar dolar düzeylerine nazaran gerilediğine işaret etti. 22 Aralık 2023’ten bu yana toplam rezervlerde 13.65 milyar dolar, swap hariç net rezervlerde yaklaşık 10 milyar dolar, net memleketler arası rezervlerde ise 17.5 milyar dolar erime yaşandı. Her ne kadar rezervlerde gerileme olsa da geçen yıl mayıs sonundaki düzeylere nazaran epey büyük bir düzgünleşme de oldu. Mayıs 2023 sonunda 98.5 milyar dolan düzeyinde olan toplam rezervler 33.34 milyar dolar, net memleketler arası rezervler 27 milyar dolar, swap hariç net rezervler de 15.2 milyar dolar daha yüksek düzeyde bulunuyor.

NET MEMLEKETLER ARASI REZERVLERDE ERİME 5.9 MİLYAR DOLAR

Bankacılık dalı uzmanları net rezerv içinde bedellendirilen yurtiçi bankalarla yapılan swap hacminin 23 Şubat haftasında 1.8 milyar dolar azalmasının geçen hafta net rezervi olumsuz etkilediğini vurgularken altın fiyatlarının yükselmesinin de net rezervde 0.3 milyar dolarlık artışa yol açtığını kaydetti. Kamunun döviz mevduatının 23 Şubat haftasında 0.3 milyar dolar düştüğünü aktaran uzmanlar bu işleklerin net rezervin geçen hafta 1.8 milyar dolar gerilemesine yol açtığına işaret etti. 5.9 milyar dolarlık erimeden 1.8 milyar dolar hariç kalan 4.1 milyar dolarlık gerilemenin büyük kısmı ise ihracat döviz alımları, reeskont kredi ödemeleri, kamu kurumlarına ve piyasaya döviz satışları, yurtdışı bankalarla depo/swap süreçleri nedeniyle yaşandı. Bu 4.1 milyar dolarlık döviz çıkışı olduğunu ortaya koyuyor. Bankacılık dalı analistlerinin hesaplamalarına nazaran Merkez Bankası Aralık 2023’te yabancı fon girişlerinin takviyesi ile 13.1 milyar dolar net döviz alışı yaptıktan sonra Ocak 2024’te 6.1 milyar dolar, şubat başından 23 Şubat’a kadarki periyotta de 4 milyar dolar döviz satışı gerçekleştirdi. Uzmanlar bu satışların büyük ölçüde kur muhafazalı mevduat dönüşleriyle ilgili bankacılık bölümünün talebinin karşılanmasından kaynaklandığına işaret etti.

DÖVİZ REZERVLERİNİN YETERLİLİK DÜZEYİ NEDİR?

Yine bankacıların hesaplamalarına nazaran göre Merkez Bankası’nın KKM dahil toplam döviz açık durumu Haziran 2023’teki 214.1 milyar dolardan, 2023 sonunda 138.8 milyar dolara kadar geriledikten sonra yataya yakın kaldı ve 23 Şubat itibariyle de yılsonuna misal düzeyde bulunuyor. Bankacılık uzmanları döviz rezervinin bulunduğu bu düzeyin, milletlerarası normlara nazaran kâfi denebilecek düzeylerin hala altında olduğuna işaret ederek genel kabul görmüş kural, döviz rezervinin 6 aylık ithalat ve önümüzdeki 1 yılda vadesi gelecek dış borçların tamamını karşılaması olduğunu hatırlattı. Aralık ayı prestijiyle, son 6 aylık ithalatın (mevsimsel düzeltilmiş) 177.3 milyar dolar düzeyinde olduğu ve yeniden aralık itibariyle, önümüzdeki 1 yılda vadesi dolacak dış borç meblağının da 226.6 milyar dolar olduğunu kaydeden analistler lakin TL cinsi ve yurtiçi kurumların yurtdışı şubelerine kullandırdığı kısım çıkarıldığında bunun 198.7 milyar dolar olduğunu kaydetti. Analistler bu nedenle Türkiye döviz rezervi için yeterlilik düzeyinin 180-200 milyar dolar civarında göründüğü lakin bunun iktisatta yaşanan gelişmelere nazaran değişebileceğini söz etti.

patronlardunyasi.com