Kredi faizleri uçuşta

Merkez Bankası’nın Para Politikası Kurulu toplantısında yaptığı faiz artışı sonrası bankacılık kesimi de kredi faiz oranlarını tekrar düzenledi. Aslında geçen hafta gereksinim ve ticari kredi faizlerini artıran bankacılık kesimi yeni haftaya da tüm kredi kanallarında faiz artışıyla başladı.

Merkez Bankası’nın geçen haftaki 500 baz puanlık faiz artırımı kredi faiz oranlarına çabucak yansıdı. Bankalar gereksinim kredi faizlerini 40-200 baz puan ortasında yükseltirken ticari kredi faizlerinde de 700 baz puanlık artırımlar gerçekleşti.

İhtiyaç kredisinde aylık yüzde 6 düzeyleri ticari kredi faizinde ise yıllık yüzde 59-75 düzeyleri artık olağanlaştı. Merkez Bankası, muhtaçlık ve ticari kredilerde bankalara büyüme hududu uyguluyor. Gereksinim ve taşıt kredilerinin yanı sıra yeni haftaya konut ve taşıt kredi faiz oranları da artışla başladı.

BİR HAFTADA FAİZ ARTIŞI YÜZDE 13,5

Merkez Bankası’nın sıkı para siyasetinin gecikmesiz birinci yansıdığı alan sürekli kredi faizleri oluyor. Merkez Bankası’nın mart ayı Para Politikası Kurulu toplantısında yüzde 45 olan siyaset faizini yüzde 50’ye çıkarmasının çabucak akabinde bankacılık dalı tüm kredi faizlerinde ayarlamaya gitti.

Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, bankacılık kesimi kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran birtakım bankalarda yüzde 52 düzeyinde olan ticari kredi faizi yeni haftaya yüzde 59 düzeyinden başladı. Bu 7 puanlık artış neredeyse bir haftada ticari kredi faizinin yüzde 13,5 artışa uğradığını gösteriyor. Birtakım bankaların internet sitelerinde yer alan bilgilere nazaran ise ticari kredi faizinde yüzde 75’e kadar çıkan oranlar göze çarpıyor. Bankacılık dalı kaynakları ortalamada ise yüzde 59-65 ortasında ticari kredi faizleri yüklü.

BELLİ ÖLÇÜLER ÜST İDAREYE SORULUYOR

Merkez Bankası mart ayı başında ticari kredilerde bankaların aylık büyüme sonunu yüzde 2,5’ten yüzde 2’ye indirdi. Lakin ticari kredide sonlar bununla kalmıyor.

Şirketler yüksek ticari kredi faizi oranlarını kabul etse de bankacılık bölümü kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran banka banka farklılık göstermekle birlikte yüzde 2 aylık kredi büyüme hududunun yanı sıra banka üst idarelerinin uyguladığı kısıtlar da bulunuyor. Birtakım bankalarda 500 bin – 1 milyon ortası ticari kredi talepleri banka üst idaresine sorulmadan onaylanamazken, en fazla 200-300 milyon lira düzeyinde kredilere şubeler karar verebiliyor.

TL TAHVİL STOKU 385 MİLYAR LİRAYI AŞTI

Bankaların ticari kredi iştahı epey düşük iken gerçek kesimin de bu faizlerle talebi artırması da çok beklenmiyor. Bankacılık kesimi kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran çok sıkışık durumda olan şirketler kredi kanallarına başvuruyor yapabilen şirketler ise tahvil ihracına yöneliyor. Epeyce zayıf olan tahvil bölümü son devirdeki sıkılaştırmanın tesiriyle süratli büyüyor.

TL cinsi tahvil ihraçları kredi kanallarının açık faiz oranlarının düşük olduğu 2022 yılında yalnızca 12 milyar lira iken 2023 yılında 229 milyar liraya yükseldi. 2024 yılının birinci iki ayında ise tahvil ihraçları 127.3 milyar liraya ulaştı. Toplam TL tahvil stoku da 385 milyar lirayı geçti.

Bankalar sübvansiyonsuz ziraî kredi faizlerini de yükseltti. Kimi kamu bankalarında yüzde 47 olan çiftçi kredi faiz oranı da yüzde 51’e çıkarken kimi özel bankalarda ise yüzde 60’a kadar ulaştı.

İHTİYAÇ KREDİ FAİZİ DE ARTIŞLA BAŞLADI

İhtiyaç kredi faizini bankacılık bölümü daha geçen hafta artırmıştı. Bu yeni haftaya da tekrar artışla girildi. Geçen hafta yüzde 4,3 olan bir özel bankanın gereksinim kredi faizi bu hafta yüzde 6’ya çıkarken, birtakım kamu bankalarında yüzde 4,94 olan muhtaçlık kredi faizi yeni haftaya yüzde 5,34 ile başladı. Birtakım bankalarda 2 puana yakın artış yapılırken birtakım bankalarda da 0.5 puanlık artışlar görüldü.

İhtiyaç kredi faizinin yanı sıra konut ve taşıt kredi faiz oranlarında da yükselişler var. Kimi kamu bankalarında konut kredi faizi yüzde 4,29’a kadar çıktı. Aylık yüzde 2 büyüme sonu olan taşıt kredisinde de faiz oranları geçen hafta sert yükselmiş ve yüzde 3,99 düzeylerinden yüzde 4,29’a çıkarılmıştı bu haftaya ise en düşük yüzde 4,5 düzeyinden taşıt kredisi kullandırımı gerçekleştiriliyor.

KREDİ KARTIYLA ÖDEMELER YÜZDE 166 ARTTI

Parasal sıkılaştırma kredi kartı faizlerine yansıtılmıyor. Merkez Bankası yalnızca kredi kartından nakit çekim ve kredili mevduat hesapları faiz oranlarının yüzde 5’e çıkarılmasını düzenledi. Lakin kredi kartı faiz oranı hala yüzde 3,66, gecikme faiz oranı da yüzde 3,96 düzeyinde. Bu oranlar kredi kartı kullanımının artış suratının kesilmemesi sonucunu da doğuruyor.

Bankalararası Kart Merkezi (BKM) bilgilerine nazaran, kredi kartları, banka kartları ve ön ödemeli kartlarla şubat ayında yapılan toplam ödeme meblağı geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 152 artarak 1,01 trilyon lira oldu. BKM, şubat ayına ait bilgilerini açıkladı.

Buna nazaran, şubat ayı prestijiyle Türkiye’de kredi kartı sayısı 120.4 milyon, banka kartı sayısı 191.2 milyon ve ön ödemeli kart sayısı 91.8 milyona çıktı. Geçen yılın şubat ayı ile kıyaslandığında kredi kartı sayısında yüzde 18, banka kartı sayısında yüzde 11, ön ödemeli kart sayısında ise yüzde 23’lük artış yaşandı.

Toplam kart sayısı ise yüzde 15 artarak 403,4 milyona ulaştı. Kartlı ödemelerin 843.1 milyar lirası kredi kartları ile yapılırken, 150,3 milyar lirasında banka kartları, 19 milyar lirasında ise ön ödemeli kartlar kullanıldı. Ödemelerde büyüme oranı, kredi kartlarında yüzde 166, banka kartlarında yüzde 94, ön ödemeli kartlarda ise yüzde 184 oldu.

İnternetten kartlı ödemeler ise geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 177 artarak 294 milyar liraya yaklaştı. İnternetten yapılan kartlı ödemelerin toplam içindeki hissesi yüzde 26 oldu.

patronlardunyasi.com