Daralan ihracatta tekstilciler iç pazar formülü istiyor

Yaklaşık 20 bin işletme­nin faaliyet gösterdi­ği ve 500 bin kişinin is­tihdam edildiği Türkiye dokuma ve hammaddeleri dalında, 2023’te yaşanan ihracat kaybı­nın akabinde toparlanma sin­yalleri gelmeye başladı. Her ne kadar 2024’ün birinci 5 ayında yüz­de 1.4’lük bir kayıp yaşansa da genel ihracatta yüzde 11.4’lük artışla tüm vakitlerin reko­ru kırılan mayıs ayı özelinde dokuma ve hammaddeleri ihra­catında bir ölçü artış yaşan­dı.

Sektör, geçtiğimiz ay yüz­de 2.3’lük bir artışla yaklaşık 866 milyon dolarlık aylık ihraç kıymetine ulaştı. Bölümün birinci 5 aylık ihracatı 3.9 milyar dolar olurken, 12 aylık ihracat pahası 9 milyar 496 milyon dolar ola­rak resmi kayıtlara geçti. Eko­nomik darboğaz nedeniyle sık sık firma kapanmalarıyla gün­deme gelen dokuma sektörün­de, kayıpların minimize edil­mesi ve süratli toparlanma için ‘ihracatçıların iç pazara dö­nük çalışması’ istikametinde de bir teklif geldi. Teklifin sahibi ise kesimin en üst örgütü İstan­bul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz.

“İHRACATÇI İÇ PAZARA ÇALIŞMAZ KÜLTÜRÜ VAR”

Bu yılın birinci aylarında mik­tarsal olarak ihracatta kıpır­danmalar olduğunu söyleyen Öksüz, “Ancak şu anda reka­bet gücümüzün ihracat pazar­larında düştüğü bir periyot ya­şıyoruz. Daralmayı iç pazar­la dengelemenin yollarına da bakmalıyız” dedi. Türkiye’de ‘ihracatçı iç pazara çalışmaz’ üzere bir kültür oluştuğunu söy­leyen Ahmet Öksüz, “Türkiye 85 milyonluk nüfusuyla bü­yük bir pazar. Bu dö­nemlerde özel­likle kendi iç piyasamızı el­de tutmamız lazım. En azın­dan ihracata çalışan firmala­rımızın boş kal­maması için iç paza­rı boşla­mamak gereki­yor” diye konuştu. Bilindiği gi­bi dokumacılık kesiminin ana alı­cısı yaklaşık 35 milyar dolarlık bir pazar hacmi bulunan hazır giysi ve konfeksiyon sanayi.

“MAĞAZALAŞAN MARKALAR ÇİN’DE ÜRETİP SATIYOR”

Dünya’dan Nurdoğan Ergün’ün haberine nazaran, dokumacılık dalının hala Tür­kiye’nin güçlü kaslarından bi­ri olduğunu lisana getiren Ahmet Öksüz’e nazaran, fakat bölüm bir dönüşüm geçirmek zorunda. “Bu yapıyla rekabet etmek çok kolay değil” diyen Öksüz, daha fazla markalaşmak gerektiği­ni vurguladı. Bu noktada öze­leştiri yaparak “Markalaşma­da biraz geri kaldık” diyen Ök­süz, bugün bunun bedelinin de ödendiği yorumunu yap­tı. Öte yandan mağazalar aça­rak markalaşan kimi firmaların Çin’de üretip yurtdışına sattı­ğı eleştirisini yapan Öksüz, “Önemli meselelerden biri de bu. Türkiye’de de mutla­ka üretip ihraç ettikleri var fakat bu markalarımız ağır­lıklı olarak Çin üzere ülke­lerde üretim yapıp Avrupa’daki mağazasına gönderiyor” sözlerini kullandı.

İFLAS VE KONKORDATO HABERLERİ ARTIYOR

Öte yandan global talepte yaşanan daralma, artan maliyetler ve enflasyondan en çok etkilenen dalların başında gelen dokumacılık dalında gerisi arkasına konkordato ve iflas açıklamaları geliyor. Bunlar ortasında pazarda 1957 yılından beri faaliyet gösteren Emek Grubu’na ilişkin dokuma ve kumaş fabrikaları, Kale İplik, Üçyıldız Dokuma, Dokur Dokumacılık, Sateks üzere üreticiler yer alıyor. Kapasite kullanım oranlarının yüzde 30’a kadar düştüğü kesimin istihdam kaybı ise 200 binlere ulaştı.

İTHİB Başkanı Ahmet Öksüz ise, “Öldük, bittik üzere bir durum yok. Evet güç periyottan geçiyoruz lakin işimize odaklanıyoruz. Pandemi periyodundaki talep patlamasının getirdiği algı ile ağır bir yatırım akışı olmuştu. Bu devirde biraz da bunun sadeleşmesi yaşanıyor. Firmaların para kazandıkları vakit yapacakları birinci iş tekrar yatırım olacaktır fakat bunlar teknoloji, makine yatırımları olur” dedi.

SEKTÖR GLOBALDE 1.4 TRİLYON $’A ULAŞACAK

Global pazar büyüklüğü 993 milyar doların üzerinde olan dokumacılık kesiminin 2030’a kadar yıllık ortalama % 4’lük büyüme ile 1,4 trilyon doları aşacağı öngörülüyor. Dokumacılık sanayisindeki baskın oyuncular Çin, ABD, AB ülkeleri, Türkiye ve Hindistan. Çin, dünyanın önde gelen ham dokumacılık ve konfeksiyon üreticisi ve ihracatçısı. ABD ise ham pamukta üretim ve ihracat lideri iken, aynı zamanda ham dokumacılık ve konfeksiyonun değerli ithalatçısı.

“DOLAR EN AZ 40 TL’NİN ÜZERİNE ÇIKMALI”

Maliyetler nedeniyle zorlanan bölümün bilhassa Avrupa pazarında rekabet gücünü kaybettiğini söyleyen Ahmet Öksüz, şunları söyledi:

“Kârlılığın düştüğü bir süreç yaşıyoruz. Yalnızca dokumacılık dalı değil başka kesimlerde Türkiye’de bir kahır gözlemleniyor. Şu anda uygulanan yüksek faiz, düşük kur, maalesef sanayi bölümleri için çok hakikat bir siyaset değil. İktisat idaresi enflasyonu denetim etmek istiyor, anlıyoruz. Ancak gerçek kurlar olması gerekenin çok altında seyrediyor. Doların artık 40 TL’lere gelmesi gerekiyor. Geçmişte enflasyonu bastırmak için kurlar çok düşük tutuldu. Yani orada enflasyon denetim altına alınabilseydi bugün bu problemleri yaşamazdık.”

Son vakitlerde İsrail- Filistin savaşı nedeniyle yaşanan Süveyş Kanalı krizinin Türkiye’ye dönüşleri hareketlendirdiğini söyleyen Ahmet Öksüz, “Özellikle dokumacılık tarafında hareketlenme var fakat iplik tarafında talep düşük. Talep olsa da maliyetine kârsız çalışıyoruz” açıklamasını yaptı.

patronlardunyasi.com