Akaryakıtta yeni periyot: 2025’ten itibaren mecburî olacak

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın akaryakıt kesiminde yöntemsiz fatura kullanımının önüne geçmek ve vergi kaybını engellemek için geliştirdiği yerli ve ulusal sistem olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin (UTTS) tüm altyapı çalışmaları tamamlandı.

UTTS, akaryakıt alan vergi mükellefi araçları otomatik tanıyarak fiş ve faturalarda bu bilginin yer almasını sağlayacak. Böylelikle araç plakalarının manuel olarak sisteme girilmesinden kaynaklanan adapsız fatura uygulaması son bulacak.

Gelir Yönetimi Başkanlığı, UTTS sayesinde akaryakıt bölümünde yöntemsiz fatura kullanımından kaynaklanan ve her yıl 15 milyar lirayı bulan vergi kaybının önüne geçmeyi hedefliyor.

UTTS, devletin vergi güvenliğini sağlarken öteki taraftan da akaryakıt kesiminde rekabet ortamı oluşturacak.

SADECE VERGİ MÜKELLEFLERİ İÇİN ZORUNLU

UTTS, yalnızca vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zarurî olacak.

Bu kişi ve kuruluşların, iş yerlerine ilişkin yahut kiralama yoluyla edindikleri taşıtlara taşıt tanıma ünitesini 31 Aralık 2024’e kadar taktırmaları gerekecek. UTTS kapsamında yükümlü kılınmamış ferdî taşıt sahipleri ise sistemden isteğe bağlı formda faydalanabilecek.

Sistem kapsamında vergi mükellefleri, akaryakıt harcamalarını sarfiyat gösterebilmek için kelam konusu alışverişleri sırasında, UTTS kapsamında düzenlendiğini gösteren ödeme kaydedici aygıt fişi almakla yükümlü kılındı.

31 Aralık 2024’ten sonra UTTS’den düzenlenmeyen evraklar, vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacak ve vergi indirimine husus edilemeyecek.

PLAKA BİLGİSİ MANUEL GİRİLMEYECEK

Türkiye’de trafiğe kayıtlı 29 milyon taşıtın 8 milyona yakını akaryakıt harcamalarını sarfiyat göstererek vergi indirimi elde eden vergi mükelleflerine hizmet veren araçlardan oluşuyor. Bunların da 3 milyona yakını ticari Taşıt Tanıma Sistemi bulunan araçları kapsıyor.

Yakıt harcamalarını giderleştirmek için araçların kiralama yoluyla edinilmesi yahut işletmeye dahil olması ve işte kullanılması gerekiyor. Mevcut sistemde akaryakıt dolumu yapılan aracın plaka bilgisini istasyon vazifelisi elle giriyor. Süreç sırasında taşıta ilişkin olmayan bir plakanın bilgisi girilerek yöntemsiz fatura oluşturulabiliyor.

Uygulamadaki bu boşluğu kullanan kimi mükellefler, kullanmadıkları ya da kullandıklarından fazla akaryakıt harcamasını faturalandırıyor. Bu fatura masraf olarak gösterildiğinde vergiden düşülüyor. UTTS ile 2025 başından itibaren bu tıp uygulamaların son bulması bekleniyor.

SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?

Kurulum ve işletme vazifesi Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne verilen UTTS’nin paydaşları ortasında akaryakıt dağıtım şirketleri ve akaryakıt istasyonu işletmecileri, yetkili donanım üreticileri, yetkili taşıt ve istasyon montaj firmaları, yeni kuşak pompa ödeme kaydedici aygıt üreticileri (YN Pompa ÖKC) ve taşıt sahibi mükellefler yer alıyor.

Sistem kapsamında yükümlü kılınan taşıtların yakıt depo girişlerine, taşıt tanıma ünitesi takılacak, bu sayede taşıtın sahiplik ve plaka bilgisi kayıt altına alınacak.

Akaryakıt istasyonlarında pompa tabancasına takılan taşıt tanıma okuyucu aygıt, şifre çözümleme süreçlerini, bağlantı modülündeki güvenlikli haberleşme anahtarı ile yapacak. Böylelikle UTTS yükümlüsü taşıtların yakıt dolum sürecinde plaka bilgisi otomatik olarak YN Pompa ÖKC’ye aktarılacak, fatura ve satışa ait datalar de UTTS’ye işlenecek. Bu taşıtlar için artık plaka bilgisinin sisteme elle girilmesi mümkün olmayacak.

BU YIL TAMAMLANACAK

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Bildirimi, Resmi Gazete’nin 5 Ekim 2023 tarihli sayısında yayımlanarak yürürlüğe girmişti.

Tebliğle akaryakıt satışlarında, yeni kuşak akaryakıt pompa ödeme kaydedici aygıtlara plaka bilgisinin otomatik olarak iletilmesine ve bu kapsamda oluşturulan sistemin teknik özelliklerinin belirlenmesine ait düzenlemeler yapıldı.

UTTS’nin “www.utts.gov.tr” adresli portalı martta paydaşların kullanımına açıldı. Sistemde, ağustosa kadar akaryakıt istasyonlarına ait kurulumlar için teknik hazırlık çalışmalarının tamamlanması planlanıyor.

UTTS donanımlarının montaj, tamir ve servis süreçlerini yalnızca Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün yetkilendireceği firmalar yürütebilecek. Ünite montajını yetkili taşıt montaj firmaları, akaryakıt istasyonlarına taşıt tanıma okuyucusu ve güvenlikli haberleşme aygıtının kurulumunu ise yetkili istasyon montaj firmaları yapacak.

patronlardunyasi.com