Kayısıda rekolte yükseldi fiyatlar düştü

Dünya Gazetesi’nden Mehmet Hanifi GÜLEL’in haberine nazaran, bu yıl belirlenen 107 bin ton rekoltenin üzerine en az 20 bin ton daha fazla kayısı olduğu belirtiliyor. Bölüm temsilcileri, bir ay evvel 150 liradan alıcı bulan kuru kayısı kilosunun, rekoltedeki artıştan ötürü 120 liraya gerilediğini tabir ettiler.

Bu yıl ka­yısı rekolte­sindeki artış, fi­yatların geri çekilmesine yol açtı. Malatya’da bu yıl açıkla­nan 107 bin 517 ton kayısı re­koltesi, geçen yıla nazaran yüz­de 38,9 artış olarak kayıtlara geçti. Lakin, etraf vilayetlerden gelecek olan eser ve evvelki yıldan devreden stoklarla be­raber bu yıl 150 bin tonu aşan bir kuru kayısı rekoltesinden bahsediliyor.

Bu yıl açıkla­nan kayısı rekoltesinin tah­min edilenden daha fazla ol­duğunu belirten dal tem­silcileri, Özbekistan başta olmak üzere öteki üretici ül­kelerde de rekoltenin yüksek olması fiyatları geri çektiğini aktarılıyor. Temsilciler, bir ay evvel bir kilo kuru kayısı­nın 150 liradan satarken, re­koltedeki artıştan ötürü bu­gün fiyatın 120 liradan süreç gördüğü aktarılıyor. Yaş ka­yısının kilogram fiyatı ise 20 ile 30 lira ortasında değişiyor. Bu yıl yevmiye fiyatı ise 1100 lira düzeyinde bulunuyor.

KURU KAYISININ YÜZDE 90’I İHRAÇ EDİLİYOR

Kayısının bir tarım eseri olması ve insan hayatında çok kısıtlı yer aldığını vurgu­layan temsilciler, fiyatının da yüksek olduğunda ise ürün­de önemli manada bir tüketim sorununun yaşandığı kay­dediliyor.

Böylece tüketiciye ulaşım gitgide zorlaştığını ve raf fiyatları ile hammad­de fiyatı ortasında 3 kat farkın oluştuğu belirtiliyor. Kuru kayısının yüzde 90’nın ihraç edildiğini tabir eden temsil­ciler, ithalatçının belirleyici bir aktör olarak bulunduğu aktarılıyor. Mahsulün bol ol­duğu periyotlarda üreticinin eli zayıflıyor, az olduğu za­man ise ithalatçının eli zayıf­lıyor.

Dünyada kayısı üreti­minde önemli bir bolluk yaşan­dığını kaydeden temsilciler, TMO’nun müdahale etmesi halinde üretim maliyetlerini baz alındığında fiyatın daha düşük olabileceğine de dik­kat çekiliyor. Kimi temsilciler ise TMO’nun fiyat alımı yap­ması halinde bugün oluşan fiyatların geri çekilmeyeceği aktarılıyor.

İLK 6 AYDA KİLOGRAM İHRACAT ORTALAMASI 5,5 DOLAR

Kuru kayısı fiyatı şu anda 120 lira düzeyinde bulunu­yor. Türkiye’nin son 30 yıl ih­racat ortalamasının 2,5 do­lar olduğunu belirten temsil­ciler, 2023 yılın ortalaması ise 6 dolar olarak yer aldığını açıkladılar. 2024 yılının birinci 6 ayının ihracat ortalamasının ise 5,5 dolar olduğunu ileten temsilciler, şu anda ise 5 do­lar düzeyinde olduğu akta­rıyorlar.

Kayısının dolar ba­zında ucuz olmadığını işa­ret eden temsilciler, ‘’Dolar uzun bir müddet stabil kaldığı için fiyatın düşük kaldığını, olağan seyrinde gitmesi ha­linde bugün 5 doların 40 li­radan hesaplandığında 200 liraya karşılık gelecekti. Şayet gelecek yıl da bu kadar mah­sul olursa krizin içinden çı­kılmaz. Eserin yüzde dok­sanı ihracata gidiyor. Geçen yıl 6 dolarlara 63 bin tonun ihracatını yaptık’’ diyorlar.

“ÜRETİCİLER 1 HAFTA ESERİNİ SATMASA FİYAT ARTAR”

Şu anda emekçi mevsimi ol­duğunu ve çalışanların parasını vermek için üreticilerin yo­ğun olarak eser sattığını kay­deden Hazar Organik Tarım Bölge Sorumlusu Mikail İcar, bunun fırsat olarak görenle­rin üreticinin eserine dü­şük fiyat verildiğini tabir et­ti.

Bu devirde çalışanların ücre­tini vermek için üreticilerin paraya muhtaçlık duyulduğuna dikkat çeken İcar, ‘’En berbat kurallarda enflasyonla birlik­te değerlendirildiğinde kayı­sının kilogram fiyatının 140 liranın altına düşmemesi la­zım. Şu anda kuru kayısının kilogram fiyatı ortalama 120 ile 130 lira ortasında değişi­yor. Üreticiler bir hafta satışa sunmazsa 10 lira fiyatı artar. Pazarda satıcı çok olduğu için fiyat düşüşü yaşanıyor’’ dedi.

FİYAT 4 AYDA 180 LİRADAN 120 LİRAYA GERİLEDİ

Yüksek rekolte nedeniyle fiyatların düşmesinin olağan olduğunu belirten Ahsen Besin Genel Müdürü İlhan Karakuş, birçok üreticinin elindeki eseri satmak istediğini söyledi. Borcu olan üreticilerin eserlerini satmaya çalıştığını aktaran Karakuş, ‘’İşçi fiyatını karşılamak için paraya muhtaçlığı olan üreticiler kayısıyı elden çıkarmak istiyor. Bu da piyasada satıcıların çoğalmasına neden oluyor.

Kayısı fiyatı son 1 ayda kilogramı 150 liradan 120 liraya geriledi. 4 aylık süreçte ise 180 liradan bu düzeye düştü. Öte yandan üreticiler ortasında kendi ortamızda yaptığımız istişarelerde 107 bin ton rekolte beklentisine ek olarak yaklaşık geçen yıldan kalma 20 bin ton kuru kayısı olduğu görülüyor. Ayrıyeten ihracat pazarlarında da fiyatlar geri geliyor. Şu an Avrupa başta olmak üzere, başka hiçbir ülkeden önemli bir talep gelmiyor’’ dedi.

“TALEBİMİZİ TMO’YA İLETEREK KAPSAMLI EVRAK SUNDUK”

Geçtiğimiz günlerde kelamlı olarak davette bulundukları Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal’ı ziyaret ederek, taban fiyat açıklanması ve eser alımı konusunda taleplerini ilettiklerini hatırlatan Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Lideri Oğuzhan Cet Sadıkoğlu, ziyarette kuru kayısı alımı yapmaları ve üreticiyi destekleyecek taban fiyat açıklaması talebini ilettiklerini söyledi. Sadıkoğlu, “Ziyarette, AB Coğrafik İşaretli Malatya Kayısısının ülkemiz iktisadı için sunduğu katma bedel ile üretim ve ihracat sayılarının da yer aldığı kapsamlı bir evrak sunumu da gerçekleştirdik.

Üreticimizin, esnafımızın ve tüccarımızın mağduriyetinin önlenmesi ve kayısımızın hak ettiği kıymete satılması için mevzunun takipçisi olmaya ve teşebbüslerde bulunmaya devam edeceğiz” dedi.

Malatya’daki Kuru Kayısı Lisanslı Depoculuk Tesisi üzerine de görüşme sağladıklarını belirten Sadıkoğlu, TMO’nun TOBB ile kurduğu Malatya’daki Kuru Kayısı Lisanslı Depoculuk Tesisinin üretici tarafından daha etkin bir biçimde kullanılmasını beklediklerini söz etti.

patronlardunyasi.com