Zelzele bölgesindeki birçok işletme kredi ödemede zahmet yaşıyor

Deprem bölgesindeki işletmelerin kullandığı değişken faizli kredinin maliyeti anaparanın bile üzerine çıktı. Güç durumdaki şirket sayısı arttı. Şirketlerin krediyi dövize çevirme teklifinin de bankalar tarafından kabul edilmediği belirtiliyor.

Deprem bölgesindeki birçok işletme Hazine dayanaklı KGF kefaletiyle kullandığı kredinin maliyeti fevkalâde yükselince, geri ödemede zahmet yaşamaya başladı. İşletmelerin referans faize endeksli kullandığı değişken kredinin maliyeti anaparanın bile üzerine çıkınca bölgede ifl as evresine gelen şirket sayısında önemli artış yaşandı. Kimi şirketlerin yükselen faiz yükünden kurtulmak için kredisini dövize çevirmeyi önerdikleri, fakat bankaların KGF garantisinden çıkmamak için bunu kabul etmediklerini bildiriliyor.

Hazine dayanağıyla işletmelere kefalet vererek bankalardan kredi kullanmalarını sağlayan Kredi Garanti Fonu’nun (KGF) dayanak ögeleri ortasına, 6 Şubat zelzele felaketinden etkilenen 11 vilayet için iki yeni kredi paketi dahil edilmişti. Bu iki kredi kaleminde bugüne kadar bankalardan 12,6 milyar lirası işletme 4,8 milyar lirası yatırım olmak üzere toplam 17 milyar 555 milyon liralık kredi kullanıldı.

Depremzede sanayicilere verilenler dahil KGF’nin şu anda yürürlükte toplam 9 kredi dayanak paketi bulunuyor. Bu takviyeler Hazine tarafından sağlanırken, KGF kredilere kefil oluyor ve kredi sisteme dahil olan kamu ve özel bankalar tarafından kullandırılıyor.

Faizin düşük olduğu periyotlarda kredi iştahı azalan, hatta KGF kaynaklı kredi kullandırmaktan kaçınan bankaların, faizdeki yükselişle birlikte tekrar bu alana yöneldikleri belirtiliyor.

Ancak TLREF’e (Türk Lirası referans faiz oranı) endekslenen kredilerin maliyeti Merkez Bankası siyaset faizini yükselttikçe artışa geçti. Siyaset faizi yüzde 50’ye gelince de endüstriciler geri ödemede zorlanmaya başladılar.

KGF’nin zelzele yatırım ve işletme takviyelerinde 1 yıldan başlamak üzere geri ödemesiz devir bulunmasına karşın, sorun daha çok bölgeden kullanılan öbür kredi kalemlerinde yaşanıyor.

Faiz yüzde 7,6’ya kadar gerilemişti Faizsiz kredi takviyesi de olmakla birlikte bu kredilerin çok büyük kısmı Türk Lirası Gecelik Referans Faizine (TLREF) endeksli olduğu için bu düşünce gün yüzüne çıkmış durumda. Yani zelzelenin çabucak akabinde yüzde 7,62’ye kadar gerileyen referans faiz oranı bugün yüzde 53 hududunda bulunuyor.

2022 yılı sonunda yüzde 10,26 düzeyinde olan TLREF, 4 Ocak 2023’te yüzde 8,59 olurken, 27 Şubat 2023’te yüzde 7,62’ye kadar gerilemişti. Cumhurbaşkanlığı seçiminin yaşandığı Mayıs ayına kadar yüzde 10 bandında bulunan TLREF bu aydan itibaren yükselişe geçti ve 23 Haziran’da yüzde 16,38, 31 Ağustos’ta yüzde 23,72, 29 Eylül’de yüzde 31,48, olurken, yılı 29 Aralık’ta yüzde 43,62 ile kapattı. 31 Ocak 2024’te yüzde 43,50 olan TLREF, 29 Şubat’ta yüzde 44,43, 29 Mart’ta yüzde 52,99’a yükseldi. Faiz oranı Nisan sonunda da bu düzeyini korurken, 24 Mayıs prestijiyle yüzde 52,99’a yükseldi.

HANGİ VİLAYETLERDE KULLANDIRILIYOR?

Ekonomim’in haberne nazaran, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen zelzele felaketi nedeniyle Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Malatya, Osmaniye, Hatay, Elazığ, Kilis vilayetleri ve Sivas ili Gürün ilçesinde faaliyet gösteren işletmelere yatırım ve finansman kredileri kullandırılmaya başlandı. Fakat bu kredilerde de maliyet yükselmiş olmakla birlikte, geri ödemesiz periyot bulunduğu için şimdi faiz yükselişinin dertleri yansımamış durumda. Ödeme zahmeti çeken şirketler ise yeniden değişken faizli olup, başka kategoride kredi kullananlar.

KGF aracılığıyla kullandırılan yatırım kredileri azami 36 ay ödemesiz olmak üzere toplam 120 ay vadelendiriliyor. İşletme kredilerinde vade ise 12 ayı ödemesiz olmak üzere en fazla 60 ay olarak belirlendi.

Limit 125 milyon liraya kadar çıkıyor KGF dayanaklarından KOBİ’ler yüzde 90’a kadar kefaletle 35 milyon liraya kadar yararlanabiliyorlar. KOBİ dışı işletmeler ise yüzde 85 kefalet oranı ile 125 milyon liraya kadar kredi kullanabiliyor.

KREDİ 4 FARKLI HALDE KULLANDIRILIYOR

KGF kefaletli krediler; kredi kartları, banka kartları, işletme kredisi ve yatırım kredisi olmak üzere 4 kategoride kullandırılıyor. Ticari kredi kartı tahsisi yahut mevcut kartın limit artırımıyla; taksitli kredi, spot kredi, murabaha halinde kullandırım yapılıyor. Yahut yeni bir Kredili Mevduat Hesabı açılarak; taksitli, spot kredi kullandırılıyor. İşletme kredisi kapsamında, spot kredi, rotatif kredi, nakit çekimine kapalı KMH eserleri yahut iştirak bankacılığına uygun metotlarda dayanak sağlanıyor. Yatırım kredilerinde ise finansal kiralama ve iştirak bankacılığıyla uygun yollar dahil takviye veriliyor.

İŞLETME KREDİNİN %35’İ NAKİT VERİLİYOR

Kullanılabilecek kredi meblağı, yatırımın yüzde 70’ini aşamıyor. Yatırım Teşvik Dokümanı kapsamında yapılan yatırımlar için de tıpkı oran geçerli. Kullanıcı, tahsis edilen kredinin en fazla yüzde 35’ini nakit olarak alabiliyor. Kredilerde ödemeler firmalara değil, fatura karşılığı ilgili firmalara yapılıyor.

patronlardunyasi.com