Vergi paketi TBMM Genel Heyeti’nden geçti

En düşük emekli aylığının 12 bin 500 liraya çıkarılmasını da içeren Vergi Kanunları ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Heyetinde kabul edilerek maddeleşti.

Yasayla Danıştayın iptal kararı doğrultusunda Amme Alacaklarının Tahsil Yöntemi Hakkında Kanun’da değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, Kamu Mali İdaresi ve Denetim Kanunu’na tabi kamu yönetimleri ile bu yönetimlere bağlı döner sermaye işletmelerince, mahkeme kararları ve icra dairelerinin ödeme yahut icra buyrukları üzerine yapılacak ödemelerde de “borcu yoktur” evrakı aranılması tarafında Hazine ve Maliye Bakanı’na yetki veriliyor.

Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen kriterlere nazaran teknogirişim şirketi niteliğini haiz patronlarca hizmet erbabına bedelsiz yahut indirimli olarak verilen ve fiyat niteliğinde kabul edilen hisse senetlerinin, verildiği tarihteki rayiç bedelinin o yıldaki bir yıllık brüt fiyat fiyatını aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna tutulacak.

Hizmet erbabı tarafından bu halde iktisap edilen hisse senetlerinin; iktisap tarihinden itibaren 3 tam yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin tamamı, 4 ila 6 yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin yüzde 75’i, 7 ila 12 yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin yüzde 25’i, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte patrondan tahsil edilecek. Bu halde istisna nedeniyle vaktinde alınmayan vergilere ait vakit aşımı müddeti, hizmet erbabına bedelsiz yahut indirimli olarak verilen hisse senetlerinin hizmet erbabı tarafından elden çıkarıldığı tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren başlayacak. Bu kararın uygulanmasına ait yöntem ve asılları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Yüzde 20’den fazla fark tespitinde mükellef izaha davet edilecek

Mükellefler nezdinde yapılacak yoklamalar sonucunda tespit edilen günlük hasılat fiyatlarının ortalaması alınarak mükelleflerin aylık ve yıllık hasılat meblağları tespit edilecek. Bu biçimde tespit edilen hasılat fiyatları ile mükelleflerin faaliyette bulundukları periyoda ait beyan ettikleri hasılat meblağları karşılaştırılacak ve karşılaştırma sonucu bulunan farkın yüzde 20’den fazla olması durumunda mükellefler, Vergi Yöntem Kanunu’nda yer alan “izaha davet müessesi” kapsamında izaha davet edilecek. Bu karar, kurumlar vergisi mükellefleri hakkında da uygulanacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı maddenin uygulanmasına ilişkin adap ve temelleri belirlemeye yetkili olacak. Karar, 1 Ocak 2025’te yürürlüğe girecek.

Elektronik ticaret pazar yerlerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının mal yahut hizmetlerinin teminine yönelik mukavele yapılmasına yahut sipariş verilmesine imkan sağlayan aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, ilgili kararlara nazaran faaliyette bulunan hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına faaliyetleri hasebiyle yaptıkları ödemeler vergi kesintisi kapsamına alınıyor.

Mal ve hizmet alanlarına ait gerçek bireylere yapılan ödemeler üzerinden Cumhurbaşkanınca belirlenen kesim ve faaliyet mevzuları dikkate alınarak vergi tevkifatı yapılması öngörülüyor. Böylelikle vergi güvenliğinin sağlanması ve kayıt dışılığın azaltılması amaçlanıyor. Cumhurbaşkanına vergi kesintisine tabi ödemeler için faaliyet mevzuları, ödeme cinsleri, bölümler, iş kümeleri ve iş nevileri prestijiyle farklı ayrı yahut birlikte oran belirleme yetkisi veriliyor. Bu karar, 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girecek.

Yasayla Anayasa Mahkemesinin iptal kararının münasebetleri dikkate alınarak Vergi Yordam Kanunu’nda değişiklik yapılıyor. Buna nazaran, teminat uygulaması kapsamındaki mükelleflerden istenecek teminatın üst sonu, 10 milyon liradan fazla olmamak üzere düzenlenmiş düzmece dokümanlarda yer alan toplam fiyatın yüzde 10’u meblağında olarak belirleniyor.

İstenen teminatın verilme mühleti 30 günden 60 güne çıkarılırken, yükümlülüklerini öngörülen formda yerine getiren mükelleflere teminatın iade edilmesi ve belirlenen şahısların teminat isteme tarihi prestijiyle tahakkuk etmiş tüm vergi borçlarından sorumlu olmamaları sağlanıyor.

Özel usulsüzlük cezaları

Vergi Adap Kanunu’nda yapılan değişiklikle tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğuna ait yetkinin kapsamı, kayıt dışı iktisatla çaba emeliyle genişletiliyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığının elektronik ticaretin yanı sıra internet dahil olmak üzere her türlü dijital ortamın reklam, ilan, satış ve kiralama üzere iktisadi ve ticari emellerle kullanıldığı hallerde vergi güvenliğini sağlaması amaçlanıyor. Buna nazaran, elektronik ticaret hizmet sağlayıcılar, diğerlerine ilişkin iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına ortam sağlayan gerçek ve hukukî kişi aracı hizmet sağlayıcılar ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların yanı sıra erişim, içerik, yer ve toplumsal ağ sağlayıcılara, iktisadi ve ticari faaliyetlerine ait bildirim verme yükümlülüğü getiriliyor. Düzenlemeyle diğerlerine ilişkin iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına ait bildirime mevzu bilgilerle içerik sağlayıcılar tarafından üretilen yahut sağlanan bilgilerin, aracı hizmet, elektronik ticaret aracı hizmet, erişim, yer yahut toplumsal ağ sağlayıcılar tarafından alınması zaruriliği getiriliyor.

Kanuna nazaran değerli madenler Borsasında süreç gören değerli madenlerin değerleme süreçlerinde, değerleme ölçüsü olarak borsa rayici kullanılabilecek.

Altın, gümüş, platin ve paladyum üzere değerli madenler borsa rayici ile pahalanacak. Borsa rayici yoksa yahut borsa rayicinin muvazaalı bir formda oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye temel bedel olarak bu rayiç yerine maliyet bedeli temel alınacak. Bu kararla değerli madenle olan senetli yahut senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da cari olacak. Değerli madenle olan mevduat yahut kredi mukavelelerine dayanan alacaklar ve borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınacak. Değerli madenlere dayalı olarak açılan mevduat hesapları ile kredi hesaplarından kaynaklı alacak ve borçların değerleme günü değerine ircasına ait olarak mevcut uygulamadaki üzere Kanun’un “yabancı paralar”, “alacaklar” ve “borçlar” başlıklı kararları geçerli olacak.

Vergi ziyaı cezası, vergi dairesinin bilgisi dışında mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi ziyaına sebep olunması halinde yüzde 50 artırılacak. Birebir vergi çeşidi ve devrine ait daha sonra yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarına da tıpkı artırım kararı uygulanacak.

Vergi Yordam Kanunu’nda “özel usulsüzlükler ve cezaları” kararında yapılan değişikliğe nazaran, bir takvim yılı içerisinde ilgili kararlar uyarınca birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda caydırıcılığı artırmak hedefiyle artan ceza uygulaması getiriliyor. Öte yandan karara, mükellef kümeleri ve ilgili usulsüzlüklere yönelik cezaların yer aldığı yeni bir cetvel de ekleniyor.

Bu kapsamda yer alan kimi cezaların, her yıl yine değerleme oranında yükseltilmesinin yanı sıra meblağları yine belirlenerek caydırıcılığın artırılacağı öngörülüyor. Bir takvim yılı içerisinde birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda caydırıcılığı artırmak gayesiyle artan ceza uygulaması getiriliyor.

Kanun kapsamı dışında evrak düzenleyenlere 2 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek, bu durumun yönetimin bilgisine girmeden evvel belgeyi almak zorunda olanlar yahut evrak muhteviyatı sürecin muhatapları tarafından 5 iş günü içerisinde bildirilmesi halinde ise Kanun kapsamı dışında doküman düzenleyenlere 6 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek.

Yasada sayılan dokümanları düzenleme mecburiliği bulunanların yükümlülüklerini yerine getirmedikleri takdirde bu durumun evrak muhteviyatı sürecin muhatapları tarafından 5 iş günü içerisinde yönetime bildirilmesi halinde bu kimselere ceza kesilmeyecek; dokümanları düzenlemeyen, eksik yahut aldatıcı düzenleyenlere ise özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanacak.

Öngörülen artan dengeli ceza uygulamasına ait ceza fiyatları cetveli, Kanun’a ekleniyor.

Cezalar yine belirleniyor

Düzenlemeyle, damga vergisi ödenmemiş kağıtları, vergi ve cezası tahsil edilmeden tasdik eden yahut örneklerini çıkarıp veren noterler ismine kesilen özel usulsüzlük cezasının her bir kağıt için alt sonu 40 lira olarak belirleniyor.

Vergi Tarz Kanunu’nun ilgili kararlarına uymayanlara yönelik cezalar her yıl tekrar değerleme oranında artırılırken, düzenlemeyle bu cezalar tekrar belirlenerek caydırıcılığının artırılması hedefleniyor.

Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası mutabakatların bilgi değişimi kararları kapsamında bilgi toplanmasına ait karar uyarınca getirilen zorunluluklara uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesilecek.

Elektronik ticaretin yanı sıra internet dahil olmak üzere her türlü dijital ortamın reklam, ilan, satış ve kiralama üzere iktisadi ve ticari emellerle kullanıldığı hallerde vergi güvenliğini sağlamak hedefiyle kendisine bilgi verme yükümlülüğü getirilenlerin, bu yükümlülüklerine ait olarak bildirimde bulunmamaları yahut bildirimlerini eksik ya da aldatıcı bir biçimde yapmaları durumunda uygulanması gereken özel usulsüzlük cezası, bu mükelleflerin ekonomik ve ticari büyüklükleri ile orantılı olacak.

Tevsik mecburiliği kapsamında olup da bu zorunluluğa uymayanlara uygulanan özel usulsüzlük cezası da artırılıyor. Bu zorunluluğa uymadan ödeme yapanların, durumu 5 iş günü içerisinde yönetimin bilgisine girmeden bildirmesi durumunda ise ceza kesilmeyecek.

Mal teslimi yahut hizmet ifalarına ait tahsilatların, banka ve gibisi finans kurumları, ödeme kuruluşları yahut PTT aracılığıyla oburlarının ismi yahut hesabı kullanılarak yapılması durumunda her bir süreç için bu karara nazaran uygulanan cezalardan az olmamak üzere sürece husus meblağın yüzde 10’u oranında, mal teslimi ya da hizmet ifasını yapanlarla ismine yahut hesabına ödeme yapılanlara farklı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bu karar uyarınca bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon lirayı geçemeyecek.

Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu uyarınca müsaade verilen durumlar hariç olmak üzere kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve gibisi ödeme araçları kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen tahsilatların, kendi mükellefiyeti ismine kayıtlı olmayan ödeme sistemleri yahut aygıtları aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi ismine kayıtlı olan bu sistemleri yahut aygıtları kullandıranlara başka ayrı her bir süreç için bu karara nazaran belirlenen özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanacak. Bu kapsamda bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon lirayı aşamayacak.

İstenilen teminatın müddetinde verilmemesi yahut tamamlanmaması halinde teminatı vermeyenler yahut tamamlamayanlar ismine, karar kapsamında verilmesi yahut tamamlanması gereken teminat fiyatı kadar özel usulsüzlük cezası kesilecek.

Vergi güvenliğinin sağlanması maksadıyla kullanılma zaruriliği getirilen aygıt ve sistemlerle nitelikleri belirlenen yahut onaylanan elektrikli, elektronik, manyetik ve gibisi aygıtlar ve sistemleri üreten, ithal eden, bu aygıtlara çeşitli hizmetler veren ödeme kaydedici aygıt üreticisi yahut ithalatçıları ile bu aygıtlara ait hizmet veren inançlı servis sağlayıcıları, bankalar, elektronik para kuruluşları, ödeme kuruluşları, şarj ağı işletme lisansı sahipleri ve elektronik defter, evrak ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması konularından rastgele biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilenler ile sipariş, satış, muhasebe, stok takip üzere programları kullandıran, teslim eden yahut satan mükelleflere ait olarak bunlar tarafından yapılması, yapılmaması ya da yerine getirilmesi gereken konulara karşıt davrananlara, her bir tespit için farklı başka olmak üzere kararda yer alan özel usulsüzlük cezasının 10 katı meblağında ceza kesilecek. Bu karar uyarınca bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon lirayı geçemeyecek.

Bu karar kapsamındaki tek bir fiilin, Kanun’un ilgili kararında yer alan özel usulsüzlük cezasını gerektiren birden fazla cezayı gerektirmesi halinde, bu cezalardan en ağır olanı kesilecek.

Gelir Yönetimi Başkanlığı işçisine fazla çalışma ücreti

Kanunla vergiye istekli ahengin artırılması hedefiyle, vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılıyor. Vergi Yol Kanunu’nda bu kapsamdaki kararlar yürürlükten kaldırılıyor.

Gelir Yönetimi Başkanlığının olağan mesai saati haricinde ve daire dışında fiilen çalışan çalışanına, bu biçimde çalıştıkları her bir saat için 160 gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak meblağda fazla çalışma fiyatı ödenecek. Bu ödeme damga vergisi hariç rastgele bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak. Her bir işçi için ödenebilecek fazla çalışma fiyatı ayda 50 saati ve fazla çalışma fiyatı ödenebilecek işçi sayısı ise Başkanlık taşra teşkilatı takım ve durumlarında bulunan toplam memur ve kontratlı işçi sayısının yüzde 20’sini geçemeyecek.

Yaşlılık, malullük, vefat aylığı ödenenlere ve hak sahiplerine 10 bin lira olarak öngörülen aylık taban ödeme meblağı 12 bin 500 liraya yükseltilecek.

TBMM Genel Heyetinde kabul edilen Vergi Kanunları ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne nazaran, mevcut uzlaşma müracaatları, Vergi Yol Kanunu’nun değiştirilmeden evvelki kararlarına nazaran sonuçlandırılacak.

Ticari olmayan seyahat, cümbüş, spor üzere faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım üzere hizmetlerde KDV istisnası ve indirimi kaldırılacak.

Birleşme, periyot ve bölünme süreçlerinde, devreden KDV ve iade hakkının 5 takvim yılı kriterine yahut vakit aşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete evresine müsaade verilecek. Mükelleflerin KDV beyannamelerinde yer alan indirilecek KDV meblağlarının 5 takvim yılı müddetince indirim yoluyla giderilememesi halinde, bu müddet sonunda kayıtlardan çıkarılarak yapılacak vergi incelemesi ile gelir yahut kurumlar vergisinin tespitinde sarfiyat olarak dikkate alınmasına imkan sağlanacak.

Mükelleflerin KDV iadelerinin gerçek biçimde yapılması ve haksız KDV iadesine sebebiyet verilmemesini teminen KDV iadelerindeki temel adap “vergi incelemesi” olarak belirlenecek.

Kanun kararları uyarınca iade hakkı doğuran süreçlerden kaynaklanan iade taleplerinin vergi inceleme raporu sonucuna nazaran yerine getirilmesi temel olacak.

İndirilemeyecek katma kıymet vergisi, sonraki periyoda devreden katma kıymet vergisi hesabından çıkarılarak özel bir hesaba alınacak. Özel hesaba alınan sonraki periyoda devreden katma paha vergisinin, 3 yıl içinde mükellefler tarafından yapılacak talep üzerine, Vergi Yol Kanunu’nda düzenlenen vakit aşımı müddetleri ile bağlı olmaksızın talep tarihinden itibaren bir yıl içerisinde yapılacak vergi incelemesi sonucunda, incelemenin tamamlandığı yıla ait gelir yahut kurumlar vergisinin tespitinde masraf olarak dikkate alınacak. Bu suretle talepte bulunulmayan katma kıymet vergisi masraf yazılamayacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı, ilgili maddenin uygulanmasında vergi incelemesi dışında farklı metotlar tespit etmeye, hususun uygulamasına ait adap ve temelleri belirlemeye yetkili olacak. Bu karar, 1 Ocak 2030’da yürürlüğe girecek.

Yabancıların zelzele yardımlarına KDV istisnası

Düzenlemeyle, yabancı devlet kurum ve kuruluşları tarafından zelzele nedeniyle yapılacak yardımlara KDV istisnası sağlanacak.

6 Şubat 2023’te meydana gelen sarsıntılar nedeniyle genel hayata tesirli afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, genel bütçeli kamu yönetimleri ile yabancı devlet kurum ve kuruluşları ortasında imzalanan protokol kapsamında genel bütçeli kamu yönetimlerine bağışlanmak üzere, konut, iş yeri, okul, öğrenci yurdu, hastane, ibadethane, kültür ve sanat merkezi, kütüphane üzere taşınmazların inşasına ait yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına 1 Ocak 2024’ten itibaren yapılan teslim ve hizmetler ile bu yerlerde genel bütçeli kamu yönetimleri ile yabancı devlet kurum ve kuruluşları ortasında imzalanan protokol kapsamında genel bütçeli kamu yönetimlerine bağışlanacak konutların yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına teslimi, 31 Aralık 2025’e kadar katma bedel vergisinden müstesna olacak.

Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi süreçler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecek. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, Kanun kararı uyarınca istisna kapsamında süreç yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecek.

Serbest bölgelerde faaliyet gösteren kurumların, yurt içine yaptıkları satışlardan elde edilen yararlara tanınan gelir ve kurumlar vergisi istisnası kaldırılıyor. Hür bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükellefler, yalnızca bu bölgelerde imal ettikleri eserlerin yurt dışına satışından elde ettikleri yararlar, gelir yahut kurumlar vergisinden müstesna olacak. Düzenleme, 1 Ocak 2025’ten itibaren elde edilen karlara uygulanacak.

Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2,25

Kanunla ulusal güvenlik kuruluşlarının ithal edeceği kimi malların yurt içi teslimi ve ithalatında oluşan ÖTV uygulaması farklılıkları giderilecek.

Bazı tütün mamullerinden alınan minimum maktu vergi fiyatının “yüzde 20’sine kadar” olan sınırlama kaldırılacak, ünite ambalajda bulunan mamul için alınacak taban maktu vergi fiyatı kadar maktu vergi alınabilecek.

Türk Kızılay Derneği ile bu derneğe ilişkin yahut bağlı işletmelerde çalışanların, rastgele bir toplumsal güvenlik kurumundan emeklilik yahut yaşlılık aylığı alması halinde dahi bu aylıkları kesilemeyecek.

Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2,25 olarak belirlenecek, bu oranı yüzde 1,5’e kadar indirmeye, yüzde 2,5’e kadar artırmaya yönelik Cumhurbaşkanı’na yetki verilecek.

Yaşlılık, malullük, vefat aylığı ödenenlere ve hak sahiplerine evrak bazında 10 bin lira olarak öngörülen aylık minimum ödeme fiyatı 12 bin 500 liraya yükseltilecek. Bu karar, temmuz ödeme periyodundan itibaren uygulanacak.

Yasayla 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı sayılanlardan, birinci kez yaşlılık yahut emekli aylığı bağlananların, tıpkı iş yerinde toplumsal güvenlik takviye primine tabi çalışmaya devam etmeleri halinde patronlara sağlanan 5 puanlık toplumsal güvenlik takviye priminin Hazine tarafından ödenmesine ait uygulama sonlandırılacak.

Nihai ana işletmesinin konsolide finansal tablosundaki yıllık konsolide hasılatı, gelirin raporlandığı hesap devrinden evvelki 4 hesap periyodunun en az 2’sinde 750 milyon avro karşılığı Türk lirası hududunu geçen çok uluslu işletme kümelerinin bağlı işletmelerinin ilgili hesap devrindeki karları, “yerel ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisi”ne tabi tutulacak.

TBMM Genel Konseyinde kabul edilen Vergi Kanunları ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda değişikliğe gidilecek.

Buna nazaran, malullük ve yaşlılık sigortasından ödenen aylıklar ve aylıklarla her ay prestijiyle yapılacak ödemeler kapsamında ortaya çıkan ödenek gereksinimini karşılamak hedefiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinin ilgili tertibine 2024 yılında ödenek eklemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, Türkiye’de kurulmuş olmaları kuralıyla kurumlar vergisinden istisna tutulanlardan taşınmazlara yatırım yapan fon ve iştiraklerin, ticari mal niteliğinde olanlar dahil sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri çıkarların yüzde 50’sinin, elde edildiği hesap devrine ait kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar kar hissesi olarak dağıtılması gerekecek.

Bu müddet içerisinde belirtilen orana kadar karın ortaklara dağıtılmaması durumunda istisnadan faydalanılması nedeniyle vaktinde tahakkuk ettirilmeyen vergiler zıyaa uğramış sayılacak. Bu karar, 1 Ocak 2025’ten itibaren elde edilen yararlara uygulanacak.

Elektronik ticaret pazar yerlerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının mal yahut hizmetlerinin teminine yönelik kontrat yapılmasına yahut sipariş verilmesine imkan sağlayan aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, ilgili kararlara nazaran faaliyette bulunan hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına faaliyetleri hasebiyle yaptıkları ödemeler vergi kesintisi kapsamına alınacak.

Mal ve hizmet alımlarına ait tam mükellef kurumlara, yapılan ödemeler üzerinden Cumhurbaşkanı’nca belirlenen dal ve faaliyet mevzuları dikkate alınarak vergi tevkifatı yapılacak.

Vergi kesintisine bahis ödemeleri faaliyet hususları ve ödeme cinsleri prestijiyle, vergi kesintisine husus mal ve hizmetleri ise faaliyet hususları, bölümler, iş kümeleri, iş çeşitleri prestijiyle farklı başka yahut birlikte sıfıra kadar indirme ve kurumlar vergisi oranına kadar yükseltme konusunda Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Yurt içi taban kurumlar vergisi

Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun’a nazaran gerçekleştirilen projeler ile Sıhhat Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması ile Kimi Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kararlarına nazaran kamu özel işbirliği modeli çerçevesinde yürütülen projelerde faaliyette bulunan kurumların karları üzerinden yüzde 30 oranında kurumlar vergisi hesaplanacak.

Düzenlenmeyle, bu kurumların münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri çıkarlara değil, tüm faaliyet karlarına bu oran uygulanacak. Karar, bu kanunlara nazaran düzenlenen kontratlara direkt taraf olan kurumlar için geçerli olacak, taşeron mukaveleleriyle alt yüklenicilerin bu kapsamda yürüttükleri faaliyetlerden elde ettikleri yararlarında kurumlar vergisi oranına yönelik genel kararlar geçerli olacak.

Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen “yurt içi minimum kurumlar vergisi” başlıklı karara nazaran, hesaplanan kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden evvelki kurum yararının yüzde 10’undan az olamayacak. Bu hesaplamada tam mükellef kurumlardan elde edilen iştirak çıkarları istisnası, emisyon primi yarar istisnası, sahip olunan taşınmazlardan elde edilen yararlar dışında yatırım fon ve iştiraklerinin istisna yararları, risturn istisnası, finansal kiralama şirketleri ve varlık kiralama şirketleri ile yapılan “sat, geri kirala” süreçlerinden elde edilen çıkarlara uygulanan istisna, Türk Milletlerarası Gemi Sicili’ne kayıtlı gemilerin işletilmesi ve zamanından elde edilen karlara uygulanan istisna ile teşebbüs sermayesi fonu indirimi ve muhafazalı iş yeri indirimi dikkate alınmayacak. Mikro ve küçük işletme tarifine giren kurumlar vergisi mükelleflerinin teknoloji geliştirme bölgesi kar istisnası ile birebir işletmelerin AR-GE ve tasarım indirimleri de hesaplamada kardan indirilecek.

Payları, Borsa İstanbul Hisse Piyasası’nda birinci kere süreç görmek üzere en az yüzde 20 oranında halka arz edilen kurumlar, ihracat yapan kurumlar ile sanayi sicil evrakını haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri çıkarlarına uygulanan indirimler nedeniyle ödenmeyen verginin yanı sıra düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınan teşvik evrakları kapsamındaki yatırıma katkı fiyatları ile hudutlu olmak üzere mükelleflerin indirimli kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle ödemedikleri kurumlar vergisi, minimum vergi hesaplaması nedeniyle ödenmesi gereken kurumlar vergisinden düşülecek.

İlk kez faaliyete başlayan kurumlar hakkında faaliyete başlanılan hesap periyodundan itibaren 3 hesap periyodu boyunca bu kararlar uygulanmayacak. Bu düzenlemedeki indirim ve istisnalar düşülmeden evvelki kurum yararı ibaresi, hesap periyodu sonundaki ticari bilanço karına, kanunen kabul edilmeyen masrafların eklenmesiyle bulunan meblağı tabir edecek.

Söz konusu oranı, bölümler, faaliyet konusu, iş kolları ya da üretim alanları prestijiyle başka ayrı yahut birlikte sıfıra kadar indirmeye yahut bir katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı, kararın uygulamasına ait yöntem ve temelleri belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Bu kararlar, 2025 yılı ve izleyen vergilendirme periyotlarında elde edilen yararlara, özel hesap devrine tabi olan kurumların ise 2025 takvim yılında başlayan özel hesap periyodu ve izleyen vergilendirme periyotlarında elde edilen çıkarlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Yerel ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, son ana işletmesinin konsolide finansal tablosundaki yıllık konsolide hasılatı, gelirin raporlandığı hesap periyodundan evvelki 4 hesap devrinin en az 2’sinde 750 milyon avro karşılığı Türk lirası sonunu geçen çok uluslu işletme kümelerinin bağlı işletmelerinin ilgili hesap devrindeki yararları, “yerel ve global minimum tamamlayıcı kurumlar vergisi”ne tabi tutulacak. Hesap devrinin 12 aydan farklı olması durumunda, hesaplanan konsolide hasılatın bir yıla tamamlanmasıyla tespit edilen fiyat, kelam konusu hasılat hududunun tespitinde dikkate alınacak.

Bu karar 2024 yılı ve izleyen vergilendirme periyotlarında elde edilen çıkarlara, özel hesap periyoduna tabi olan kurumların ise 2024 takvim yılında başlayan özel hesap periyodu ve izleyen vergilendirme devirlerinde elde edilen yararlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Yerel ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisi çerçevesinde Kanun’a kimi tanımlar eklenecek, bu vergiden muaf olanlar ile bu vergiden istisna tutulan çıkarlar belirlenecek.

Uluslararası deniz nakliyatı faaliyetinden elde edilen çıkarlar ile bu faaliyetle irtibatlı olarak gerçekleştirilen birtakım faaliyetlerden elde edilen yararlar mahallî ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisinden istisna tutulacak.

Yerel ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisinden istisna edilen yararlara ait sarfiyatlar yahut istisna kapsamındaki faaliyetlerden doğan ziyanlar, istisna dışı karlardan indirim konusu yapılamayacak.

Vergi yükünün tespitinde dikkate alınan düzeltilmiş kapsanan vergilerin hesaplanması karar altına alınacak. Çok uluslu işletme kümesinin ülkesel bazlı vergi yükü hesaplamasında, o ülkede bulunan bağlı işletmelerin hesaplanan düzeltilmiş kapsanan vergileri dikkate alınacak.

İlgili ülkenin mevzuatında kurumlar vergisi oranının minimum kurumlar vergisi oranı olan yüzde 15’in altında olması durumunda, Kabul Edilebilir Finansal Muhasebe Standartları’na nazaran hesaplanan ve ertelenmiş vergi varlığı hesaplarına alınan meblağlar, minimum kurumlar vergisi oranı uygulanarak yine hesaplanacak.

Kurumlar vergisinin uygulanmadığı ülkelerdeki işletmelere, ziyanların minimum kurumlar vergisi oranıyla çarpılması sonucu tespit edilen meblağları, sonraki hesap devirlerindeki kapsanan vergilerde dikkate alabilme imkanı verilecek.

Diğer hükümler

Yasayla vergi yükünün farklı hesaplanacağı işletme kümelerine, ek cari devir minimum tamamlayıcı kurumlar vergisi hesaplanacağı durumlara ve kapsanan vergilerin bağlı işletmeler ortasındaki tahsisatına ait düzenlemeler de karar altına alınacak.

İşletme bazlı kar yahut ziyan, işletmelerin finansal muhasebe net kar yahut ziyanına belirtilen düzeltmeler uygulanarak tespit edilecek.

Yerel ve global minimum tamamlayıcı kurumlar vergisine yönelik bir vergi güvenlik kurumu oluşturuluyor. Bu kapsamda birebir küme içerisindeki bağlı işletmeler ortasındaki finansman temini süreçlerinde, borç alan bağlı işletmenin bulunduğu ülkedeki vergi yükünün minimum kurumlar vergisi oranının altında olması, borç veren bağlı işletmenin bulunduğu ülkede ise vergi yükünün minimum kurumlar vergisi oranının üstünde olması yahut küme içi finansman nedeniyle oluşan faiz gelir ve masrafları dikkate alınmaksızın hesaplanan vergi yükünün minimum kurumlar vergisi oranının üstünde olması durumunda, borç alan bağlı işletme nezdinde katlanılacak ve işletme bazlı yararın tespitinde sarfiyat olarak dikkate alınacak faiz sarfiyatı, borç veren bağlı işletmenin gelir olarak dikkate aldığı meblağla sonlu olacak.

Alacaktan vazgeçme nedeniyle bağlı işletmelerin kayıtlarında gelir olarak dikkate alınan fiyatların hangi durumlarda işletme bazlı çıkar yahut zararın tespitinde dikkate alınmayacağı; nitelikli ve nitelikli olmayan vergi kredilerinin vergi yükünün tespitinde yapılacak oranlamada nasıl dikkate alınacağı belirlenecek.

Kanunla bağlı işletmeler ortasında emsallere uygun olmayan süreçlerin nasıl düzeltileceği, ana merkez ve ona bağlı iş yeri ortasındaki çıkar yahut zararın yahut vergi şeffaf işletmenin kar yahut ziyanının tahsisine yönelik düzenlemeler karar altına alınacak.

Yerel ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisi oranının tespitinde kıymet arz eden vergi yükünün hesaplanmasına yönelik kararlar düzenlenecek. Bu kararları uygulayan mükelleflerin, mahallî ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisi oranını tespit edebilmesine imkan sağlanacak.

Yurt dışı çıkış harcı 500 TL’ye çıkarıldı

Vergi ve toplumsal güvenlik alanına ait düzenlemeler içeren kanun ile yurt dışına çıkan vatandaşlardan çıkış başına alınacak harç meblağı 500 liraya yükseltilecek.

TBMM Genel Heyetinde kabul edilen Vergi Kanunları ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna nazaran, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda düzenlemelere gidilecek.

Küresel minimum tamamlayıcı kurumlar vergisinin oranı yüzde 15 olacak.

Asgari kurumlar vergisi oranı ile bu kanuna nazaran tespit edilen oran ortasındaki fark, global taban tamamlayıcı kurumlar vergisi oranı olacak. Ülkesel bazlı vergi yükünün taban kurumlar vergisi oranını aşması halinde ise global minimum tamamlayıcı kurumlar vergisi hesaplanmayacak.

Mükellef olacak global taban tamamlayıcı kurumların belirlenmesi, vergilendirme devri, beyanı, tarhı, ödenmesi, vergi matrahının hesaplanmasına ait konular belirlenecek.

Çok uluslu işletme kümelerine bağlı ve Türkiye’de yerleşik olan bağlı işletmeler ve iş iştiraklerini tanımlayan “yerel taban tamamlayıcı kurumlar vergisi”, vergilendirme devri, beyan, tarh ve ödenmesine ait kararlar de düzenlenecek.

İşletmelerin yine yapılandırılması uygulamasıyla gerçekleştirilen periyotlarda vergi ertelemesi müessesi uygulanacak. Bu kapsamda varlıkların ve borçların devredilmesi sonucu oluşan yarar yahut ziyanlar, devreden bağlı işletmenin işletme bazlı çıkar yahut ziyanının tespitinde dikkate alınmayacak.

Kanunda, birleşme, bölünme ve hisse bölümlerinde uygulanacak adaplara yer veriliyor.

Özel vergileme halleri

Yasayla Kamu İhale Kanunu’nda özel vergileme halleri de karar altına alınıyor. Buna nazaran, çok uluslu işletme kümesinin sonuncu ana işletmesi olan şeffaf işletmenin işletme bazlı karı, belirlenen durumlarda bu işletmenin mülkiyet hissesine isabet eden ölçüde azaltılacak.

Vergilemede indirilebilir kar hissesi uygulaması ve bu sistemin uygulandığı durumlarda işletme bazlı çıkara ait şartlar belirleniyor.

Kar dağıtımına dayalı vergileme sisteminin uygulandığı durumlarda düzeltilmiş kapsanan vergilerin hesaplanması ve bu prosedürü kullanan bağlı işletmelerin izlemeleri gereken kurallar tespit ediliyor. Yatırım işletmelerine yönelik hesaplama sistemi konusunda düzenlemeye gidiliyor.

Söz konusu düzenlemelere ait tarz ve temelleri belirlemede Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Düzenlemenin lokal ve global taban tamamlayıcı kurumlar vergisine yönelik kararları, 2024 yılı ve izleyen vergilendirme periyotlarında elde edilen karlara, özel hesap devrine tabi olan kurumların ise 2024 takvim yılında başlayan özel hesap devri ve izleyen vergilendirme devirlerinde elde edilen çıkarlarına uygulanacak.

Geçiş hükümleri

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılacak değişiklikle, mahallî ve global minimum tamamlayıcı kurumlar vergisinin uygulamasına yönelik vergileme kurallarıyla ilgili geçiş kararları düzenleniyor. Buna nazaran, lokal ve global minimum tamamlayıcı kurumlar vergisinin matrahında indirim konusu yapılacak maddi duran varlıkların net defter bedellerinin oranları ile bağlı işletmelerin çalışanlarının brüt fiyatlarının oranları 2032 hesap periyoduna kadar yıllar prestijiyle tekrar belirleniyor.

Küresel minimum tamamlayıcı kurumlar vergisi beyannamesi, 2024 hesap devri için hesap periyodunun kapandığı ayı izleyen 18. ayın son günü akşamına kadar beyan edilecek ve vergi bu tarihe kadar ödenecek, sonraki devirlerde birinci kere bu verginin kapsamına girenler için beyan ve ödeme tarafından de bu kararlar uygulanacak.

1 Ocak 2024’ten evvelki süreçler nedeniyle finansal tablolarda ertelenmiş vergi varlığı yahut yükümlülüğü olarak kayıtlara alınan fiyatlar, bu düzenlemenin uygulamasında dikkate alınacak. 30 Kasım 2021’den sonra ertelenmiş vergi varlığı olarak dikkate alınan ve ülkesel bazlı yarar ve zararın hesaplanmasına dahil edilmeyen süreçlerden kaynaklanan meblağlar vergi yükünün tespitinde dikkate alınmayacak. Yetersiz vergilendirilen ödemeler aslı kapsamında ilgili kararlar 1 Ocak 2025’ten itibaren elde edilen karlara uygulanacak.

Kurumlar vergisi oranının en az yüzde 20 olarak uygulandığı ülkelerde yetersiz vergilendirilen ödemeler aslı kapsamında hesaplanan vergi, 31 Aralık 2025’ten evvel başlayan (bu tarih dahil) ve 31 Aralık 2026 tarihi prestijiyle sona eren hesap periyotları ortasında sıfır olarak kabul edilecek. Belirtilen kaideleri birlikte sağlayan çok uluslu işletme kümeleri, ilgili ülke için bahsi geçen kararlarda yer alan uygulamalardan rastgele birini seçebilecek.

Yurt Dışına Çıkış Harcı Hakkında Kanun ile Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle, yurt dışına çıkan vatandaşlardan çıkış başına alınacak harç meblağı 500 liraya yükseltilecek.

Buna nazaran harç, her yıl bir evvelki yıla ait olarak Vergi Yol Kanunu’nun ilgili kararları uyarınca belirlenen tekrar değerleme oranında artırılarak uygulanacak. Bu halde hesaplanan harç fiyatının 10 liraya kadarki kesirleri dikkate alınmayacak. Bu kapsamda hesaplanan harcın uygulandığı yılın ocak ayının 10’uncu günü sonuna kadar yapılan yurt dışına çıkışlarda, bir evvelki yılın sonu prestijiyle geçerli fiyat üzerinden yapılmış harç ödemeleri için fark alınmayacak. Bu karar, düzenlemenin yayımını izleyen 10’uncu günde yürürlüğe girecek.

8 yeni husus ihdas edildi

Genel Kurul’da kabul edilen AK Parti’nin önergesiyle kanuna 9. Yargı Paketi ile tüketicilerin korunmasına yönelik kanun teklifinin birtakım hususlarının de içinde olduğu 8 yeni unsur ihdas edildi. Kanunun bir unsurunda ise değişikliğe gidildi.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararı münasebetleri dikkate alınarak, Yargıtay Birinci Başkanı, Danıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Yargıtay Birinci başkanvekilleri, Danıştay başkanvekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay ve Danıştay daire liderleri, Yargıtay ve Danıştay üyeleri ile Adalet Bakanlığı Müsteşarına 40.000, birinci sınıf hakim ve savcılardan aylık ödeme oranı yüzde 86 olanlara ve Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu ile Hakimler ve Savcılar Kurulu Teftiş Şurasında fiilen vazife yapan müfettişlere 35.000, öteki birinci sınıf hakim ve savcılara 30.000, birinci sınıfa ayrılmış hakim ve savcılara 26.000, başka hakim ve savcılara ise 22.500 gösterge sayısının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak ölçüde aylık ek tazminat ödenecek. Bu düzenleme 15 Ağustos’tan itibaren uygulanacak.

Bu Kanuna tabi olan hakim ve savcılardan Anayasa Mahkemesinde vazife yapanlara ödenen aylık ek ödenek ve Uyuşmazlık Mahkemesinde misyon yapanlara ödenen ödenek ile bu düzenlemede belirlenen ek tazminattan sırf biri ve yüksek olanı ödenecek.

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı münasebetleri dikkate alınarak, İdari Yargılama Tarzı Kanunu’ndaki değişikliğe gidilecek. Buna nazaran konusu 31 bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari süreçlere karşı açılan iptal davaları hakkında yönetim ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olacak, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamayacak.

Aynı kanundaki değişiklikle, konusu 920 bin Türk lirasını aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari süreçler hakkında açılan davalar temyiz edilebilecek. Bu düzenleme, 13 Temmuz’dan itibaren bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihe kadar bölge yönetim mahkemelerince verilen kararlar hakkında da uygulanacak. Bu kararların temyiz mühleti, bu hususun yürürlüğe girdiği tarihten evvel, bildirim edilenler bakımından hususun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihten sonra bildirim edilenler bakımından ise bildiri tarihinden itibaren 30 gün olacak.

Konusu 270 bin Türk lirasını aşıp 920 bin Türk lirasını aşmayan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari süreçler hakkında açılan ve istinaf kanun yolu incelemesinde kaldırma kararı üzerine yine karar verilen davalar temyiz edilebilecek. Bu düzenleme, hususun yürürlüğe girdiği tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacak.

İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nda öngörülen mali sonlar, her yıl, bir evvelki yıla ait olarak Vergi Yordam Kanunu’nun yinelenmiş 298’inci unsuru kararları uyarınca tespit ve ilan edilen tekrar değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılmak suretiyle uygulanacak. Bu biçimde belirlenen sonların 1000 Türk Lirasını aşmayan kısımları dikkate alınmayacak.

Duruşma yapılmasının zarurî olduğu davaların belirlenmesinde davanın açıldığı, istinaf yahut temyiz yoluna başvurulabilecek kararların belirlenmesinde ise birinci derece mahkemesi yahut bölge yönetim mahkemesince kesin kararın verildiği tarihteki mali hudut temel alınacak. Lakin en son karar tarihinden sonra nakdî sonlarda meydana gelen artış, bölge yönetim mahkemesinin kaldırma yahut Danıştay’ın bozma kararı üzerine tekrar bakılan davalarda uygulanmayacak. Bu düzenleme, 13 Temmuz’dan itibaren bu hususun yürürlüğe girdiği tarihe kadar bölge yönetim mahkemelerince verilen kararlar hakkında da uygulanacak. Bu kararların temyiz müddeti, bu hususun yürürlüğe girdiği tarihten evvel, bildirim edilenler bakımından hususun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihten sonra bildiri edilenler bakımından ise bildiri tarihinden itibaren 30 gün olacak.

Anayasa Mahkemesinin, Türkiye Güç, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunun (TENMAK) kuruluşuna ait Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin “Kurum gelirleri” başlıklı unsurunun iptal kararı dikkate alınarak, kurumun gelirlerine ait düzenleme yapıldı.

TENMAK’ın gelirlerini, genel bütçeden yapılacak Hazine yardımları, kurum faaliyetlerinden elde edilecek gelirler, yayın gelirleri, kuruma ilişkin taşınır yahut taşınmaz malların gelirleri, işletme ve şirketler ile öteki ünitelerden aktarılan gelirler, radyoaktif atık idaresi için kuruma ödenen bedeller, fikri ve sınai mülkiyet haklarından elde edilen gelirler, kuruma yapılacak her türlü yardımlar, bağışlar ve vasiyetler oluşturacak.

Kurum, misyon alanı ile ilgili bahislerde insan kaynağı yetiştirilmesi ve geliştirilmesini sağlamak gayesiyle Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen üst limitler dahilinde, öteki mevzuatta yer alan sınırlamalara tabi olmaksızın kurum tarafından çıkarılan yönetmeliğe nazaran ödül ve burslar verebilecek.

Hakim ve savcı yardımcılığı imtihanında soru sorulacak alanlar ortasına yeni hukuk alanları ekleniyor. Mülakata çağrılacak aday sayısı ise imtihan ilanında belirtilen takım sayısının iki katından bir katına indiriliyor.

Öte yandan görüşülmekte olan kanunun bir unsurunda de değişikliğe gidilerek, Kamu Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu kararları uyarınca kamu vazifelileri sendikalarına üye olup, aylık yahut fiyatından üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine her ay aylık yahut fiyatları ile birlikte toplu mukaveleyle belirlenen fiyatta toplu mukavele ikramiyesi ödenecek.