Ünlü şef Refika Birgül çöp konteynerlerine girdi… İsrafın bedeli: 1 trilyon dolar

Yemek muharriri ve şef Refika Birgül, kentlerdeki besin israfını ortaya koymak için İstanbul’da yaşadığı semt Kuzguncuk’taki çöpe girdi. Çöpteki besin atıklarını tek tek inceleyen Birgül, salatalıktan, rokaya, maydanozdan ayvaya birçok besinin tüketilmeden atıldığına tanıklık etti.

Çöpteki besin gerçeğini “Refika’nın Mutfağı” isimli YouTube hesabında da yayınlayan Birgül, bilhassa soğan, patates ve domates üzere sebzelerin soyma yanlışlarından ötürü önemli bir kısmının çöpe dönüşmesine isyan etti. Birgül, çöpte kasasıyla atılan maydanoz ve rokalarla, hiç yenilmemiş simit ve keklerle karşılaştı.

% 50’Sİ İSRAF OLUYOR

Çöpte şahit olduğu besin israfının boyutlarını anlatan Birgül, şu bilgileri verdi: “Fazla Gıda’nın sayılarına nazaran tarladan tezgâha gelene kadar meyve zerzevatın yüzde 50’si israf oluyor.

Kalan yüzde 50’nin yarısını da biz buzdolabımızda ya da yemek yapıp yemeyerek israf ediyoruz. Yani tarladan çıkan bir zerzevatın yalnızca yüzde 24,5’ini tüketiyoruz. Yüzde 75’i ziyan oluyor. Bunu ekmekte, ette, süt eserlerinde de görüyoruz. Bu sayılar gerçek mi diye bakıp denetim etmek istedim ve mahallenin çöplerini araştırmaya başladım. Nitekim çöp konteynerinden bağ bağ rokalar çıktı.

VİTAMİNİ ÇÖPTE

Rokanın büsbütün kullanmak yerine ucunu kesip atmışlar, en vitaminli kısmı o. Maydanozlar sararınca atılmış. Soğanın dış kabuğunu ayırmak zahmetli diye birkaç katman soyulup atılmış. Patates de derin soyularak ziyan edilmiş. Kabuğunu soymaya gerek yok. Lif ile dışını temizledikten sonra kullanılır. Bu bilgiler bilinmiyor, anlatıldıkça durum değişebilir.”

BELEDİYELERE, LOKANTALARA ÇAĞRI

Milliyet’ten Gülden Çoktan – Aleyna Sevim’in haberine nazaran, şef Refika Birgül, besin israfına yönelik farkındalık çalışmalarının yapılması gerektiğine vurgu yaparak, şu çağrıyı yaptı:

“Lokantalar bunun farkındalığında olmalı. Akıllı tartıları ile lokantadaki besinin hangi etapta ne kadar atığa dönüştüğünü ölçülüyor. Böylelikle lokantanın alışverişini daha farklı yapabilmelerini sağlıyorlar. Pazarlarda çürüğayıranlar ucuza satanlar var, yere atanlar. Belediyeler buna tahlil bulabilir. Büyük market zincirleri de sok kullanma tarihi yaklaşmış besinleri gıda bankalarına verebilir. Manavlarda da paketlemeden başlayan israf kelam konusu. Bunlar değiştirilebilir.”

HER GÜN 4.9 MİLYON EKMEK ÇÖP

UNEP raporuna nazaran Türkiye besin israfında 214 ülke ortasında 15. sırada. 2020’de yapılan son araştırma her yıl 18,1 milyon ton besinin israf edildiğini ortaya koyuyor. Çöplerdeki atığın yüzde 52’sini besinler oluşturuyor. Günlük 4,9 milyon ekmek israf ediliyor. En çok kayıp meyve sebzede. Türkiye’deki evsel besin atığı ise yılda varsayımı 7 milyon 762 bin 575 ton. Bu yılda kişi başı 93 kiloya denk geliyor. Araştırmalara nazaran, Türkiye halkının yüzde 11.8’i bozulduğunu düşündüğü gıdayı çöpe atıyor.

BAYAT EKMEK TANIMLARI…

İsrafa karşı bayatlamış ekmek yahut pidelerden pizza, kebap yahut börek yapılabilir. Bayat ekmekle yapılabilecekler şöyle:

■ Börek

■ Köfteli Kebap

■ Sufle

■ Pudingli pasta

■ Kahvaltılık kaşar dolgulu ekmek topları

■ Mesken üretimi galete unu

■ Mantı

■ Kurabiye

İSRAFIN BEDELİ: 1 TRİLYON DOLAR

Birlemiş Milletler Etraf Programı’na (UNEP) nazaran, dünyada günde 1 milyardan fazla öğün israf ediliyor. Dünyada 2022’de 1,05 milyar ton besin atığı oluştu. Bu kişi başına 132 kiloya denk geliyor, Besin israfı yıllık sera gazı salımının yüzde 10’unu oluşturuyor, havacılık dalının 5 katı. İsraf, 1 trilyon dolara mal oluyor. Besin israfının yüzde 60’ı konutlarda, yüzde 28’i besin hizmeti dalında, yüzde 12’si ise perakende satışında meydana geliyor.

patronlardunyasi.com