Ülker Yönetim Kurulu Lideri Murat Ülker bu yıl gitmediği Davos’u, şahsen orada bulunan Ali Ülker ve Ülker’in Pladis CEO’su Salman Amin Bey’den aldığı bilgilerle tahlil etti

Murat Ülker’in yazısı özetle şöyle:
“Bu yıl Davos’un konusu “Güveni Yine İnşa Etme” (rebuilding trust) idi. Yani aslında odaklandığı mevzu bir inanç krizinin olduğu idi. Tekrar Ali Ülker Bey ve pladis CEO’muz Salman Amin Bey Davos’a katıldılar. Sonra Ali Bey Yıldız Holding yöneticilerine çok kapsamlı, etkileyici bir “Davos İzlenimleri” sunumu yaptı, çok faydalı oldu. Konferansın değerli toplantılarını online izleyen arkadaşlarımla yeniden bir tartışma toplantısı düzenledim. Bu sefer farklı bir şey yapıp Le Monde’dan McKinsey’e, BBC’den The Economist’e ve Türkiye’den Davos’a katılarak yorumlarını paylaşan Sabancı Holding CEO’su Cenk Alper ve Tanyer Sönmezer’e ilişkin izlenimleri okuyarak; bir potpori özet yaptım ve kendi izlenimlerimi oluşturdum. Tüm kaynakları aşağıda verdim. Bugün sizle paylaşıyorum.

DAVOS KIYMETLİ BİR PLATFORM

Davos tesirli mi değil mi, dünya kamuoyunda gündem oluşturabiliyor mu, tartışmalarını bir yana bırakmak gerektiğini düşünüyorum. 54. Davos, yapay zekanın vaatleri yahut dezavantajlarından global ekonomiyi gölgeleyen siyasi risklere kadar kurumsal dünyada konuşulan birçok bahis; bir yanda umutlar, bir yanda tasalar konuşulsa da, kıymetli bir platform; mesela bu yıl son iki yıldır dünyadan daha çok sayıda devlet adamı ve siyasetçi Davos’a katıldı, değerli açıklamalarda bulundu (350 hükümet önderi ve bakan ile 80 ulusal güvenlik başkanının de ortalarında bulunduğu 3.000 delege).
Filistin topraklarındaki İsrail’in “orantısız” müdahalesi Ukrayna-Rusya savaşınn bilakis halının altına süpürülse de, platformda konuşulanlar ve konuşulamayanlar dünya iş, devlet ve siyasi kamuoyunun trendlerini bize sunuyor ve yakından takibi hak ediyor.
(….)

YÜZDE 28’İ BAYANDI

• Davos’ta bir ortaya gelen 350 devlet ve hükümet başkanı ile bakanın da ortalarında bulunduğu toplam 3bin iştirakçinin yaklaşık yüzde 28’si bayandı. Bunun Davos’un 54 yıllık tarihinde kıymetli bir dönüm noktası olduğuna işaret edildi.
• IMF’nin 2024 için global büyüme varsayımında bir düşüş öngördüğünü hatırlatalım. Büyümenin yüzde 3 ün altına düşmesi ve beklentinin bu civarda olması dünyada fakirlik ve genç işsizliğin artacağına işaret ediyor.
• Dijital ticaret, küresel ticaretin yüzde 15’i ve süratle büyümeye devam ediyor.
• Küresel ticaret büyümesi ise geçen yıl yalnızca yüzde 0,8 oldu, bu yıl ise daha optimist yüzde 3,3 kestirimi var lakin son jeopolitik gelişmeler nedeniyle iyimserliğimiz azalmış durumda ancak her halükarda geçen yıldan daha âlâ olacağı düşünülüyor.
• Teknoloji kesiminde start up’ların birçok karlı değil ve birçoğu finansman bulmakta zorlanacak. Risk sermayesi şirketleri, artık sermaye maliyetinin yüksek olduğu bir ortamda yatırımları daha güzel pahalandırmak zorunda.
• İktisat uzmanları ve yöneticilerin büyük çoğunluğu özel görüşmelerde 2024’te ABD’de bir resesyon beklemediklerini söyledi.
• Genel olarak Kuzey Amerikalı ve Avrupalı tüketicilerin mali durumu güzel. Lüks harcamalar tüm vakitlerin en yüksek düzeylerinde. Ayrıyeten petrol zengini Basra Körfezi’nden bol ölçüde sermaye geliyor ve bu varlık fiyatlarının yükselmesine neden oluyor.
• Küresel ekonomik kriz sırasında kullanılan faiz indirimi gerekliydi lakin her vakit bu araca güvenmemek lazım. Enflasyonun düşük de olsa sürüyor olması büyümek için sağlıklı bir ortam, fakat hızla yükselebilir.
• Birçok panelde fosil yakıtların kullanımının sonlandırılmasına odaklanıldı. Shell, Total ve Aramco, petrol eserlerinde karbon salınımının azaltılmasına nasıl yardımcı olabileceklerini tartışmak üzere bir ortaya geldiklerini açıkladılar.
• Washington şu anda bütçesinin yüzde 18’ini borç ödemesine harcıyor ve bu da harcama kesintilerini zarurî kılabilir; Çin’de ekonomik beklentiler düşerken emlak piyasası da geriliyor. Global GSYİH’nın üçte birini oluşturan bu iki iktisat bu haldedir.
• Bu yıl Endonezya’dan Hindistan’a ve Pakistan’dan Avrupa Birliği’ne, Britanya’dan Meksika’ya ve ABD’ye kadar 50 ülkede seçim var. Ancak dünya hâlâ salgının yaralarını sarabilmiş değildir.
• Tarihçi Niall Ferguson dünyanın mevcut ruh halini, 1920lerin Yaldızlı Çağı ile karşılaştırdı. Gelir eşitsizlikleri arttıkça, hem sağ hem de soldaki popülizm arttı. Pandemi birçok insanın kurumlara olan inancını sarsmıştı ve yeni jenerasyonda gelecek kaygısı var.

Teknoloji – Yapay Zeka
• Geçen yıl Davos’ta panellerde kripto tartışmaları çok hakimdi. Bu yıl ise yapay zeka mahallenin havalı çocuğu oldu.
• Yapay Zeka tartışmalarının tonu karamsar olmaktan fazla iyimserdi. YZ üretkenlik artışı ve yeşil büyüme potansiyeliyle öne çıkıyor.
• Daha evvel yapay zekanın insanlığın yok olmasına yol açabileceği konusunda ikazlarda bulunan bir kümenin üyesi olan OpenAI CEO’su Sam Altman hafta boyunca yapay zekanın “dünyayı hepimizin düşündüğünden çok daha az değiştireceğini” söyledi.
• Fakat Bill Gates, Davos’taki kitleye yapay zekanın tesirlerinin internetin icadından daha büyük olacağını düşündüğünü söyledi. Tartışmalar üç büyük bulut sağlayıcısı Amazon, Microsoft ve Google’ın gücüne ve bunların yapay zekanın yegane yakıtı olan “veri” üzerindeki hakimiyetine odaklandı.
• Memleketler arası Para Fonu (IMF) yapay zekanın bölgeler ve jenerasyonlar ortasında yarattığı ekonomik eşitsizlikler konusunda ihtarda bulundu.
• Bilhassa Avrupalı başkanlar, inovasyonu yavaşlatsa bile yapay zeka düzenlemesi niyetlerini vurgularken, ABD ve İngiltere daha hoşgörülü bir yaklaşımı benimsiyor ve yanlış adımları düzeltmeyi tercih ediyor. (…)
Murat Ülker’in yazısındaki “İklim Değişikliği” başlıklı kısımda ise özetle şu sözler yer aldı:
• Biyolojik çeşitliliğin azalması çok önemli tehdit.
• Bilim adamları bağlantı marifetleri düşük beşerler ve kimileri da gizemli olmayı seviyorlar. İrtibat kurmayı öğrenmeliyiz.
• Yapay zekadaki tüm gelişmelerin heyecanı ve jeopolitik dertlerin yanında, Davos’ta iklim sıkıntılarının ehemmiyeti azalmıştı güya. Artık herkes sorunu kabul etmiş, projeler konuşuluyor. Adet olarak daha fazla karbondan arınma projelerinin uygulamaya konması ve bu konudaki mahzurlar konuşuldu. (…)
• Faiz oranlarının yükseldiği bu devirde, bilhassa dünyanın 2030 yılına kadar kapasiteyi üç katına çıkarmayı hedeflediği yenilenebilir güçte daha âlâ getiri oranlarının gerekli olduğu konuşuldu. Lakin yasal düzenlemeler ve toplumun buna direnişi bu büyümeyi engellediği için bu kolay olmayacak. Ekonomist Mariana Mazzucato, “Belki de iklim değişikliğinin savaş kadar acil bir biçimde ele alınması gerekiyor.” dedi.
• İklim değişikliği için global bir karbon vergisi uygulanması ve gelişmekte olan ülkelerde pak güce geçiş için teşvikler sağlanması gerekiyor. Lakin bu 2014 Paris Antlaşması sonrasında yani daha evvel denendi ve başarılı olmadı.
• Dünya, bilhassa milyonlarca kişinin kentlere göç ettiği gelişmekte olan ülkelerde, önümüzdeki 25 yıl içinde Çin’in konut stokuna muadil ölçüde konut ekleme yolunda ilerliyor. Sırf Hindistan her yıl öbür bir Chicago kenti muadilini ekliyor. Binaların inşası ve kullanımı dünyadaki emisyonların yüzde 26sını oluşturmaktadır. Öncelikle ısıtma ve soğutma sistemlerimizi değiştirmemiz gerekiyor. Lakin tüm yeni binaların yapı gereçlerini yani tuğlaları, betonu, camı ve çeliği de dönüştürmemiz gerekiyor.
• Memleketler arası ticaretin yüzde 90ı deniz nakliyatı ile yapılıyor. 2030 yılına kadar okyanusların %30unu müdafaa altına almalıyız.
• Deniz nakliyatında karbonsuzlaştırma sağlayıp yeşil shippinge geçmemiz lazım. Rotaları ekosistemi koruyacak halde tekrar düzenlemek, plastiklerden arınmak ve yenilenebilir güce yönelmek bunlardan birkaçıdır.
• Besin üretimi, global sera gazı emisyonlarının %30undan, tatlı su kullanımının %70inden ve tropikal ormansızlaşmanın %80inden sorumludur. 2030 yılına kadar 500 milyondan fazla nüfus artışı öngörülen bir dünyada, devletlerin çiftçileri için, üretim finansmanında yeni yollar bularak, “iklim dostu” tarıma geçmeye zorlayacakları konuşuldu.
(…)

ZENGİNLER VE TAHMİNEN MUKTEDİRLER…

Davos’ta optimistlik hakimdi. Ben de açıkçası her türlü aksiliğe karşın optimistim. Bu yıl birçok ülkede, çok fazla insan seçimlerde oy kullanacak. Beşerler “güven” talep ediyor. İnancın bir ölçüsü olan global ticaret artıyor. Kâfi ki insanlık Gazze’de olduğu üzere ölmesin, zenginler ve tahminen de muktedirler, dünyaya hak, adalet, eşitlik vadederken yalnızca birtakım ülke/bölgeleri kastetmesinler. Vurdumduymaz olmasınlar, hakperest olsunlar.
patronlardunyasi.com