Türkiye’yi İzlemek: Artan ilgi

İNG tarafından Baş Ekonomist Muhammet Mercan ve Stratejist James Wilson’a hazırlatılan ‘Türkiye’yi izlemek: Artan ilgi’ başlıklı tahlilde iktisada dair beklentiler ve öngörüler kaleme alındı, yaşanabilecek zorluklara dikkat çekildi.

İşte o tahlil;

• Önümüzdeki periyotta enflasyonun büyük baz tesirleriyle gerilemesi bekleniyor. Döviz kurundaki istikrarın devam edip etmeyeceği, elektrik ve doğal gaz fiyatlarında tüketicilere sağlanan sübvansiyonların devam etmesi ve hükümetin enflasyonist vergi ayarlamalarından kaçınması enflasyondaki düşüş suratının temel belirleyicileri olacak. Fiyatlama davranışlarındaki bozulma ve hizmet enflasyonundaki katılık önümüzdeki devirdeki zorluklardır.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), enflasyon patikası ve enflasyon beklentilerini yakından takip edecek. Bizce, siyaset faizi %50 ile sıkı duruşunu sürdürürken, likidite siyaseti yoluyla fonlama maliyeti ve ON repo faizini de yüksek tutacaktır.
• İyileşen beklentiler ve yüksek faiz oranları, seçimlerden sonraki iki aylık periyotta yaklaşık 66 milyar ABD doları civarında alım yapan MB’nin net döviz konumunun süratli bir biçimde artmasına neden oluyor. Brüt rezervler 19,1 milyar ABD doları ile nispeten mütevazı bir artış kaydederken, net rezervler (swaplar hariç) 60,4 milyar ABD doları kadar değerli bir artış kaydetti.
• Cari açıkta geçen Temmuz ayındaki doruğun akabinde başlayan toparlanma eğilimi Mart ayında ivme kaybetti. Nisan ayında muhtemelen süreksiz bir artış görsek de, süreksiz gümrük dataları Mayıs ayında güzelleşmenin geri döneceğine işaret ediyor. Önümüzdeki devirde, MB sıkılaştırmasının talep faktörlerinin dengelenmesine tesirinin dış görünüm açısından destekleyici olması beklenirken, global ekonomik aktivitede devam eden toparlanmanın Türkiye’nin ihracatını ve münasebetiyle cari dengeyi olumlu etkilemesi bekleniyor. .
• Bankacılık dalı bilgileri, bu tedbirlerin tüketici kredi kartı harcamalarında keskin bir düşüş de dahil olmak üzere kredi büyümesinde yavaşlamaya yol açtığını gösterirken, YP kredilere son devirde getirilen üst sonla birlikte daha da yavaşlama göreceğiz. Bu art plan göz önüne alındığında, ikinci çeyreğe ait birinci göstergeler, şu ana kadar ölçülü seviyede olan faaliyette bir ölçü zayıflamaya işaret ederken, sıkılaşan mali şartlar, yavaşlayan gerçek fiyat artışı ve beklenen büyümenin tesiriyle büyümenin bu yılın geri kalanında değerli bir ivme kaybetmesi bekleniyor. işsizlik oranının artması.

ÜÇ AYLIK TAHMİNLER

İlk çeyrekte GSYİH büyümesi, hala güçlü olan iç talep ve net ihracatın olumlu katkısı sayesinde, piyasadaki beklentiler ve davetimiz doğrultusunda yıllık bazda %5,7 olarak gerçekleşti. Birinci çeyrek GSYİH’sı, mevsimsel düzeltmelerin akabinde çeyrekten çeyreğe %2,4’lük bir büyüme oranına dönüşüyor ve 2023’ün nispeten mütevazı dördüncü çeyreği olan %1,0’a kıyasla bir ivme artışı gösteriyor. Ardışık performansın hızlanması, yatırımların ve kamu harcamalarının çeyrek evvelki negatif okumanın akabinde olumluya dönmesine ve stok birikiminin ve özel tüketimdeki yavaşlamanın daraltıcı tesirine karşın net ihracatın destekleyici tesirine bağlanabilir. Öte yandan şu ana kadarki birinci göstergeler aktivitede bir ölçü zayıflamaya işaret ediyor, lakin bu basamakta sürat nispeten yavaş.

Nisan ayında 49,3 ile daralma bölgesine dönen imalat bölümü PMI, mayıs ayında daha da düşerek 2024’teki en düşük düzey olan 48,4’e geriledi. Bilgiler, son aylarda uygulanan önemli siyaset sıkılaştırmasıyla birlikte imalat dalı üzerindeki baskıların arttığına işaret ediyor. Aslına bakılırsa, PMI’ın ana itici gücünün, operasyonların küçülmesine yol açan ve daha düşük iş yükü göz önüne alındığında istihdam kararlarını olumsuz istikamette etkileyen güçlü talep şartlarına atfedilebilen yeni siparişlerdeki ılımlılık olduğu ortaya çıktı. Olumlu bir gelişme olarak, Mayıs ayında enflasyonist baskılar azalıyor üzere görünüyor; girdi maliyeti enflasyon oranındaki düşüş muhtemelen para ünitesindeki son zamanlardaki güçlenmeyle ilişkilendirilebilir. İstanbul Sanayi Odası’nın açıkladığı sektörel PMI bilgileri ise imalat PMI bilgileriyle paralellik gösteriyor.

PERAKENDE SATIŞLARDA ZAYIFLAMA İŞARETLERİ

Perakende satışlarda geçen Eylül ayından bu yana daima bir büyüme oranı kaydettikten sonra ardışık büyüme, besin (%0,2 aylık), besin dışı (%0,3 aylık) ve yakıttaki (aylık aylık %-1,8) genel zayıflık ile Mart ayında sabit kaldı . Bu muhtemelen Mart ayında uygulamaya konan nakdî sıkılaştırma önlemlerine atfedilebilir; fakat Mart ortasından bu yana kredi harcamalarında bir yavaşlama gördüğümüz için iç talepteki soğumaya ait son sinyaller göz önüne alındığında gelecek bilgilerde muhtemelen daha fazla ılımlılaşma göreceğiz. Takvim tesirinden arındırılmış bazda perakende satış hacmi yıllık bazda %19,4 arttı. Öte yandan (mevsimsellikten arındırılmış) işsizlik oranı Mart ayında %8,6 ile 2012’den bu yana en düşük düzeyine geriledi. Bir evvelki aydaki %8,7’den hafif bir düşüş yaşandı. Faaliyetin 2024 yılının geri kalanında daha da ivme kaybedeceği dikkate alındığında işsizliğin de bu düzeylerden artması bekleniyor.

MAYIS AYI ENFLASYONUNDA BÜYÜK SÜRPRİZ YOK

Mayıs ayı TÜFE enflasyonu, hem besin hem de besin dışı kümelerdeki genel fiyat artışlarıyla aylık bazda %3,37 olarak gerçekleşti ve yıllık sayı yıllık bazda %75,4’e yükseldi. Bu oran, MB’nin son enflasyon raporunda öngördüğüyle uyumluydu. Mayıs 2023’te doğal gaza verilen 1 yıllık devlet takviyesi nedeniyle yatay seyrederken, 2003 bazlı endekse nazaran Mayıs ayı ortalaması %0,9 olarak gerçekleşti. Bu durum, bu yıl için baz tesirinin hayli olumsuz olduğunu gösteriyor. Çekirdek enflasyon (TÜFE-C) aylık bazda %3,8 olarak gerçekleşti ve yıllık bazda %75,0’a geriledi. Mahallî seçimlerin akabinde USD/TRY’nin görece yatay seyri bu durumu destekledi; fakat fiyatlama davranışları ve hizmetlerdeki atalet enflasyonu baskılamaya devam eden faktörler oldu. Bu yılın geri kalanında yıllık enflasyonun büyük baz tesirleriyle birlikte süratli bir biçimde düşmesi ve bizim görüşümüze nazaran MB’nin 2024 sonu kestirim aralığı (%34-42) içinde, üst banda yakın olması bekleniyor.

CARI AÇIKTAKİ DÜZGÜNLEŞME MART AYINDA İVME KAYBETTİ

Cari süreçler hesabı Mart ayında 4,5 milyar ABD doları açık verirken, yılın birinci iki ayında daha süratli bir tempo izleyen 12 milyon cari açıktaki güzelleşme ölçülü bir düşüşle 31,2 milyar ABD dolarına (yaklaşık 2,8 milyar ABD dolarına) geriledi. GSYİH’nın %’si) bir evvelki aydaki 31,9 milyar ABD dolarından. Sermaye hesabında, tanımlanan net akışlar sadece 3,8 milyar ABD doları fiyatındaki girişlerle zayıf kaldı ve evvelki aydaki hafif çıkışların akabinde tekrar cari açığın gerisinde kaldı. Kusur ve eksiklik çıkışları, Aralık 2021’deki mali dalgalanma sırasında (10,6 milyar ABD doları) ve Mayıs 2023 başkanlık seçimleri öncesinde (9,6 milyar ABD doları) gördüğümüz çıkışlara misal şekilde, Mart yerel seçimleri öncesinde 9,6 milyar ABD doları ile tarihi çıkışlardan birini kaydetti. ). Aylık cari açık ve zayıf akım görünümü nedeniyle resmi rezervlerde 10,3 milyar ABD doları düşüş kaydedildi. Birinci çeyrekte akışlar nispeten zayıftı, fakat son datalar, Merkez Bankası ve hükümetin sıkı siyasetin devamına ait açık iletilerinin akabinde yabancı yatırımcıların Türk varlıklarına olan iştahının artması nedeniyle girişlerde yine hızlanma olduğunu gösteriyor çerçeve.

BÜTÇE AÇIĞI NİSAN’DA ARTTI

Doğrudan ve dolaylı vergi tahsilatlarındaki güçlenmeye devam etmesine karşın, Nisan bütçesi, işçi sarfiyatları ve cari transferler kaynaklı faiz dışı harcamalardaki hızlanma nedeniyle Nisan 2023’e kıyasla açıkta kötüleşmeyi yansıtıyor. Buna nazaran, geçen yılın tıpkı ayındaki 132,5 milyar TL açık veren bütçe, sadece Nisan ayında TL 177,8 milyar açık verirken, son 12 ayda açık 1 milyar 684 milyar TL’ye (GSYH’nin %5,3’ü) yükseldi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz günlerde bütçe açığındaki genişlemeyi denetim altına almak ve enflasyonla uğraşa yardımcı olmak emeliyle mal ve hizmet alımlarında ve yatırım harcamalarında kesinti yapılmasını içeren bir önlem paketini açıklarken, önümüzdeki devirde ek önlemlerin sinyalini verdi. Buna nazaran hükümet, bu yıl bütçe açığının GSYH’ye oranının 2023’teki düzeye yakın (%5,2) yahut daha düşük olmasını hedefliyor.

Mayıs ayında MB, uzlaşı ve davetimiz doğrultusunda siyaset faizini %50 düzeyinde sabit tuttu. Açıklamada banka, nakdî sıkılaştırmanın gecikmeli tesirlerine dikkat çekti fakat münasebet olarak “finansal şartlarda önemli bir sıkılaşma” tabirini kaldırdı. Ayrıyeten, enflasyon görünümünün gerektirmesi halinde daha fazla faiz artırımına kapıyı açık bırakarak sıkılaştırma eğilimini korudu ve Para Siyaseti Konseyi’nin (PPK) enflasyon risklerine karşı yüksek seviyede dikkatli olmaya devam ettiğini bir defa daha tabir etti. TCMB’nin devam eden sıkılaştırma eğilimine ek olarak muhtaçlık duyulduğu sürece siyaset faiz oranını mevcut düzeyde tutma taahhüdünde bulunması nedeniyle ileriye yönelik yönlendirme değişmedi. Banka ayrıyeten, son devirde kredi büyümesi ve mevduatta yaşanan gelişmelerin akabinde sistemdeki fazla likiditenin temizlenmesi maksadıyla makro ihtiyati ve likidite sıkılaştırma atılımları açıklamıştır.

DÖVİZ VE KUR GÖRÜNÜMÜ

Son periyottaki faiz ve faiz dışı sıkılaştırmanın yanı sıra enflasyon görünümünün gerektirmesi halinde daha fazla artışa kapıyı açık bırakan MB’nin net bildirisi göz önüne alındığında, yabancıların liraya olan ilgisi lokal seçimlerden bu yana yükselişte. Bu doğrultuda enflasyon patikası ve enflasyon beklentileri ana odak noktası olurken, bankanın likidite siyaseti yoluyla fonlama maliyetini ve ON repo faizini yüksek tutmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Dövizdeki bedel kaybı beklentilerinin bozulmasıyla birlikte döviz mevduatlarında (döviz muhafazalı mevduat dahil) düşüş eğilimi tekrar başlarken, altın ithalatında da düşüş yaşanıyor. Bu gelişmeler iktisatta dolarsızlaşmanın geri döndüğünü gösteriyor. Önümüzdeki devirde para ünitesi muhtemelen desteklenmeye devam edecek.

PPK açıklamasında Merkez Bankası da hizmet enflasyonunun yapışkan olduğunu ve yurt içi iktisadın dirençli olduğunu yinelerken, enflasyon görünümüne karşı hassaslığını koruduğunu tabir etti. Mayıs enflasyonunun %68,5 düzeyinde olduğu dikkate alındığında, harcama sonrası gerçek siyaset faizi negatif kalmaya devam ederken, harcama sonrası gerçek siyaset faizi %15’e yakın (12 milyon enflasyon beklentisinin %35,2 olmasına karşılık). Makro-finansal görünümdeki güzelleşmeye karşın, nakdî sıkılaştırma ve bankaların devlet tahvili alma yükümlülüklerinin hafifletilmesi nedeniyle Hazine borçlanma faizleri epey yüksek kalıyor. Lakin son devirde borçlanma faizlerinin doruğa ulaştığı görülüyor.

DEVLET KREDİSİ: EĞRİ FORMU OLAĞANLAŞTIKÇA SPREADLER İSTİKRAR KAZANIYOR

Geçen ay Türk doları tahvil spreadlerinde izafî istikrar görüldü ve dengeli ortodoks siyasetlerden gelen olumlu ekonomik haberlerin birçok artık fiyatlandı. Spread düzeyleri şu anda BB notlu ülke ortalamasının üzerinde yalnızca 30 baz puan civarında mütevazı bir artış sunuyor. . Moody’s’in 19 Temmuz’da yapılması planlanan bir sonraki incelemede potansiyel olarak daha fazla not yükseltmesi olumlu bir katalizör olsa da, birçok yabancı yatırımcının daha enteresan beklentiler için dikkatlerini mahallî piyasaya kaydırmasıyla, spread’in daha da sıkılaştırılmasına yönelik ivmenin yumuşamasını bekliyoruz. . Birebir vakitte, sıkı para siyasetinin dolarsızlaşmayı tetiklemedeki tesiri para ünitesini destekleyici olabilir lakin lokal yatırımcıların Türk doları tahvillerine olan talebinin zayıflamasında da görülebilir. Bu durum, daha evvel lokal oyuncuların ısrarlı talebini gördükten sonra uzun müddettir birinci kere daha kısa vadeli kağıt ucuzlaması ile Türk Eurobond spread eğrisinin yataylaşmasına yol açtı.

patronlardunyasi.com