Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu belirli oldu, altın rafinerilerinin yükselişi dikkat çekti

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) hazırladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması’na nazaran, Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ), üretimden satışlarda 484,2 milyar lirayla en büyük sanayi kuruluşu olma unvanını korudu.

TÜPRAŞ ZİRVEDE

Araştırmaya nazaran, TÜPRAŞ üretimden satışlarda 484,2 milyar lirayla listede birinci sırayı alırken, 2022’de üçüncü sırada olan Ford Otomotiv 238 milyar lirayla ikinciliğe yükseldi. Geçen yıl ikinci sırada bulunan Star Rafineri ise 226,8 milyar liralık üretimden satışla 3’üncü oldu.

ALTINCILAR LİSTEYE DAMGA VURDU

İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) 142,5 milyar liralık üretimden satışla 4’üncü sırada yer alırken, geçen yıl 7’nci sırada bulunan Toyota Otomotiv 127,4 milyar lirayla 5’inci sıraya yükseldi. Oyak-Renault ise üç basamak yükselerek 107,2 milyar lirayla 6’ncı sıraya çıktı.

Arçelik 99,9 milyar lirayla 7’nci olurken, Mercedes-Benz Türk AŞ ise 94,2 milyar lirayla 15’inci sıradan 8’inci sıraya yükseldi.

2022’de 44’üncü sırada olan Gramaltın Değerli Madenler Rafineri San. Tic. AŞ 89,9 milyar lira ile 9’uncu sıraya çıktı.

Geçen yılki listeye nazaran 5 basamak gerileyen ​​​​​​​Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ, bu yıl 79,5 milyar ile listede 10’uncu sırada yer aldı.

ÖNCEKİ YILA NAZARAN GERİLEME VAR

İSO Yönetim Kurulu Lideri Erdal Bahçıvan, üretimden satışların 2023 yılında yüzde 421 artarak 6 trilyon 375 milyar liraya çıktığını belirtti. Lakin, bu büyümenin zayıflayan global talep, 6 Şubat’ta yaşanan zelzele felaketleri ve seçimler sonrasında iktisat siyasetlerinde yaşanan değişim nedeniyle evvelki yıla nazaran gerilediğini söz etti.

Bahçıvan, İSO 500’ün ihracatının 2022 yılına nazaran yüzde 29 düşüşle 951 milyar dolara gerilediğini, Türkiye sanayi ihracatının ise binde 2 düşüşle 2.456 milyar dolara gerilediğini belirtti. Ayrıyeten, İSO 500 kuruluşlarının karlılığının da 2023 yılında zayıf kaldığını, faaliyet karının yüzde 397 artarak 937 milyar liraya çıktığını lakin karlılık oranının yüzde 12,8’den yüzde 12,5’e gerilediğini söyledi.

Finansman masraflarının 2023 yılında yüzde 925 artarak 533 milyar liraya yükseldiğini belirten Bahçıvan, sanayicilerin elde ettiği karın yarısından fazlasını finansman sarfiyatlarına ayırmak zorunda kaldığını vurguladı.

Enflasyon düzeltmesi sonrası İSO 500’ün etkin toplamının yüzde 126 artarak 88 trilyon liraya çıktığını tabir eden Bahçıvan, bu artışın büyük kısmının enflasyon düzeltmesinden kaynaklandığını söyledi.

Sonuç olarak, İSO 500 araştırması, sanayi bölümünün 2023 yılında güçlü global ve mahallî ekonomik şartlara karşın büyümeye devam ettiğini, fakat karlılık ve ihracatta zayıflık yaşadığını ortaya koydu.

ARAŞTIRMANIN ANA BULGULARI

Üretimden Satışlarda Artış: 2023 yılında üretimden satışlar yüzde 42,1 artarak 4 trilyon 485 milyar liradan 6 trilyon 375 milyar liraya çıktı.

Reel Değişim: Üretimden satışlarda gerçek olarak yüzde 13,8 gerileme görüldü.

İhracat: İSO 500’ün ihracatı yüzde 2,9 düşüşle 95,1 milyar dolara geriledi. Türkiye sanayi ihracatı ise binde 2 düşüşle 245,6 milyar dolara indi.

Karlılık: İSO 500’ün faaliyet karı yüzde 39,7 artarak 937 milyar liraya çıktı. Fakat faaliyet karlılığı oranı yüzde 12,8’den yüzde 12,5’e geriledi.

Finansman Masrafları: Finansman masrafları yüzde 92,5 artarak 533 milyar liraya yükseldi.

Enflasyon Düzeltmesi: Enflasyon düzeltmesi sonrası İSO 500’ün etkin toplamı yüzde 126 artarak 8,8 trilyon liraya çıktı. Özkaynaklar yüzde 245 artarak 4,8 trilyon liraya ulaştı. Enlfasyon düzeltmesinin tesiri ise 2,8 trilyon dolar oldu.

Mali Borçlar: Mali borçlar yüzde 54 artışla 1,3 trilyon liradan 2 trilyon liraya çıktı.
Halka Açık Şirketler: İSO 500 içinde halka açık kuruluşların sayısı 2023’te 85’e yükseldi. Geçen yıl İSO500’deki 12 şirket halka açıldı.

Yabancı Sermaye Hissesi: Yabancı sermaye hisseli kuruluşların sayısı 2023 yılında 8 adet artışla 116’ya çıktı.

İstihdam: İSO 500’ün istihdamı yüzde 1,9 artarak yaklaşık 804 bin şahsa ulaştı. Ödenen maaş ve fiyatlardaki artış ise yüzde 120 civarında gerçekleşti.

İSO 500’ün etkin toplamı 8,8 trilyon liraya çıktı

Enflasyon düzeltmesi sonrası İSO 500’ün etkin toplamının yüzde 126 artarak 8,8 trilyon liraya çıktığını söz eden Bahçıvan, bu artışın büyük kısmının enflasyon düzeltmesinden kaynaklandığını söyledi.

Sonuç olarak, İSO 500 araştırması, sanayi bölümünün 2023 yılında şiddetli global ve lokal ekonomik şartlara karşın büyümeye devam ettiğini, lakin karlılık ve ihracatta zayıflık yaşadığını ortaya koydu.

YARATILAN KATMA KIYMETE NAZARAN BİRİNCİ ÜÇ KURULUŞ

Üretici fiyatlarıyla birinci kuruluş 150 milyar 308 milyon 439 bin 881 TL ile Tüpraş oldu. İkinci sırada ise ismini açıklamak istemeyen bir kuruluş yer aldı. Üçüncü sırada 79 milyar 986 milyon 580 bin 198 TL ile Star Rafineri oldu.

patronlardunyasi.com