Torba maddede son durum

Vergi kanunu çalışmalarında görüş ve değerlendirmeler sonrası son formunun alması ve temmuz sonuna kadar da yasallaşması beklenen birinci torba yasasının ayrıntılarını Dünya Gazetesi’nden Zeki Gündüz kıymetlendirdi.

İşte o yazı;

1-Asgari kurumlar ve gelir vergisi

a-Asgari kurumlar vergisi düzenlemesi:

-Tahakkuk eden kurumlar vergi­si, indirim ve istisnalar (iştirak kazan­cı, gemicilik kar istisnası, emisyon primi istisnası ve gayrimenkullerden elde edilen yararlar hariç olmak üze­re yatırım fon işletmeciliği kar is­tisnası hariç) düşülmeden evvelki ku­rum yararının %10’u olarak hesapla­nan taban vergiden yahut beyan edilen hasılatın %2’si (Banka ve finans ku­rumlarında faal toplamının %2’si) matrah kabul edilerek %10 oranında hesaplanan minimum vergiden, yüksek olanından az olamayacaktır.
-Hasılat temel alınarak alınmış asga­ri kurumlar vergisi, mükellef tarafın­dan takip eden 5 hesap devri boyun­ca minimum vergi üzerinde ödenmesi ge­reken kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir.

– Yeni işe başlayan kurumlar vergisi mükellefleri için işe başlanılan periyot dahil 3 vergilendirme periyodu minimum vergi uygulanmayacaktır.

Ancak Kanunun yayımı tarihinden evvel yatırım teşvik dokümanı alınanlar için bu kara isabet eden fiyatla sı­nırlı olmak üzere bu oran %5 olarak uy­gulanacaktır.

b-Asgari gelir vergisi uygulaması:

-Yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri vergiye tabi yararlarının (zarar beyan edenler dahil), gayrisa­fi hasılat/net satış fiyatlarının yüzde 10’undan az olması durumunda mü­kelleflerin vergiye tabi karları; gay­risafi hasılatlarının/net satış tutarla­rının %10’u kabul edilecek ve oluşan çıkar farkı üzerinden tarifeye nazaran hesaplanacaktır.

-Mükellef tarafından takip eden 5 hesap devri boyunca taban vergi üzerinde ödenmesi gereken gelir vergi­sinden mahsup edilebilecektir.

-Yeni işe başlayan gelir vergisi mü­kellefleri için işe başlanılan devir da­hil 3 vergilendirme periyodu minimum vergi uygulanmayacaktır.

2-Bazı özgür meslek faaliyetleri ile ticari yararlarda hasılat takibi:

Serbest meslek erbabı (doktorlar, diş tabipleri vb.) ile ticaret erbabının (restoran, kafe, kuaför, vb.) bir ayda 3, yılda da toplam 12 kezden az olmamak üzere yapılacak yoklamalarla günlük hasılatlarının tespit edilmesi, mükel­lef tarafından beyan edilen hasılat ile yoklamalarda tespit edilen hasılat ara­sında bir fark (%20 gibi) bulunması ha­linde mükellefin izaha davet edilmesi.

İzahatının kâfi görülmemesi ve mükellefin beyanını düzeltmemesi ha­linde, yapılmış hasılat tespitleri temel alınarak vergi dairesince re’sen tarhi­yat yapılması yahut mükellefin vergi in­celemesine sevk edilmesi.

3-Kurumlar vergisinde birtakım ödemelerin tevkifat kapsamına alınması:

-Katma kıymet vergisinde kısmi tev­kifatın konusuna giren (yapım işleri, iş gücü temin hizmeti, danışmanlık-denetim hizmetleri, yemek servis hiz­metleri gibi) özellikli birtakım süreçlerin ayrıyeten kurumlar vergisi açısından da tevkifata tabi tutulması,

-Günümüzde yaygınlaşan e-ticaret platformları aracılığıyla gerçekleşen ödemelerden vergi kesintisi yapılması tarafında yetki düzenlemesi yapılması

-Düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi önerilmektedir.

4Hisse senedi ve iştirak hisseleri alım-satım çıkar istisnasının tekrar düzenlenmesi

Menkul değerlerin elden çıkarıl­masından doğan kıymet artışı kazançla­rının vergilendirilmesinde;
– Tam mükellef kurumlara ilişkin olan ve 2 yıldan fazla mühletle elde tutulan pay senetlerine uygulanan istisnaya ait elde tutma mühletinin 5 yıla çı­karılması

-İstisna kapsamına iştirak payla­rından doğan yararların da (Limited şirket hisseleri vb.) dahil edilmesi

-Düzenlemesinin yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi önerilmektedir.

5-Kripto varlıklar ile ilgili süreç vergisi getirilmesi ve bu varlıklardan elde edilen gelirlerin vergi mevzuatında tanımlanması

Bu varlıkların SPK düzenlemesine tabi platformlar aracılığıyla satışından elde edilen fiyatların gelir vergisine tabi olduğu ve üzerinden stopaj yapıl­ması stopajın kesin vergi olması, süreç vergisi uygulanması durumunda sto­paj oranının % 003 (onbinde 3) olarak belirlenmesi düşünülmektedir.

6-Yap işlet ve devret modeli ile kamu özel işbirliği projeleri kapsamında elde edilen çıkarlardan %30 oranında kurumlar vergisi alınması

7-Startup şirketlerindeki pay senedi opsiyonlarında vergisel kolaylık sağlanması

Sanayi Bakanlığı’nca tarifi yapıla­cak Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerinde bulunan start-up işletmelerde çalışan çalışana, kaidelerin sağlanması koşu­luyla verilen pay senedinin elde tu­tulduğu mühlete nazaran (ücretin vergilen­dirilmesi yönünden) aşağıdaki formda vergisel kolaylık sağlanması öngörül­mektedir.

Ancak istisna kapsamında kabul edi­lecek pay senedinin bedeli, pay se­nedinin ilgiliye verildiği yılda elde edi­len yıllık brüt fiyatını geçemeyecektir.

-3 yıla kadar genel kararlara nazaran vergileme

-3-6 yıl ortası %25 oranında vergi avantajı

-5-12 ortası %75 oranında vergi avantajı

-12 yıldan sonra %100 vergi avantajı

Düzenlemenin yayımından itibaren yürürlüğe girmesi önerilmektedir

8-İşletmelerin aktifinde yer alan değerli madenler ile değerli madenlere dayalı mevduat hesaplarının borsa rayici ile değerlenmesi

Düzenlemenin 1 Ocak 2024 tarihin­den itibaren elde edilen çıkarlara uy­gulanmak üzere yayımı tarihinde yü­rürlüğe girmesi önerilmektedir.

9-İştirak payı satış çıkarı istisnasının kaldırılması

İştirak payı satış ve zamanlarında uygulanan istisnaların, yeni iktisap edilen iştirak paylarına yönelik ola­rak (taşınmazlarda olduğu gibi) kaldı­rılması, mevcut payların sonraki dö­nemlerde satışında ise istisna oranı­nın %75’den %25’e indirilmesi.

Düzenlemenin, Kanunun yayımı ta­rihinden itibaren iktisap edilen iştirak paylarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde,

Kısmi bölünme ile ilgili düzenleme­nin ise Kanunun yayımını izleyen 3. ayın sonunda yürürlüğe girmesi öne­rilmektedir.

10-Gayrimenkul yatırım fon ve iştiraklerine tanınan istisnanın kaldırılması

GYO ve GYF’ler dahil tüm fon ve or­taklıkların sahip oldukları gayrimen­kullerden elde ettikleri kazançları­nın %50’sinin dağıtılma kuralına bağ­lı olarak istisnanın devam etmesi. Lakin gayrimenkullerden elde edilen karlar hasebiyle taban kurumlar vergisi ödenmesi.

11-Serbest bölge istisnasının ihracat gelirleri ile sınırlandırılması

12-Yurt dışına çıkış harcı meblağının artırılması

13-Beş yıldan fazla devreden KDV’nin sarfiyat yahut maliyet olarak dikkate alınması

Mükelleflerin KDV beyannamele­rinde yer alan indirilecek KDV tutar­larının 5 takvim yılı mühletince indirim yoluyla giderilememesi halinde, bu sü­re sonunda yapılacak vergi incelemesi ile bu devreden KDV meblağının mükel­leflerin gelir yahut kurumlar vergisinin tespitinde sarfiyat olarak dikkate alın­ması önerilmektedir. Ayrıyeten birleşme, zaman ve bölünme süreçlerinde, bu iş­lemler nedeniyle devreden KDV ve ia­de hakkının 5 takvim yılı kriterine yahut zamanaşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete devri­ne imkan sağlanması önerilmektedir.

14-Uzlaşmanın cezalarla hudutlu yapılabilmesi

15-Vergi ahenginin artırılması ve kayıt dışılıkla çaba düzenlemeleri

-Kayıt dışılıkla uğraş maksadıyla kayıtsız faaliyetlere artırımlı ceza uy­gulaması

-Başkasına ilişkin POS aygıtı kullanı­mına ceza uygulanması

-ÖKC ve POS aygıtına ait ba­kanlık düzenlemelerine ahenk seviyesi­nin artırılması

-Fatura düzenlenmemesi duru­munda alıcının bildirimi

-Gayrimenkul kiralamalarında alı­cı/kiracının bildirimi

-Ödemelerin finansal kurumlar yo­luyla yapılmadığının bildirilmesi

– Ödemeleri oburlarının hesabına yapılan havaleler ile kabul edenlere ve hesaplarını kullandıranlara ceza kesil­mesi

-Meslek mensuplarının azami iş ka­pasitesinin belirlenmesi, birtakım mükel­leflere tam tasdik zaruriliği getiril­mesi

-Sahte doküman düzenlemek hedefiyle kurulan işletmelere hizmet veren mes­lek mensuplarından hizmet alınmaması

– İnternet üzerindeki satış yahut ki­ralama ilanlarına yönelik bilgi talebine ait düzenleme

-Kanunun 153/a unsurunun ana­yasa mahkemesi tarafından iptal edilen kararlarına yönelik yeni bir düzenle­me yapılması

-Kaçakçılık cürümlerine ait mahpus cezalarının artırılması

-Etkin pişmanlık kuruluşunun kaldırılması

-Usulsüzlük ve özel usulsüzlük ce­zalarının artırılması ve tekerrürde artı­rımlı ceza uygulaması

patronlardunyasi.com