TL reeskonta talep arttı termin 3 aya kadar çıktı

İhracatçılar, TL reeskonta hamle etti. Bankalar, firmalara 2-3 ay sonrasına gün vermeye başladı. Eximbank Genel Müdürü Ali Güney, gelen talepleri günlük limit çerçevesinde adil bir halde yönetmeye çalıştıklarını söylerken, ihracatçılar gecikmenin işletme sermayesi sıkıntısını artırdığını lisana getiriyor.

İhracatçıların ağır olarak kullandığı ve düşük maliyeti ile ‘can suyu kredisi’ olarak nitelendirilen TL reeskontta talep patladı. Ticari kredi faizlerinin yüzde 60’ın üzerine çıktığı son devirde yüzde 37 maliyeti ile epeyce cazip hale gelen bu enstrümana müracaatların son devirde artması, kullandırım mühletinin de vakte yayılmasına yol açtı.

Ekonomim’den Merve Yiğitcan’ın haberine nazaran, kimi kesim temsilcileri TL reeskont için yaptıkları müracaatlara bankaların en az 2-3 ay sonrasına gün verdiğini söylerken, bu durum karşısında firmaların yüksek faizli ticari kredi ya da döviz kredisi kullanmak zorunda kaldığını, bunun da işletmelerin bilançoları için önemli bir risk oluşturduğunu söz etti. Geç kullandırımın yanı sıra günlük 3 milyar TL olan limitin de kısıtlandığı argümanlarını ise Eximbank yetkilileri reddetti.

İhracat topluluğundan gelen şikayetler üzerine görüşlerine başvurduğumuz Eximbank Genel Müdürü Ali Güney, son günlerde yaşanan gelişmeleri anlattı.

TL reeskont kredilerinin bileşikte 36-90 gün maliyeti olduğunu hatırlatan Güney, bankacılık kesiminin ise şu an ticari kredi faizlerinin 60 ve üstünde olduğuna dikkat çekerek, “Dolayısıyla TL reeskont çok cazip kaldı. Bu nedenle çok önemli bir talep patlaması yaşanıyor. Yaşanan erişim zahmetlerinin nedeni de bu talep patlaması… Biz günlük limitlerimiz çerçevesinde gelen talepleri adil bir biçimde, bölerek ya da vakte yayarak yönetmeye çalışıyoruz. Fakat talep o kadar fazla ki yetişemiyoruz. Tüm talepleri tıpkı anda karşılayamayacağımız için vakte yayılıyor” diye konuştu.

Kredinin berbata kullanımını engellemek ismine rastgele bir çalışma yapılıp yapılmadığını sorduğumuz Güney, uygulama asıllarının belirli olduğunu, bu çerçevede firmalara kredi kullandırmaya devam ettiklerini söz etti. Öte yandan firmaların günlük limitlerin kısıldığı tarafındaki tezlerine rağmen Güney, günlük limitin 3 milyar TL olduğunu, bunun 2 milyar TL’sini Eximbank’ın kullandırdığını, kalan kısmın özel bankalar tarafından kullandırıldığını kelamlarına ekledi

ÇELİK: İŞLETME SERMAYESİ SIKINTISINI ARTIRIYOR

Uygun maliyeti nedeniyle TL reeskont kredilerinin ehemmiyetinin son devirde daha da hayati olduğunu söyleyen iş dünyası, kullandırımın daha süratli yapılmasının da şu periyotta epeyce kritik hale geldiğini söylüyor. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) Lideri Baran Çelik, TL reeskont kredisinin şu an için ihracatçının kullanabileceği tek cazip kaynak olduğunu, lakin Eximbank’ın kullandırımının durma noktasında yavaş olduğunu kaydetti. Çelik, “Talep doğal olarak bankalara yöneldi, o da çok uzun vakit alıyor. Bu durum da ihracatçı için işletme sermayesi sıkıntısını artırıyor” dedi.

PELİSTER: İHRACATÇI FİRMALARIMIZI AYAKTA TUTMALIYIZ

İstanbul Kimyevi Unsurlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Lideri Adil Pelister, Merkez Bankası’nın iktisadın soğuması için ticari ve ferdi kredilerde sıkılaştırma adımları attığını, bu kapsamda özel bankalara getirilen yüzde 2 kredi büyümesi hududu nedeniyle limitleri dolan bankaların ileri tarihli terminler vermeye başladığını anlattı. Düşük maliyetinin yanı sıra bu yaşanan gelişmelerin de TL reeskont kredilerinde bir yığılmaya yol açtığını kaydeden Pelister, bundan ötürü Eximbank’ın da ileri tarihlere randevu vermeye çalıştığını söyledi. Pelister, “Seçimden sonra kurlardaki reelleşmeyle birlikte talepler azalırsa bu da yerine oturacaktır. Alışılmış sıkılaşma siyaseti devam edecek. Sıkılaşma da piyasada rahat kredi kullanımını engelliyor. Fakat ihracatçı firmalarımızı ayakta tutmalıyız. İhracatçılarımızın krediye daha rahat ulaşması lazım. İnşallah nisan ayı prestijiyle bu mevzuda olağanlaşma umuyoruz” diye konuştu.

FAYAT: PİYASA FAİZLERİYLE SÜRDÜRÜLEMEZ

TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Sanayi Meclis Başkanı Şeref Fayat, TL reeskont kredisine ulaşamayan ihracatçıların nakit akışlarını yönetmek ismine piyasa faizlerinde kredi kullanmak zorunda kaldığını, bunun da sipariş alamayan, maliyetine üretim yapan firmaları çok daha büyük ıstıraba soktuğunu lisana getirdi. Bunun sürdürülemez olduğunu kaydeden Fayat, “Biz biliyoruz ki seçimden sonra enflasyona karşı sonuç alınabilmesi için çok daha sıkı bir siyaset uygulanacak. Faizlerin katılaşması haricinde piyasada emisyon da azalacak. Seçimden sonra bir ihtimal döviz artarsa da tahminen yeni bir faiz artışı da gelebilir. Bu da daha yüksek bir piyasa faizi manasına gelir ki, bunu yönetmek hiçbir firma için mümkün değil. Hasebiyle hangi daldan olursa olsun ülkeye döviz kazandıran ihracatçıların pamuklara sarılması gerekiyor. TL reeskont kredisi rahatlamalı, aksi halde olacakları söylemek bile istemiyorum” diye konuştu.

EXİMBANK’IN KULLANDIRDIĞI KREDİ MEBLAĞI 2024 YILINDA 24 MİLYAR DOLARA ÇIKACAK

Hatırlanacağı üzere, Merkez Bankası 300 milyon TL olan reeskontta günlük kullanma limitini Temmuz 2023’te 1,5 milyar TL’ye, Eylül 2023’te de 3 milyar TL’ye çıkarmıştı. Yanı sıra Eximbank’ın sermayesi de Temmuz 2023’ten bu yana 3 sefer artırılarak 35 milyar 700 milyon liraya çıkarılmıştı. Yanı sıra Kasım 2023’te ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinde toplam faiz maliyetine üst hudut getirilmiş, TCMB iskonto oranını azami yüzde 25,93’te sabit tutulmasına karar vermişti. Burada iktisat bürokrasisinin, son yıllarda kullandırılan ihracatçı kredilerindeki düşüşü bilakis çevirme istikametinde bir irade ortaya koyduğu çok açık. Çünkü bilgilere nazaran, Eximbank kredisinde kullandırılan toplam fiyat 2023 yılında 19,6 milyar dolar ile bir evvelki yılın düzeyinde gerçekleşmişti. Bu düşük seyir, ihracatçı kredilerinin ihracata oranındaki görünümü de olumsuz etkilemişti. Türkiye’nin 255,8 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiği 2023 yılında kullandırılan Eximbank kredisinin toplam ihracata oranı yüzde 7,6 ile son 10 yılın en düşük düzeyi olarak gerçekleşmişti. Öte yandan Eximbank Genel Müdürü Ali Güney, geçen yıl kullandırılan 19,6 milyar dolarlık kredi fiyatını 2024’te yüzde 22,4 artırarak 24 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini birinci kere duyurmuştu.

TÜRK EXİMBANK’TAN 140 MİLYON EUROLUK KREDİ ANLAŞMASI

Öte yandan Türk Eximbank, bir bankalar konsorsiyumu ile 140 milyon euro meblağında kredi muahedesi imzaladı. Türk Eximbank’ın Kamuyu Aydınlatma Platformuna (KAP) gönderdiği açıklamada, “Türk Eximbank, Japon İhracat ve Yatırım Sigorta Kuruluşunun (NEXI) yüzde 100 oranında sigortası ve Hazine ve Maliye Bakanlığının garantisi altında bir bankalar konsorsiyumu ile 140 milyon euro fiyatındaki 10 yıl vadeli kredi mutabakatını 22 Mart 2024 tarihinde imzalamıştır” ifadesine yer verildi.

patronlardunyasi.com