“TL faizlerle iş yapabilmek ve döndürebilmek zor”

Pragma CEO’su Bedel Şahbaz “2023 güç başladı. Biz birinci yarıyı bekleyerek geçirdik ve yılın çok da âlâ geçmeyeceğini düşünüyorduk lakin Pragma için ikinci yarı çok yeterli geçti. 1 milyar dolara yakın bir süreç tamamladık. Türkiye geneline baktığımızda 2023’ü 8 milyar dolarlık bir süreç hacmiyle kapattı. Bu geçen seneye nazaran yüzde 30’luk bir daralmaya işaret etti; lakin dünyaya baktığımızda da yüzde 25’lik daralma var” halinde konuştu.

Şirketlerden kimilerinin uygun kimilerinin ise makûs performans gösterdiğini söyleyen Şahbaz “Borsa’daki halka açık şirketlere baktığımızda 9 aylık performanslarda karların yüzde 60-70 ortası arttığını görüyoruz. Öte yandan maalesef enflasyonu ayıkladığımızda aslında performansın yerinde kaldığını görüyoruz. 1 Ocak 2024’te enflasyon muhasebesi bankalar haricinde başlayacak şirketlerin gerçek performansını o vakit göreceğiz” dedi.

Finansman zorluğuna da dikkat çeken Şahbaz mevzu hakkında şunları söyledi:

“Faizler çok yüksek. Faizlerin ve enflasyonun düşmesi lazım. Orta Vadeli Plan çerçevesinde enflasyonun yüzde 64’ten yüzde 40’lara gelmesi lazım. Dünya da aslında bunla boğuşuyor ve güç bir oyun bu. Türkiye’de de yatırımlar erteleniyor, maalesef konkordatolar artıyor. 2024 de sıkıntı bir yıl olacak. 2023’te halka arzlar şirketlere can suyu verdi. Küçük yatırımcılar borsaya yönlendi ve şirketler bir formda finansman buldular.

TL faizlerle iş yapabilmek ve döndürebilmek çok güç. Şayet ihracatçıysanız aslında Döviz kredilerine başvuruyorsunuz, şirketler o riski almak istemiyor. Artık herkes bir tasarruf devrinde, maliyetlerini indirmeye çalışıyor, getirilerini artırmaya çalışıyor. Kârların artışına tekrar baktığımızda şirketler bu güçlü devri atlatmaya çalışıyor.

Daralmanın en büyük sebebi faizlerin ve enflasyonun artarak finansman maliyetlerinin artması oldu. 2024’te birleşme ve satın almalarda hem dünyanın hem de Türkiye’nin daha uygun olacağını düşünüyorum. Jeopolitik gerginlikler tedarik zincirini olumsuz etkiliyor, Çin’den tedariği kesmek isteyenler bir formda Türkiye’ye gelecekler.”

“Özel sermaye fonlarından finansmanı artırmak gerekecek”

2024’te Türk şirketlerini ne üzere zorlukların beklediğine dair soruya ise Şahbaz “ Kuvvetli gayeler var. Birinci yarıda da bir seçim devrimiz var. Finansman çok kıymetli o yüzden şirketler geçen sene halka arzlara sarıldılar ve başarılı bir biçimde fon yarattılar. Tabi dünyada özel sermaye fonları alternatif bir finansman kaynağı ve şirketler buna başvuracaklar. Esasen Dünya’da süreçlerin yüzde 40’ı fonlar tarafından destekleniyor. Türkiye’de bu stil fonlardan finansmanı artırmak gerekecek, tabi bir de kur riskini almamak lazım” halinde yanıt verdi.

Şahbaz “Madencilik, sanayi ve teknoloji alanına yatırımlar yapmıştık. Teşebbüs sermayesi yatırım fonları kurarak varlık idaresi faaliyetlerimizi geliştirdik. İhracata yönelik, dünyaya açılan, büyüyen, karlı, güçlü ortakları olan firmalara yatırım yapmayı hedefliyoruz. Elimizdeki 3 sanayi şirketine 1 şirket daha ek ediyoruz. Teknoloji fonumuza kurumsal yatırımcılar yatırım yaptı. Elimizdeki teknoloji şirket sayısını 5’e çıkardık. Teknolojinin sürdürülebilir kısmı ve endüstrinin de ihracata yönelik kısmı 2024’te öne çıkacak alanlar” diye konuştu.