Ticarette sıkı para tesiri

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ticaret kesiminde fa­aliyet gösteren farklı çeşit ve bü­yüklükteki teşebbüslerin satış hacimlerini aylık olarak ölçen (2021=100) bazlı Ticaret Sa­tış Endeksi’nin mayıs ayı so­nuçlarını açıkladı. Gelir İda­resi Başkanlığı’na 1 no’lu KDV beyannamesi veren bütün gi­rişimlerin kapsayan endeksin mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış sonuçları, sektör­deki daralma ivmesini ortaya koydu. Buna nazaran motorlu kara taşıtları ile toptan ve peraken­de ticaretin toplamından olu­şan ticaret kesimi satış hacmi evvelki aya nazaran yüzde 3,4, yıl­lık bazda da yüzde 3,8 azaldı.

OTOMOTİVDE SERT DARALMA

Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine nazaran, satış hacimleri aylık bazda motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve pe­rakende ticareti ve onarımın­da yüzde 1, bunun dışında ka­lan toptan ticarette yüzde 5,1, perakende ticarette de yüzde 0,2 düşüş kaydetti.

Takvim tesirinden arındı­rılmış endekse nazaran mayıs iti­barıyla yıllık bazda toplam ti­caret hacmi de yüzde 3,8 dara­lırken, bu kapsamda motorlu kara taşıtlarının ve motosik­letlerin toptan ve perakende ticareti ile tamirine ilişkin sa­tış hacminde yıllık azalış yüz­de 18’e ulaştı. Motorlu taşıt­lar dışındaki eserlerin toptan ticaretinde satış hacmi de bir yıl önceye nazaran yüzde 4,6 aza­lırken, perakende ticaret sa­tış hacminde yıllık bazda yüz­de 5,8 oranında bir artış oldu.

Ancak aylara nazaran seyre bakıl­dığında perakende ticarette­ki artışın besbelli biçimde iv­me kaybettiği görüldü. Pera­kende ticaret satış hacminde geçen yılın tıpkı ayında yüzde 30,9 olan yıllık artış, izleyen periyotta ivme kaybederek bu yıl nisanda yüzde 10,2’ye geri­lemişti. Mayıstaki yıllık artış oranının yaklaşık son iki yılın en düşüğü olduğu belirlendi.

EV EŞYASI SATIŞLARINDA DÜŞÜŞ

Motorlu taşıtlar dışında ka­lan toptan ticarette satış hac­mine alt bileşenler bazında bakıldığında yıllık bazda en sert düşüşlerin makine, ekip­man, aksam ve kesimleri, bü­ro mobilyaları ve mesken eşyasında olduğu görüldü. “Diğer maki­ne, ekipman, aksam ve parça­ları ile ofis mobilyaları”nın toptan ticaretinde satış hac­mi aylık bazda yüzde 0,3, yıllık bazda yüzde 11 düşüş kaydetti. Konut eşyalarının toptan ticareti mayısta evvelki aya nazaran yüz­de 7,6, bir yıl önceye nazaran de yüzde 6,4 düşüş gösterdi. Ge­çen yılın birebir ayındaki yıllık artış birinci kümedeki ürünler­de yüzde 19,6, konut eşyasında ise yüzde 14,4 olmuştu.

Önceki aya nazaran yüzde 11,1’le sert bir düşüş kaydeden tarım­sal hammadde ve canlı hay­vanların toptan ticaretinde yıllık bazda yüzde 1,3 daralma yaşandı. Aylık bazda yüzde 1,2 düşüş kaydeden besin, içecek ve tütün toptan ticaretinde yıl­lık artış mayıs prestijiyle yüzde 3,1’e indi. Bilgi ve irtibat tek­nolojisi ekipmanlarının top­tan ticareti de aylık bazda yüz­de 6 geriledi ve bu eserlerin satış hacminde yıllık artış yüz­de 2’ye kadar düştü.

Belirli bir mala tahsis edil­miş mağazalardaki başka top­tan ticarette aylık yüzde 5,3, yıllık yüzde 7,4, makul bir mala tahsis edilmemiş mağazalar­daki öbür eserlerin toptan ti­caretinde aylık yüzde 5,2, yıl­lık yüzde 4,3 düşüş yaşandı.

Mayısta, bir fiyat yahut sözleş­meye dayalı olarak yapılan top­tan ticaret ise aylık bazda yüzde 7,8, yıllık bazda yüzde 5,4 arttı.

AKARYAKIT SATIŞLARI AZALDI

Perakende ticarette ise sa­tış hacmine eser kümeleri ba­zında bakıldığında otomo­tiv yakıtındaki aylık yüzde 1,1 ve son bir yıl prestijiyle yüzde 9,2’lik daralma dikkati çek­ti. Akaryakıtta son bir yıldaki çok değerlenmenin tüketimi kıstığı görüldü.

Tüketimde en büyük hisseye sahip olan besin, içecek ve tü­tünde satış hacmi aylık bazda yalnızca yüzde 0,1 artarken, yıl­lık bazda artış da yüzde 8,’e in­di. Bu eserlerin satış hacmin­de yıllık artış geçen yılın birebir ayında yüzde 23,3 seviyesinde bulunuyordu.

Perakende satış hacmi, bil­gisayar, bilgisayar donanım ve yazılımları, kitap ve irtibat aygıtlarında aylık bazda yüzde 0,8 daraldı, bu kümede yıllık ar­tış yüzde 12,2’ye geriledi. Ses ve manzara aygıtları, hırdavat, boya ve cam, elektrikli konut alet­leri, mobilya vb. eserlerin sa­tış hacmi aylık bazda yüzde 0,8, yıllık bazda yüzde 1,8 daraldı.

PARAKENDE TEZGAH DIŞINA KAYDI

Tekstil, giysi ve ayakkabıda perakende satışlar aylık bazda yüzde 0,9, yıllık bazda yüzde 4,4 artış kaydetti. Eczacılık ürün­leri, tıbbi ve ortopedik eserler, kozmetik ve şahsî bakım mal­zemelerinde aylık bazda yüzde 0,7 artan satışlarda yıllık artış yüzde 13,6’ya geriledi. Posta yo­luyla yahut internet üzerinden satışlar aylık bazda yüzde 1,8, yıllık bazda yüzde 18,8 arttı.

Veriler, perakende satışlarda mağaza, tezgâh ve pazar yerleri dışındaki alanlara yönelişe de işaret etti. Makul bir mala tah­sis edilmiş mağazalardaki pe­rakende ticaret aylık bazda yüz­de 1,3 düşüş kaydetti, satış hac­minde yıllık artış yüzde 8,8’e geriledi. Bu alandaki daralma bilhassa otomotiv yakıtı ve mesken eşyasında, kısmen de besin, içe­cek ve tütün eserlerinde düşen satış hacminden kaynaklandı.

Buna karşılık, tezgahlar ve pazar yerleri vasıtasıyla ya­pılan perakende ticaret aylık yüzde 1,5, yıllık yüzde 20,9; ma­ğazalar, tezgahlar ve pazar yer­leri dışında yapılan perakende ticaret de aylık yüzde 1,9, yıllık yüzde 18,7 artış gösterdi.

TOPLAM CİRO ARTTI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) mayıs ayına ait ciro endekslerini açıkladı. Buna nazaran, mevsim ve takvim et­kisinden arındırılmış toplam ciro endeksi, mayısta aylık bazda yüzde 0,8 artış göster­di. Takvim tesirinden arındı­rılmış sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet dalları toplam ciro endeksi, birebir ayda yıllık baz­da yüzde 66,8 arttı.

Sanayide takvim tesirinden arındırıl­mış ciro endeksi, mayısta yıl­lık bazda yüzde 60,4 yükseldi. Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış sanayi ciro en­deksi de kelam konusu ayda bir evvelki aya kıyasla yüzde 1,5 arttı. İnşaat kesiminde tak­vim tesirinden arındırılmış ci­ro endeksi, mayısta yıllık baz­da yüzde 87,4 , mevsim ve tak­vim tesirinden arındırılmış inşaat ciro endeksi de nisan ayına nazaran yüzde 5,7 artış he­saplandı.

Takvim tesirinden arındırılmış ticaret ciro en­deksi, mayısta geçen yılın ay­nı ayına nazaran yüzde 65,1 artış gösterdi. Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış tica­ret ciro endeksi ise bir evvelki aya kıyasla yüzde 0,7 azaldı. Hizmet bölümünde takvim et­kisinden arındırılmış ciro en­deksi, mayısta geçen yılın ay­nı ayına nazaran yüzde 80,6 arttı. Mevsim ve takvim etkilerin­den arındırılmış hizmet ciro endeksi de bir evvelki aya kı­yasla yüzde 3,4 artış kaydetti.

patronlardunyasi.com