Sütün maliyeti ve fiyatında başlar karıştı

İRFAN DONAT

TÜSEDAD, her ay olduğu üzere, bu ay da piyasada oluşan üretim girdi fiyatlarını dikkate alarak Mart ayı 1 litre soğutulmuş çiğ süt üretim maliyetini hesaplayarak kamuoyu ile paylaştı.

Güncel yem ve öteki tüm masrafların ayrıyeten gelirlerin de dikkate alındığı hesaplama metoduna nazaran Mart ayı 1 litre soğutulmuş çiğ süt üretim maliyeti 16,76 TL olarak hesaplandı.

TÜSEDAD tarafından yapılan açıklamada, “Sektörü istikrarda tutacak ve hem et hem de çiğ süt üretim arzının devamlılığını sağlayacak olan 1 litre soğutulmuş çiğ süt tavsiye fiyatının; derneğimiz tarafından her ay hesaplanan maliyet üzerine konacak ortalama yüzde 20 kar ile 20 TL/litre olarak açıklanması önerilmektedir” denildi.

Kırsalda üretim yapan çiftçilerin kârlı bir üretim döngüsü içinde olmasının ülkenin geleceği için vazgeçilemez bir değere sahip olduğu belirtilen açıklamada, “Sürdürülebilir besin tedariki, kırsaldan kente göçün durması ve kırsalda işgücü bulunabilirliği öbür endüstriler için dünyada rekabetçi olunması bakımından stratejik bir konudur” tabirlerine yer verildi.

Maliyet hesabının kriterleri

100 baş sağmal kapasitesine sahip bir işletmeyi baz alan maliyet kurulu, günde ortalama 28 litre süt veren sağmallardan oluşan, işletmede doğan erkek buzağıları 4 günlükken satan ve yılda yüzde 20 reforme ineği sürüden çıkartıp bunların yerine de her yıl doğan tüm dişileri besleyerek yetiştirdiği hamile düvelerinin de yıllık sürü yenileme muhtaçlığı olan yüzde 20’sini sürüye ekleyip yeniden işletmede yetişmiş muhtaçlık fazlası geri kalan yüzde 10 hamile düvelerini de piyasada satan ve sağmal kapasitesini böylece 100 başta sabit tutan bir işletme için maliyet hesabını gerçekleştirdi.

USK’nın maliyet hesabı ve referans fiyatı ayrışıyor

Hatırlanacağı üzere 15 Nisan tarihinde de Ulusal Süt Kurulu (USK) çiğ süt referans fiyatını güncelleyerek kamuoyuna yeni fmaliyet ve fiyatı duyurmuştu.

USK’nın resmi internet sitesinden yapılan açıklamada, çiğ süt tavsiye fiyatı 1 Mayıs 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yüzde 8,5 artışla litre başına 14,65 TL olarak belirlendi.

Söz konusu çiğ sütün üretim maliyeti ise Türkiye ortalaması olarak litre başına 12,31 TL olarak belirlendi.

USK Yönetim Kurulu imzasıyla yapılan yazılı açıklamada şu tabirlere yer verildi: “15 Nisan 2024 tarihinde yapılan Yönetim Kurulu Toplantısında alınan karar gereği; 1 Mayıs 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yüzde 3,6 yağ ve yüzde 3,2 protein içeriğine sahip çiğ inek sütü tavsiye satış fiyatı üreticinin eline litre başına net geçecek biçimde (çiğ süt dayanağı hariç) 14,65 TL olarak belirlenmiştir. Soğutma, nakliye ve öteki cari masraflar üretici tarafından karşılandığı takdirde bu sarfiyatlar üreticiye ek olarak ödenecektir. Baz alınan yağ ve protein oranlarındaki her bir dizyem (0,1’lik değişim) için ± 22 Kuruş fark uygulanacaktır. Bundan sonraki süreçte, çiğ süt tavsiye fiyatı maliyetler çerçevesinde yine kıymetlendirilerek piyasa şartlarına nazaran güncellenebilecektir.”