Seçimden sonraya bırakılan vergi düzenlemeleri merak ediliyor. Ekonomim muharriri Abdullah Tolu “Seçim bitti, vergi tartışması başladı” başlıklı yazı kaleme aldı. Tolu’nun yazısının tamamı şu biçimde:
“2024 yılı başında gündeme gelen vergi değişiklikleri ile ilgili Torba Yasa çalışmaları alınan bir kararla lokal seçimler sonrasına bırakılmıştı. Mahallî seçimler Pazar günü yapıldı, seçim süreci tamamlandı. Artık sırada OVP’de yer alan ve Temmuz ayına kadar sonuçlandırılması öngörülen yeni vergi düzenlemelerinde.
Hemen herkes merak içinde bekliyor!
Evet, çabucak herkes vergi konusunda yapılacak yeni düzenlemeleri merak ediyor. Aslında Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Mehmet Şimşek, bugüne kadar yaptığı açıklamaların kimilerinde yapılacak yeni düzenlemelerle ilgili önemli ipuçları verdi. Lakin, yazılı ve görsel medya başta olmak üzere bilhassa toplumsal medyada yapılan haberler ve paylaşımlar bu mevzuda yapılacak çalışmalar şimdi sonuçlanmadığı için, kamuoyunun merakını artırıyor.
OVP’DE VERGİ İLE İLGİLİ NELER VAR?
7597 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Orta Vadeli Program (2024- 2026)’da vergi ile ilgili muhakkak başlı üç bahis bulunuyor. Bunlar,
1) Vergi tabanının genişletilmesi ve istekli ahengin artırılması, orta vadede direkt vergilerin hissesinin artırılması,
2) Vergi harcamalarının gözden geçirilerek aktif olmayan istisna, muafiyet ve indirimlerin kaldırılması,
3) Kayıt dışılıkla gayret.
HANGİ İSTİSNA, MUAFİYET VE İNDİRİMLER KALDIRILABİLİR?
OVP’de vergi harcamalarının gözden geçirilerek aktif olmayan istisna, muafiyet ve indirimlerin kaldırılması öngörülüyor. Bu hususa geçmeden evvel istisna, muafiyet ve indirimler nedeniyle hazinenin almaktan vazgeçtiği fiyatlara bakılmasında yarar var.
Hemen belirtelim, Devletin istisna, muafiyet ve indirimler nedeniyle o yıl almaktan vazgeçtiği gelirlere vergi harcaması deniliyor. Vergi harcaması, devletin vergi toplarken yaptığı harcamalar manasına gelmiyor!
Vergi harcama kestirim fiyatları ilgili yıl Bütçe Kanunu ekinde yayımlanıyor, hem de 3 yıllık. Artık sıkı durun, Bütçe Kanunu ekinde yer alan Vergi Harcamalarının Yasal Desteklerine Ait Liste’de 199 adet Kanuna ait yüzlerce unsur bulunuyor.
2024 yılı Bütçe Kanunu’nda yer alan vergi harcaması fiyatı, 2 Trilyon 210 Milyar TL. Bu meblağın 1 Trilyon 6 Milyar TL’si Gelir Vergisi Kanunu’nda, 657 Milyar TL’si Kurumlar Vergisi Kanunu’nda, 342 Milyar TL’si KDV Kanunu’nda, 62 Milyar TL’si ÖTV Kanunu’nda, 143 Milyar TL’si Öbür Vergi Kanunları’nda yer alan istisna, muafiyet ve indirimlere ait bulunuyor. 1 Trilyon 6 Milyar TL fiyatındaki Gelir Vergisi Kanunu’ndaki vergi harcaması meblağının 595 Milyar TL’si taban fiyat istisnasına ait. Haydi çık işin içinden çıkabilirsen!
Vergi harcamasına neden olan istisna, muafiyet ve indirimlerin kaldırılması ile ilgili çalışmalarda sayılar kıymetli fakat, bunların uygulandığı kesimler de kıymetli. Bu nedenle, karar verilmeden evvel mutlak suretle ilgili dalların görüşü alınmalı ve bu bahiste mutabakata varılmalı.
Kamuoyunda mutabık kalınan hususlardan birisi de kolay adap kapsamında vergi dışı bırakılan mükelleflerle ilgili. Kamuoyu bahsin yine kıymetlendirilmesi ve bu mükelleflerin tekrar vergi kapsamına alınması konusunda görüş birliği içerisinde bulunuyor. Kolay adap, en azından büyükşehir statüsündeki vilayetlerde uygulanmamalı, küçük kentlerde ise nüfus ve günün şartlarına uygun olarak belirlenen kurallar çerçevesinde uygulanmalı. Bu, vergi tabanının genişletilmesi için de şart!
Gelir vergisinden sonra vergi harcamasının en yüksek olduğu Kurumlar Vergisi açısından da, Kanunda yer alan istisna, muafiyet ve indirimlerin gözden geçirilmesi gerekiyor. Örneğin, daha evvel taşınmaz satış yararlarındaki istisna kaldırılmıştı. Bu aslında istisnalara yeni bir bakış açısı. Kanunda yer alan birebir mahiyetli misal istisnaların kaldırılması bekleniyor. Tekrar, en çok istisna düzenlemesinin yer aldığı KDV’de muhakkak aktifliği kalmamış, yararlanan sayısı az, toplumsal muhtaçlıkları karşılamayan, dalları teşvik etmeyen çok sayıda istisnanın kaldırılması bekleniyor. Bu bahiste KDV’nin yürürlüğe girdiği 1985 yılındaki KDV Kanununa geri dönelim üslubunda bir yaklaşıma motamot katılıyorum. Fakat, bu yapılırken bölümler için hayati ehemmiyete sahip olan, ülkemize döviz girdisi sağlayan istisnaların göz önünde tutulmasında yarar var.
VERGİNİN TABANA YAYILMASI VE İSTEKLİ AHENGİN ARTIRILMASI
Bu çabucak herkesin gayesi fakat, bugüne kadar çeşitli nedenlerle gerçekleştirilebilmiş de değil.
Herkes elde ettiği çıkarın vergisini ödemesi lazım. Bu birebir vakitte kayıt dışılıkla gayret manasına da geliyor. Burada yalnızca yasal düzenlemenin yapılması kâfi değil, Vergi dairesi Başkanlıkları ve Vergi Kontrol Kurulu’nun kontrol çalışmalarını artırması da gerekiyor.
Maliye bu mevzuda 2024 yılında önemli adımlar attı. Fenomenler başta olmak üzere, pandemi periyodunda e-ticaret ve toplumsal medyadan yüksek yarar elde edenler tespit edilerek vergilendirilmeye başlandı. Konut kiraları büyük ölçüde kayıt altına alındı, bununla ilgili çalışmalar devam ediyor. Konut kiralamalarında kapsam daraltıldı, beyan etmeyenlerle ilgili tespit ve ağır müeyyideler kelam konusu olabilir.
Kripto varlıkların vergilendirilmesiyle ilgili düzenlemenin önümüzdeki günlerde Meclise sevk edilmesi bekleniyor. Bu kripto varlıklarla aklanmaya çalışılan yasa dışı karların vergilendirilmesi için kıymetli bir adım.
KDV ORANLARI ARTMAYACAK, LİSTELERDE DEĞİŞİKLİK OLABİLİR
Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Mehmet Şimşek, şu an yüzde 1, 10 ve 20 olarak uygulanmakta olan KDV oranlarında bir artış yapılmayacağını, fakat yüzde 1 ve yüzde 10 KDV’ye tabi olan mal ve hizmetlerin yer aldığı listelerde değişiklikler olabileceğini açıkladı.
Gerçekten de yüzde 1 ve 10 KDV oranına tabi (I) ve (II) sayılı listelerin günün değişen şartlarına uygun olarak gözden geçirilmesi ve bu listelerin kapsamının yine belirlenmesi bir mecburilik haline geldi. Burada toplumun tamamına yakın bir kısmının ağır ve yaygın tüketimine husus olan başta temel besin hususları, eğitim vb. olmak üzere kimi mal ve hizmetlerin KDV oranının artırılması beklenmiyor. Yalnızca listede vatandaşların mecburî gereksinimleri dışında kalan birtakım mal ve hizmetlerin KDV oranlarında değişiklik yapılması bekleniyor.
ÖTV ORANLARINDA DEĞİŞİKLİK OLABİLİR Mİ?
Sayın Bakan açıklamalarında ÖTV konusuna hiç girmedi. Bu da, toplumsal medyada ÖTV oranlarında artışa gidilebileceği halinde yorumlandı. Bize nazaran, bütçe muhtaçlıkları doğrultusunda mevcut ÖTV oranlarında bir artışa gidilmesi ve daha evvel kapsamda olmayan lüks tüketime bahis yeni eserlerin ÖTV kapsamına alınması beklenilebilir.
KURUMLAR VERGİSİ ORANLARINDA BİR DEĞİŞİKLİK OLUR MU?
Şu an için kurumlar vergisi oranlarında bir değişiklik yapılması öngörülmüyor. Lakin, gereksinim halinde 2023 hesap devri kurumlar vergisi beyanlarına nazaran mevcut oranların 1-2 puan artırılması kelam konusu olabilir.
BU DEĞİŞİKLİKLER NE VAKİT GÜNDEME GELİR?
Yapılması düşünülen değişikliklere ait yasa teklifinin Mayıs yahut Haziran ayında TBMM’ye verilmesi bekleniyor. KDV listelerindeki değişikliklerin Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılması mümkün olduğundan, bu değişikliklerin her an yapılması kelam konusu olabilir.
GAYRİMENKUL İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER GELEBİLİR
Gayrimenkul dalında bilhassa ikinci el piyasasında önemli vergi kayıpları kelam konusu. Bu durum büsbütün halk ortasında belediye rayici denilen meblağdan gayrimenkullerin alınıp satılmasında kelam konusu oluyor. Gayrimenkuller tapuda gerçek satış bedelinden değil de bu bedele nazaran epey düşük belediye rayici bedelinden alım satıma bahis ediliyor. Bu da tapu harcı başta olmak üzere, gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV ve tapu harcı kaybına neden oluyor.
Gayrimenkul dalı, bu kaybın önüne geçilmesi için tapuda gerçek satış bedeli üzerinden süreç yapılması fakat tapu harcı oranlarının indirilmesini istiyor. Maliye burada tapu harcındaki indirime takılmamalı, bu satışlarda ortaya çıkan gelir vergisi başta olmak üzere kurumlar vergisi ve KDV kaybına ağırlaşmalı. Bir dalın kendi dalında ortaya çıkan haksız karın vergilendirilmesini istemesi son derece kıymetli. Bu konu göz arkası edilmemeli.
Daha evvel kamuoyuna da yansıdı, birden fazla konutu olanlardan emlak vergisinin farklı oranlarda alınmasına ait düzenleme de gündemde.
Konut ve iş yeri kiralamalarındaki vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi için, bu kontratların e-devlet üzerinden yapılmasına ait düzenlemenin de yasalaşması bekleniyor.”
patronlardunyasi.com
Kaynak Web Site: İşverenlerin Dünyası
Haber Url Adresi: https://www.patronlardunyasi.com/secim-bitti-gozler-vergi-duzenlemelerine-cevrildi
