Restoran ve kafelerdeki bahşiş sorunu

Kafe, restoran, bar üzere işletmeler de servis fiyatı nedeniyle farkında olmadan cezalı vergi hatta mahpus cezası üzere ağır yaptırımlarla karşılaşmamak için dikkat etmeli. Vergi hukuku uzmanı Avukat Burak Aslanpınar’ın okurlarımın soruları ışığındaki değerlendirmeleri şöyle:

MENÜDE YAZMALI

Kafe, restoran, bar üzere yeme içme yüklü satış yapan yerlerde masalara sunulan hizmet ve garsonların servisi için müşteri gönlünden koparsa yiyecek ve içecek hesabına ek olarak bahşiş bırakabilir. Burada bir zorlama yahut bahşişin oranı ya da fiyatı bakımından bir belirleme bulunmuyor. Birtakım işletmeler ise bu hizmetlerin karşılığını yemek fiyatının muhakkak bir yüzdesiyle direkt hesaba yazarak tahsil ediyor. İşletmeye nazaran değişen ve yüzde 10, 13, 15 hatta 20’yi bulabilen bu bedelin karşılığı servis bedeli, servis fiyatı üzere isimler altında olabiliyor. Bu isimler altında müşteriden fiyat alınması, yordama uyulması halinde kanuna alışılmamış değil. Servis fiyatı alınacaksa kesinlikle bu durumun evvelden müşterinin yani tüketicinin zahmetsizce fark edebileceği halde belirtilmiş olması gerekiyor.

GÖRÜLÜR OLMALI

Masaya bırakılan, işletmenin girişinde bulunan mönülerde servis fiyatı alınacağının ve oranının basitçe fark edilebilir, gözden kaçmayacak halde belirtilmesi bu bakımdan değerli. Salgın devrinde hayatımızın bir modülü haline gelen “QR kod” okutularak akıllı telefonlarla görüntülenen mönülerde de bu açıklamaya yer verilmesi hatta kodun okutulduğu yerde ayrıyeten yazıyla belirtilmesinde yarar var. Aksi takdirde müşteri, gerekli bilgilendirmenin yapılmadığından bahisle bedeli ödemekten kaçınabilir.

TÜKETİCİ HUKUKU KAPSAMINDA

Servis bedelinin müşteriden alınıp alınamayacağı sorunu tüketici hukuku ile ilgili. Lakin bu bedel hasebiyle ortaya çıkan ve pek farkında olunmayan değerli ve tehlikeli husus vergi hukuku kapsamında. Öncelikle alınan bu bedeli işletme tahsil ettiği için vergisel yükümlülükler işletme nezdinde doğuyor. Lakin garsonlara dağıtılan kısım için ayrıyeten “ücret” kapsamında gelir vergisi stopajı (kesintisi) yapılması gerekiyor.

VERGİSEL AÇIDAN NEDEN ÖNEMLİ

Meselenin vergisel açıdan kıymetli kısmı KDV bakımından meydana geliyor. Şu anda yiyecek, içecek tüketilen yerlerde uygulanan 3 farklı KDV oranı var; yüzde 1, 10 ve 20. Burada değerli bir öbür detay, ‘hizmet’in genel KDV oranının yüzde 20 olması. Bu çerçevede, vergi yönetiminin görüşüne nazaran, bilhassa alkollü içecek üzere yüzde 20 oranında KDV’ye tabi eserler satan yerlerde servis fiyatı, kuver üzere isimlerle verilen hizmetler karşılığındaki bedelin yüzde 20 KDV’ye olağan olması gerekiyor. Servis fiyatını müşteriden hesapla birlikte tahsil eden yerlerde yapılan ve vergi incelemesinde eleştirilen yanlışlardan birincisi bu bedeli faturada ayrıyeten göstermemek. KDV oranında farklılık varsa kayba uğrayan vergi farkı faiziyle ve vergi ziyaı cezasıyla birlikte talep edilir.

HAPİS CEZASI BİLE VAR

Vergi ziyaı cezası kayba uğratılan verginin 1 katı fiyatında kesiliyor. Lakin vergi kaçakçılığı oluşturan bir fiil kelam mevzusuysa 3 kat vergi ziyaı cezası ve 18 aydan 5 yıla kadar mahpus cezası üzere çok ağır bir sonuca neden olabilir.

SORUMLU İŞLETMECİ Mİ GARSON MU

Riskler ve yaptırımlar öncelikle işletme sahibini yani şahıs mükellefiyeti varsa ilgili şahsı, şirket varsa şirketin yasal temsilcisini ilgilendiriyor. Zira vergi mükellefiyeti bakımından sorumlu bireyler onlar. Başka taraftan garson yahut fişi/faturayı kesen kişi hatta belgeyi kullanan hakkında süreç yapılması mümkünlüğü düşük de olsa mevcut.”

BAHŞİŞ HESABA EKLENİR Mİ

“Sık karşılaşılan ve vergi incelemesinde eleştirilmesi mümkün bir öbür durum da aslında servis fiyatı almayan yerlerde garsona verilecek bahşişin hesaba dahil edilmesi. Müşteri “Nakitim yok bahşişi hesaba ekle lütfen” diye garsona kredi kartını uzattığında çekilen bedelin tamamı yemek olarak fişte/faturada görünebiliyor. Burada da vergi kaybı olması halinde vergi, faizi ve vergi ziyaı cezasıyla birlikte istenir. Bu uygulamalar ayrıyeten işletmenin gelir yahut kurumlar vergisi bakımından matrahını da etkileyebileceğinden bu vergiler bakımından da yaptırım kelam konusu olabilir.”

patronlardunyasi.com