Özel röportaj: Prof. Dr. Acemoğlu’ndan yapay zekâ uyarısı

Bloomberg HT’ye konuk olan MIT İktisat Profesörü Daron Acemoğlu, yapay zekânın otomasyona ve global büyümeye katkısını kıymetlendirdi.

Acemoğlu, yapay zekânın her açıdan hayatımızı değiştirecek bir teknoloji olduğunu belirttiği değerlendirmesinde, bu bahis hakkındaki konuşmaların ve tartışmaların kıymetinin çok fazla olduğunu kaydetti. ChatGTP’nin çıkmasından sonra hem yatırımda hem de ilgide bir patlama olduğunu söyleyen Acemoğlu, yapay zekânın hayatımıza nasıl olumlu tesir yapabileceğini tartışmamız gerektiğini belirtti.

“Türkiye’de birkaç şirket dışında şirketler ve siyasetçiler yapay zekâya hazır değiller”

Acemoğlu, 2019’da tüm Amerikan şirketlerinin teknoloji kullanımını irdelediklerini ve o periyot ABD’de yapay zekâya yatırım yapan şirketlerin oranının yalnızca yüzde 1,5 olduğunu açıkladı. “Yapay zekâda zati yatırımı olan büyük şirketler başarılı olacak” diyen Acemoğlu, bu durumun hâlihazırda gelişmiş olan şirketlerin daha da büyümesine yol açacağını ve böylece eşitsizliğin artıracağını kaydetti. Öte yandan Acemoğlu, bu şirketlerin yapay zekâyı kullanıp sıhhat kesimi üzere kendi alanları dışındaki alanlara girmeye çalışacağının da altını çizdi. Acemoğlu, ülkelerin yapay zekâ yarışı hakkında şu sözleri kullandı:

“Çin 2010’dan itibaren yapay zekâya değer vermeye başladı. Buna ehemmiyet vermesinden bir tanesi de yapay zekânın sansüre uygun olduklarını anlamaları ve yapay zekâyı stratejik bir güç olarak görmeleri. Yapay zekada global bir regülasyon çok güç lakin global çapta bir regülasyon yapılabilirsek bu mevzuda çok daha başarılı oluruz. Yapay zekâ konusunda Avrupa’nın ve Türkiye’nin de inovasyona girmesi lazım. Türkiye ile Avrupa topluluğu ortasında fark var zira Türkiye’deki işgücü hala düşük eğitim seviyesine sahip. Türkiye’de kıymetli birkaç şirket dışında şirketler ve siyasetçiler yapay zekâya hazır değiller. Türkiye’deki siyasetçiler yapay zekâ konusunda değerli bir atakta bulunmadılar. Bence siyasetçilerin başka gelişmekte olan ülkelerle bu mevzuda blok kurmaları lazım. “

Acemoğlu, dünya genelinde çalışanların aşamayacakları pürüzlere yönelik yapay zekâ sisteminin kurulması gerektiğini belirttiği değerlendirmesinde, “Teknoloji ve bilgi büyük şirketlerin elinde ve bu eşitsizlik yaratacak. Dünya bu vakte kadar bu kadar büyük şirket görmedi” dedi.

“Yapay zekâ konusunda ahlaki kuralların geliştirilmesi lazım”

Yapay zekânın gelişmekte olan ülkelere yardım edebilecek bir teknoloji olduğunu kaydeden Acemoğlu, bu teknolojinin lisanda yaşanan uçurumları ortadan kaldıracağını belirtti. ABD’de yapay zekâ alanında yaşanan gelişmelere değinen Acemoğlu, “ABD’de vergi sistemi emekçi alımı değil otomasyona dayanak veriyor. Biden devrinde ABD senatörleri yapay zekâya daha çok kıymet vermeye başladı. Yapay zekâ konusunda ahlaki kuralların geliştirilmesi lazım. Şu anda Silikon Vadisi’ndeki birçok çalışan bunu kabul etmiyor. Bence bu ahlaki bir yaklaşım değil” diye konuştu.

Türkiye’de özel şirketlerin ve kamu kurumlarının yapay zekâda dönüşüme nasıl başlaması gerektiği sorusunu cevaplayan Acemoğlu, “Medyanın yapay zekâ konusuna daha fazla ilgi göstermesi lazım. Şirketler yapay zekâyı ne vakit ve nasıl kullanacağını bilmeli. Kamu ve savunma kesiminde yapay zekâ çok kıymetli. Yapay zekâ kullanılarak kamu sistemimizde birçok şey iyileştirilebilir. Ayrıyeten kamunun bu bahiste bir strateji geliştirmesi lazım. Öte yandan, yapay zekâyı kullanabilmek için daha eğitimli bir işgücüne sahip olmamız lazım” tabirlerini kullandı.