Merkez Bankası mektubunun şifreleri

2023 yılı enflasyonunun amaç etrafında konulan belirsizlik aralığının besbelli biçimde üzerinde gerçekleştiği kaydedilen mektupta, geçen yılın birinci yarısında baz tesirine ek olarak döviz kurlarındaki yatay seyir, düşen yabancı para cinsi ithalat fiyatları ve güç sübvansiyonlarının tesiriyle enflasyonun haziran ayında yıllık yüzde 38.2 olduğu belirtildi.

Bahsedilen bu periyot geçen yıl yapılan genel seçimlere kadar olan süreci söz ediyor. Bu periyotta kurların baskılanması ve seçime yönelik uygulanan sübvansiyonların enflasyon üzerinde tesirli olduğu anlaşılıyor. Yeniden o devir düşük faiz ortamının tesiriyle kredilerde yaşanan artışlar, taban fiyat ve emekli maaşlarındaki artışların enflasyon üzerinde talep taraflı baskı oluşturduğu söylenen Mektupta, bu gelişmelerin tesiriyle enflasyondan korunmak isteyenlerin altına ve ithal eserlere yöneldiği hatırlatıldı. Bu durumun finansal piyasalarda meçhullüğü artırdığı vurgulanan Mektupta, şubat ayında yaşanan sarsıntı felaketinin de yeniden enflasyon üzerinde baskı yarattığına dikkat çekildi.

SEÇİM BİTTİ SIKILAŞTIRMA BAŞLADI

Mektupta, Haziran ayından sonra (seçimlerin ardından) Para Siyaseti Heyeti’nin (PPK), dezenflasyonun en kısa müddette tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın denetim altına alınması için güçlü bir nakdî sıkılaştırma sürecinin başlatılmasına karar verdiği anımsatıldı.

Bu çerçevede, haziran-aralık devrinde siyaset faizinin toplamda 34 puan artırılarak yüzde 8,5 seviyesinden yüzde 42,5’e yükseltildiği hatırlatılan mektupta, şunlar kaydedildi: “Parasal sıkılaştırmayla eş anlı olarak, makroihtiyati çerçevede, piyasa düzeneklerinin fonksiyonelliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek formda sadeleşmeye gidilmiştir. Nakdî sıkılaştırma ayrıyeten, seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma adımları ile desteklenmiştir. 2023’ün üçüncü çeyreğinde, yurt içi talepte süregelen güçlü seyrin birikimli tesirleri, vergi ayarlamaları, döviz kuru gelişmeleri, fiyat artışları, hizmet enflasyonundaki katılık ve ham petrol fiyatlarındaki ani yükseliş enflasyon dinamiklerinde tesirli olmuştur. Ayrıyeten, tüm bu gelişmelerin kısa bir müddet zarfında tıpkı anda gerçekleşmesinin fiyatlama davranışlarında oluşturduğu ek bozulma sebebiyle de enflasyon yükselmiştir. Bu gelişmeler çerçevesinde enflasyon, haziran-eylül ayları ortasında 23,3 puan artarak yüzde 61,5 düzeyine ulaşmıştır.”

FAİZ ARTIŞI NELERİ DEĞİŞTİRDİ?

Parasal sıkılaştırmanın (faiz artışı) birinci tesirlerinin finansal şartlar üzerinde gözlendiği, kısmen talep şartlarına da yansımaya başladığı belirtilen mektupta, “Yılın ikinci yarısında, dış finansman şartlarının besbelli formda güzelleştiği, rezervlerin istikrarlı artış kaydettiği, talep şartlarının cari süreçler açığına yansıyacak halde güç kaybetmeye başladığı, Türk lirası mevduat hissesinin yükseldiği, Türk lirası varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin güçlenerek arttığı gözlenmiştir. Tüm bu gelişmeler para siyasetinin aktifliğine katkıda bulunmuştur.” tabirlerine yer verildi.

Mektupta, son çeyrek gelişmelerinin, enflasyon üzerinde tesirli olan ögelerde mali sıkılaştırmaya bağlı olarak kademeli bir geri çekilme yaşandığını ortaya koyduğu, bu devirde dış finansman şartları, rezervlerdeki güçlenme, cari istikrardaki düzgünleşme ve TL varlıklara talebin döviz kuru istikrarına ve para siyasetinin aktifliğine katkıda bulunduğu kaydedildi.

ENFLASYON İNENE KADAR SIKI DURUŞA DEVAM

Mektupta aylık enflasyonun ana eğiliminde bariz ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen iddia aralığına yakınsayana kadar sıkı para siyaseti duruşunu sürdüreceği, enflasyon görünümünde besbelli ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para siyaseti duruşu sıkılaştırılacağı tabir edildi. Dezenflasyonun yani fiyatlardaki artış suratının gerilemesinin 2024 yılının ikinci yarısında olacağını varsayım eden Merkez Bankası’na nazaran “Hizmet enflasyonundaki katılık, enflasyon beklentileri, jeopolitik riskler ve besin fiyatları enflasyon üzerindeki riskleri canlı tutmakta.”

Parasal duruşun sürdürülmesi ile enflasyonun 2024 yılı sonunda yüzde 36 olarak gerçekleşeceği, 2025 yılı sonunda yüzde 14 ve 2026 yılı sonunda ise yüzde 9 düzeyine geriledikten sonra yüzde 5 seviyesinde istikrar kazanacağı öngörülmektedir. Hizmet enflasyonundaki katılık, enflasyon beklentileri, jeopolitik riskler ve besin fiyatları enflasyon üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır.” tabirlerine yer verildi.

Türkiye’de yüzde 5 olan enflasyon maksadına yakın ya da orta devirde ulaşılması hayal üzere. Hasebiyle Merkez Bankası önümüzdeki yıllarda mektup yazmaya devam edecek.

patronlardunyasi.com