Kakao fiyatında artış çikolata boyutlarını ufaltabilir 

Kakao fiyatları, global arzdaki düşüşün tesiriyle 3 ayda yaklaşık iki katına çıkarak rekor düzeylere yükseldi. New York Ticaret Borsasında süreç gören mayıs vadeli kakaonun ton başına fiyatı, 9 bin 600 doların üzerine çıkarak tüm vakitlerin en yüksek fiyatına ulaştı.

Veri analitiği ve danışmanlık firması GlobalData’ya nazaran, 2023-2024 döneminde evvelki 12 aya kıyasla kakao arzında yaklaşık yüzde 8’lik düşüş öngörülürken, kayıpların en önemli nedeni; en büyük iki tedarikçi olan Fildişi Kıyısı ve Gana’daki sıkıntılar gösterildi.

Fildişi Kıyısı ve Gana’daki büyük kakao fabrikalarının tohum maliyetlerini karşılayamadığı için üretimi kısma yahut durdurma kararı almasıyla kakao fiyatları rekor kırmaya devam etti.

KURAKLIK, ŞİDDETLİ YAĞMUR, VİRÜS…

Kakao arzında problemlerinin ana nedeni uzun vadeli kuraklık ve şiddetli yağmur üzere berbat hava şartları gösterilirken, bitki hastalıkları da mahsulü etkiliyor. Bilhassa de kakao ağaçlarının ölmesine neden olan CSSVD virüsü kakao üretimini olumsuz etkileyen önde gelen faktörler ortasında yer aldı.

Sınırlı arz, süratle artan fiyatlarla kakao piyasasında belirsizliklere sebep olurken New York ve Londra kakao vadeli süreç piyasalarında kakao çekirdeği fiyatları dün tüm vakitlerin en yüksek düzeylerini gördü. Son 3 ayda New York’da yüzde 150’den fazla arttı. Mart 2023’den beri ise fiyatlar yüzde 255 artış gösterdi.

Geçen yıl yüzde 61’den fazla artarak uranyumdan sonra en çok yükselen hammadde haline gelen kakaonun bu yıl da ton başına fiyatının 9 bin dolar düzeyinde olan bakırı geride bırakması dikkati çekti.

FİYAT ARTIŞI YA DA BOYUTUN KÜÇÜLTÜLMESİ BEKLENİYOR

Dünyadaki kakao üretiminin yüzde 60’ını karşılayan iki ülkeden gelen haberlerin akabinde, tüm dünyada çikolata fiyatlarının da keskin bir biçimde artması bekleniyor.

Yükselen kakao fiyatlarının ralli yapması tüketiciler için dertli bir sürece işaret ediyor. Çikolata üreticileri, yüksek kakao fiyatlarını ya fiyat artışları biçiminde ya da ambalaj boyutlarını azaltarak tüketicilere yansıtıyor.

İklim şartları nedeniyle kakao hasadının azalması çikolata üreticilerini fiyat artırımı yapmaya itmişti. Üretim kesintisinin devam etmesiyle çikolata fiyatlarının daha da sert artabileceği varsayım ediliyor.

AVRUPA BOYUTLARI KÜÇÜLTMEYE BAŞLADI

Özellikle kakaodaki üretim açığının evvelki periyoda nazaran yaklaşık 4 kat arttığını kaydeden Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, “Üretim açığı bu kadar yüksek olunca fiyatların da üste gerçek gitmesi kaçınılmaz oldu. Bu durumda çikolatada fiyat artışlarından çok boyutları küçülebilir. Zati bu, Avrupa’da birtakım çikolata üreticilerinde görülmeye başlandı” sözlerini kullandı.

Ergezen, sürecin ne kadar devam edeceğini söylemenin güç olduğunu, Batı Afrika’dan gelen üretim kestirim raporlarını yakından takip etmeyi sürdüreceklerini belirterek, “Bu bölgedeki erişimin çok rahat olmaması ve bu mevzu hakkında yapılan raporların nispeten kısıtlı olması da iddia edilebilirliği engelleyen unsurlardan” diye konuştu.

ÇİKOLATADA SKIMPFLASYON VE SHRINKFLASYON DÖNEMİ

Kakao fiyatlarındaki artışla birlikte çikolata üreticilerinin fiyatları artırmak yerine boyut küçültmeye gitmesi çikolatada skimpflasyon ve shirinkflasyon devrinin başladığına işaret etti.

Shrinkflasyon bir eserin fiyatını değiştirmeden evvel boyutunu yahut ölçüsünü azaltma manasına geliyor. Bu terim, “shrinking” (küçülme) ve “inflation” (enflasyon) sözlerinin birleşiminden oluşuyor. Üreticilerin maliyetlerin arttığı durumlarda eserlerin fiyatını artırmak yerine, eserlerin boyutunu azaltarak maliyet artışlarını tüketiciye yansıtması shrinkflasyon olarak söz ediliyor. Böylece tüketici, fiyatı tıpkı kalsa da gerçekte daha az eser alıyor.

Skimpflasyon ise bir eserin fiyatını sabit tutarken kalitesinin düşürülmesi manasına geliyor. Bu biçimde, üreticiler maliyet artışlarına karşılık olarak direkt fiyatları artırmak yerine eserlerin boyutunu yahut içeriğini küçültüyorlar.

patronlardunyasi.com