İşte hayvancılığın 5 yıllık yol haritası

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Aile işletmelerine tüm hayvancılık desteklemelerinde birinci kez ek dayanak veriyoruz. Bu sayede aile işletmeleri temel takviyeyle tıpkı oranda ek takviye alarak, en az iki kat takviye almış olacak.” dedi.

Yumaklı, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) Toplumsal Tesisleri’nde düzenliği basın toplantısında, 2024-2028 yıllarında uygulanacak 10 unsurluk Hayvancılık Yol Haritası’nı açıkladı.

Bakanlık olarak vazifelerinin 85 milyon vatandaşın ve 57 milyondan fazla turistin besin muhtaçlığını muteber formda karşılamak olduğuna işaret eden Yumaklı, yol haritası hazırlanırken verimli, kaliteli ve sağlıklı üretimi artırmayı amaçladıklarını söyledi.

Yumaklı, yol haritasının birinci başlığının “Hayvansal Üretimin Planlanması” olduğunu aktararak, “Yeni sistemde, üretimin, maliyet, kapasite ve pazarlama imkanları doğrultusunda planlamasını ve eserlerin bölgesel bazlı nerede, ne kadar üretileceğine dair üretim modelini oluşturduk. Stratejik kıymete sahip kırmızı et, beyaz et, süt ve yumurtanın, kaliteli, kâfi ve sağlıklı üretiminin devamlılığı için, suyu merkeze alan ve doğal kaynakların korunduğu bir sistemle üretimi planlıyoruz. Bunu da hayvansal üretimin en temel girdisi kaliteli kaba yem üretim kapasitesini, mera varlığımızı ve yapılarını, pazarlama imkanlarını dikkate alarak gerçekleştiriyoruz. Ayrıyeten, kontratlı üretim modelini de yaygınlaştırıyoruz.” diye konuştu.

AŞILANAN KUZU VE OĞLAĞA DA TAKVİYE VERİLECEK

Hayvancılık işletmelerinin ekonomik açıdan güçlü, dirençli ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşmasını sağlamak hedefiyle faal bir destekleme modeline geçtiklerine dikkati çeken Yumaklı, “Burada da desteklemelerimizi ‘temel’, ‘yönlendirici’ ve ‘verimlilik’ odaklı başlıkları altında üçe ayırdık. Mevcut modelde aşısı ve kaydı olan her buzağıya dayanak veriyorduk. Yeni modelde buzağının yanı sıra aşısı ve kaydı yapılan her kuzu ve oğlak için de dayanak veriyoruz.” tabirlerini kullandı.

Yumaklı, mevcut desteklemelerde işletme büyüklüğüne nazaran muhakkak sonlandırmalar olduğunu anımsatarak, yeni desteklemelerde bu sonlandırmaları kaldırıp, üreten herkese, ürettiği kadar takviye verileceğini lisana getirdi. Yumaklı, “Aile işletmelerine tüm hayvancılık desteklemelerinde birinci kez ek takviye veriyoruz. Bu sayede aile işletmeleri temel takviyeyle birebir oranda ek takviye alarak, en az iki kat dayanak almış olacak.” değerlendirmesinde bulundu.

Kırsalda bayanlara ve gençlere müspet ayrımcılık yaptıklarını vurgulayan Yumaklı, birinci kere genç ve bayan üreticilere yüzde 70 ek dayanak verdiklerini söyledi. Yumaklı, yapay tohumlama, yerli sperma, soy kütüğü, ari işletme üzere verimliliği artırıcı dayanakları çoğaltarak devam edeceklerini bildirdi.

KIRSALDA BAYANLARA DAYANAK YAKLAŞIK 4 KAT ARTTI

Yumaklı, yeni destekleme modeline ait bir örnek vererek, şunları kaydetti:

“Mesela sahibi bayan olan bir aile işletmesi düşünelim. Tüm koşulları yerine getirdiğinde, buzağı başına mevcut modelde 2 bin 68 lira takviye alırken yeni sistemde, ek verdiğimiz aile işletmesi, bayan takviyesi ve başka verimlilik dayanaklarıyla 5 bin 200 lira alacak. Yani 2,5 kat fazla dayanak alacak. Şayet bu işletme, ari işletme olursa ek takviye vereceğiz ve bu sayı buzağı başına 7 bin 900 liraya kadar çıkabilecek. Böylelikle dayanağı yaklaşık 4 kat artmış olacak. Başka taraftan besici aile işletmesi, besilik olarak 20 buzağısını kısma kadar beslerse ve bu verimlilik kriterlerine uygun bir süreç olması durumunda, kesim anında dana başına ek olarak 4 bin 500 liraya kadar takviye alabilecek.”

IPARD dayanaklarını 42 vilayetten 81 ile yaygınlaştırdıklarını ve faydalanıcı sayısını artırdıklarını hatırlatan Yumaklı, krediler konusunda Ziraat Bankası ile ortak bir adım attıklarını ve sübvansiyonlu kredilerde, bayanlara, gençlere ve planlı üretim bölgelerine ek indirim oranları uyguladıklarını anlattı. Yumaklı, hayvancılıkta işletme başına 40 milyon lira olarak verilen kredi üst limitini 60 milyon liraya, ari işletmelerde 80 milyon liraya çıkardıkları bilgisini verdi.

Yumaklı, hayvancılıkta üzerine eğildikleri bir öteki değerli mevzunun ise hastalıklar olduğunu belirterek, “Bu hususta da desteklemelerimizi yönlendirici bir enstrüman olarak kullanacağız. Hastalıklardan ari işletme sayısının artması hayvancılığımız için büyük ehemmiyet arz ediyor. Bunun temel iki sebebi, ekonomik kayıpları engellemek ve sürünün büyümesini sağlıklı bir formda gerçekleştirmek. Bu kapsamda hastalıktan ari işletmelere ek takviye vereceğimizi söylemiştim. Ayrıyeten, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) desteklemelerinde ari işletmeleri önceliklendiriyoruz. Hastalıktan ari işletmelerden, ülkenin gereksinimi olan genetik kapasitesi yüksek anaç hayvan üretimini sağlamış olacağız.” dedi.

Bulaşıcı hastalıklardan gözetici aşı uygulamasını da yaygınlaştırdıklarına işaret eden Yumaklı, şunları söyledi:

“Aile işletmelerinde buzağı, kuzu ve oğlak sıhhatini esirgeyici önlemlere yük vererek gerekli aşı dayanağını Bakanlık olarak biz sağlayacağız. Buzağı kayıplarını azaltmak için, birinci etapta 200 bin hamile sığırı aşılayacağız. Kuzu kayıplarını azaltmak maksadıyla ülke genelindeki tüm küçükbaş hayvanlara bu yıl içinde koyun-keçi çiçek aşısı, yeni doğan tüm küçükbaş hayvanlara ise koyun-keçi vebası aşısı yapılacak. Bahsettiğim tüm bu aşıların fiyatlarını Bakanlık olarak biz karşılayacağız.”

VETERİNER YOL DENETİM VE KONTROL İSTASYONLARI AÇILACAK

Yumaklı, hayvan hareketliliğinin denetimi gayesiyle Veteriner Yol Denetim ve Kontrol İstasyonları açacaklarını söz ederek, “Buradaki maksadımız, hastalıklı hayvanın öbür bir bölgeye giderek hastalığın yayılmasını engellemek. Ayrıyeten bu istasyonlarda yapılan denetimlerle hastalığa yerinde ve erken müdahale etmek. 7 gün 24 saat misyon yapacak bu istasyonlardan birincisini Erzurum’da açtık. Önümüzdeki günlerde ikincisini Elazığ’da açıyoruz. Yıl sonunda bu sayıyı 7’ye çıkartacağız.” diye konuştu.

Bakanlığa ilişkin Pendik Veteriner Denetim Enstitü Müdürlüğünde yeni bir ulusal aşı üretim tesisi kurduklarını aktaran Yumaklı, şöyle devam etti:

“Burada daha çağdaş ve teknolojik imkanlarla yüksek kapasiteli aşı üretimleri gerçekleştireceğiz. Ayrıyeten Veteriner Tıbbi Eser Denetim Merkezini de oluşturuyoruz. Burada da her türlü ilaç, aşı ve tıbbi gerecin testlerini yapacağız. Buzağı ve kuzu kayıplarını azaltmak hedefiyle her ilçede eğitimler düzenliyoruz. Bu yıl ve gelecek yıl içinde 100 bin yetiştiriciye yönelik eğitim ve farkındalık çalışmaları yapacağız. Ayrıyeten hayvan hastalıklarından korunmak gayesiyle kullanılan aşıların ve ilaçların üretimden uygulama etabına kadar geçen süreçte, soğuk zincir izleme sistemini bu yılın birinci yarısında kuruyoruz.”

ANAÇ HAYVANIN ARTIRILMASI MAKSADIYLA DİŞİ BUZAĞILARA EK DESTEK

Yumaklı, yol haritalarının kıymetli başlıklarından birinin de anaç hayvan üretiminin artırılması olduğuna dikkati çekerek, yetiştiricilerin gereksinim duyduğu anaç hayvanları kendi işletmelerinden karşılayacak formda planlama yaptıklarını bildirdi.

Bu kapsamda, hastalıktan ari işletmelerde cinsiyeti muhakkak sperma kullanımını teşvik ettiklerine işaret eden Yumaklı, “Anaç hayvan sayısının artırılması gayesiyle dişi buzağılara ek takviye veriyoruz.” tabirini kullandı.

Yumaklı, başka değerli adımlarının TİGEM ve Et Süt Kurumu işbirliğinde hayata geçirecekleri yeni bir proje olduğuna değinerek, şöyle konuştu:

“Yerli üreticimizi güçlendirmek parolasıyla yola çıktığımız bu projede, TİGEM Damızlık Merkezleri olacak. Et Süt Kurumunun da dayanağıyla sayıları artacak damızlıklar aile işletmelerine uygun maliyetle dağıtılacak. Böylelikle yerli üreticimizin damızlık muhtaçlığını kamu teminatıyla karşılamış olacağız.”

En yaygın sütçü ırk olan “siyah alaca” ırkında yaklaşık 22 bin hayvanı verimlilik durumlarını genetik olarak ortaya koyarak referans popülasyonu oluşturduklarını belirten Bakan Yumaklı, “Bu sayıyı her geçen yıl artırıyoruz. 2024 yılında artık bu ırktan doğan buzağılarda genetik yapısına bakarak, damızlık bedelini belirlemeye başladık. Bu testi yaptıran yetiştiricilerimizin test maliyetini bakanlık olarak biz karşılıyoruz.” dedi.

Yumaklı, bu yıl Türkiye’de sayısı en fazla ikinci ırk olan “simental”de de genetik testlerle damızlık pahasını belirlemeye başlayacakları bilgisini vererek, “Her iki ırk için bu hizmeti yetiştiricimizin hizmetine sunuyoruz. Bu testin yaygınlaşması gayesiyle Genomik Test Merkezini haziran ayında Ankara’da açmış olacağız. Genomik seleksiyon ve embriyo transferi usulüyle yüksek genetik kapasiteli üretim boğalarını Ocak 2025’te üretmeye başlıyoruz.” tabirlerini kullandı.

Kümes hayvanları, arıcılık ve başka birtakım alanlarda üzerinde çalıştıkları yeni uygulamaları da vakit içinde paylaşacaklarını vurgulayan Yumaklı, birçoğuna başladıkları, kalanının da yakın bir vakitte hayata geçeceği bu ve öbür projelerle hayvancılığın daha ileri noktaya ulaşmasını sağlayacaklarını kelamlarına ekledi.

patronlardunyasi.com