İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran kredi kartları ve muhtaçlık kredilerine getirilecek kısıtlama için uyardı

Hakan Ortan, İş Bankası’nın Milletlerarası Bodrum Bale Festivali’ne sponsorluk muahedesinin tanıtıldığı basın toplantısı sonrasında BloombergHT’nin sorularını yanıtladı.

Hakan Ortan, gereksinim kredisinde 100 bin liraya kadar, kredi kartlarında ise taban fiyat limiti 20 bin liraya kadar olanları önlem tartışmalarının dışında bırakılması gerektiğine işaret ederek “Bence bunlar hayatın ayrılmaz bir kesimi. Buralara bir kısıt getirmek akıldan geçmemeli. Kredi kartı ve muhtaçlık kredisinde yüksek limitli olan, tüketim konusunda daha lüks tüketime dönük olan, ithal tüketime yönelik harcamaları engelleyecek önlemler olmalı. Düşük ile yüksek limitli olanları ayırarak düzenleme yapmak mantıklı olur yoksa önlemler toplumda karşılığını bulmaz sürdürülemez de” diye konuştu.

ÇOK SIKI PARA SİYASETİ UYGULANIYOR

Enflasyonla uğraş etmek ve 3 yılda enflasyonu yönetilebilir düzeye indirmenin ortak maksat olduğunu lisana getiren Ortan, temel siyaset değişikliğinin de enflasyonla mücadeleyi önceliklendirme üzerine kurulu olduğunu kaydetti. Ortan, “Sıkı para siyaseti uygulanıyor, faiz artık güçlü bir enstrüman olarak kullanılıyor ancak faizin yanında miktarsal sıkılaştırma, seçici kredi siyasetleriyle da faizin yükü artırılıyor. Bankalar olarak biz şu anda çok değerli ölçüleri zarurî karşılık olarak yatırıyoruz ve bunun 15 gün öncesine kadar nemalanmıyor olması aslında verdiğimiz faizlerin bize ne kadar bize maliyetinin yukarda olduğunu gösteriyordu. Biz yüzde 45 verdiğinizde bankaya maliyeti yüzde 60’a geliyor, bu çok bankalar için önemli bir sıkılaşma. Bu sıkılaşmanın dozunu dikkate alırsak mali sıkılaşma için yalnızca faize bakmamak lazım. Ardındaki makroihtiyati düzenlemelerle bakıldığında ülkemizde çok sıkı para siyaseti uygulandığını ve bunun enflasyonda gayrette muvaffakiyet getireceğine inananlardanım” dedi.

TASARRUF SAHİBİ İNANMAZSA GÜÇLEŞİR

Aran, mecburî karşılıklara faiz ödemesinin şimdi kağıt üzerinde olduğunu alıp alamayacaklarının da aşikâr olmadığını belirterek şöyle devam etti: “Çünkü çok agresif maksada bağlı. Bu müşterilerin TL’ye inanmasına bağlı, müşterilerin mevduatlarını samimi olarak yalnızca KKM’de değil TL faizlerin kendisine enflasyondan daha fazla kazandıracağına inanıp standart TL mevduatta değerlendirmesine bağlı. Ülke olarak tasarruf sahibinin TL’ye inandırmayı başarabilecek miyiz daima birlikte göreceğiz. Mecburî karşılıklara faiz maliyeti azaltan faktör olduğu için bankalar evvelce verdiğinin daha üzerinde faiz verebilecek ve iktisadın istikrara gelmesi tasarruf sahiplerinin TL’ye inanması için faizlerin enflasyona karşı kendilerini koruduğu hissi uyandırması çok değerli. Bu duyguyu uyandırır bu dengeyi tutturabilirsek başarırız, tasarruf sahibi inanmazsa muvaffakiyet güçleşir.”

Kredi mevduat marjlarında birinci 9 aylık bir periyotta bir değişiklik beklemeyen Ortan, “Herhangi halde rahatlama göremeyeceğiz. Fakat yılın son çeyreğinde Merkez Bankası enflasyon maksadını tutturacağını gördüğü vakit, o noktadan sonra faiz indirimi gündeme gelebilir. Ekim ve sonrasında bizim marjlarımız rahatlayacaktır yoksa bu yıl çok sıkışık geçecek yıl olacak” dedi.

KREDİ TARAFI TL MEVDUATA İNANDIRMAKTAN ZOR

2024 yılında bankalarda en değerli sorunun tasarruf sahiplerini TL mevduata inandırmanın yanı sıra bu kredi oranlarıyla hakikat müşteriye kredi kullandırarak kredi büyümesini sağlamak olduğunu söyleyen Ortan, şöyle devam etti:

“Bu mevduat tarafından daha güç. Bu maliyet oranlarında kredi kullanmada bir iştahsızlık var. Kredide yatay seyreden bir yıldayız. Kredi kullandırmak mümkün olmazsa da bu karlılıkları yapabilmek mümkün olmayacak. Hem kredi kullanan hem de kredi kullandıranın karlılığını devam ettirmesi için bu döngüyü kırmamız gerekiyor. Döngüyü kırmak enflasyonun düşmesiyle olacak. Enflasyon düşene kadar gerçek bölüm finans dalının problemli hali bekleyişi devam edecek sabırlı olmak lazım.”

Ticari kredilerde de ayrım yapılması gerektiğine işaret eden Ortan, “Yatırım, ihracat, turizm, tarım üzere stratejik alanları başkalarından ayırmak gerekiyor. Bize döviz getirecek olan ihracat, turizm kredilerinde kısa vadede cazip oranlarla kampanya yapılacaktır, kredi olacaktır. Limitlerine kısıtlama getirmek kaydıyla bu alanda faaliyetlerin devamı sağlanacaktır. Ticarideki darboğaz genele yayılmayacak, ihracat, yatırım, turizm başlığı hariç olmak üzeri başka alanlarda işletme sermayesinde zorluk yaşanabilir. O zorluk da yılın son çeyreğine kadar devam eder. Kredi almak yerine kapasite azaltmayı tercih ediyorlar, sağlıklı bir tercih. Bu da yüzde 3,5 büyümeye getirecek ve bu büyüme ile enflasyonla çabayı önceliklendirebilir ve ülke olarak bunun üzerinden gelebiliriz. Önlemli olmaya devam etmesi gereken dönemdeyiz” diye konuştu.

DÖVİZ KONUMU ALANLAR KARLI ÇIKMAYACAK

Aran, vatandaşın döviz tercihini anlayabildiğini her ne kadar genel seçim olmasa da seçimlerden evvel döviz durumu alanların geçmişten deneyimlerle yararlı çıktığını gördüğünü lisana getirerek şöyle konuştu: “Bu genel seçim değil lokal seçim. Bu beklentilerin seçim sonrasında gerçekleşmeme mümkünlüğünün dövize dönenlerde hayal kırıklığı yaratma mümkünlüğünü yüksek buluyorum. Dövize süreksiz anlayabiliyorum zira geçen sene de seçim öncesi bu durum alındı ve sonrası bu durumu alanlar haklı çıktı. Geçmiş periyotta öğrenilmiş olan davranış kalıbı var, bunu mahallî seçime uyguluyor vatandaşımız. Lakin lokal seçimin genel seçim üzere sonuçlanmayacağını, iktisat siyasetinin öncesinde rasyonel tabana geldiğini, sıkı para siyaseti devam ederken milletlerarası oyuncuların da Türkiye’ye farklı bakmaya başladığını geçen yıldan farklı konjoktürde olduğumuzu bilmemiz gerekiyor. Döviz konum alanları anlıyorum fakat bu durumu alanlar karlı çıkmayacak.”

İLK KIRMAMIZ GEREKEN ENFLASYON

Aran, İş Bankası’nın 2024 yılına güçlü bir hür karşılık ayırarak girdiğini belirterek “10 milyar lira hür karşılık ayırıyoruz. Bu 2024’ü nasıl yönetmemiz gerektiğinin göstergesi. 10 milyar lira hür karşılık hesaplamalarda dikkate aldığımızda özkaynak karlılığının yüzde 38,6 olduğunu görüyoruz. Bu düzeyde öz kaynak karlılığı bankacılık bölümünde hiç kolay değil bilhassa 2023 üzere sıkıntı bir yılda. Yüzde 38,6 özkaynak karlılığı, yüzde 4,5 etkin karlılığı değerli ve ülkemizde bankacılık kesiminin ne kadar güçlü olduğunu dünyadan ayrıştığını gösteriyor” dedi.

Sektörün uzun yıllardır zorlukları çok düzgün yönetmeye alıştığını lisana getiren Ortan, “Sektör olarak müşterileri müdafaayı, yanında olmayı, bankanın gücünü müşterinin gücü haline getirmeyi ve birlikte zorlukları aşmayı biliyoruz. Karlılıklarda daralma olabilir daima bir arada zahmet yaşayabiliriz ve ancak döngüyü yani yüksek kur, yüksek enflasyon, yüksek fiyat artışları döngüsünü kırabiliriz. Birinci kırmamız gereken enflasyon bunu kırdığımız anda asıl düzlüğe çıkacağız umuyorum. Enflasyonla çabada başarılı olarak bu döngüyü kıracağız” diye konuştu.

patronlardunyasi.com