İmalat PMI Aralık’ta da eşik kıymetin altında kaldı

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en süratli ve muteber referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Aralık 2023 periyodu sonuçları açıklandı. Eşik paha olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların kesimde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, kasımda 47,2 olan manşet PMI, Aralık 2023’te 47,4’ye yükselse de üst üste altıncı ay 50,0 eşik bedelin altında kaldı.

Aralıkta imalat sanayi üretimi büyük ölçüde kuvvetli piyasa şartlarına bağlı olarak kasım ayına yakın seviyede azalma kaydetti. Hem toplam yeni siparişlerde hem de yurt dışından alınan yeni işlerde devam eden yavaşlamalar talepte zayıflığın sürdüğünü gösterirken, bu durum aralıkta da firmaların birikmiş işlerine tartı vermesine imkân sağladı. İş yüklerindeki azalışa karşın istihdam aralıkta yatay seyretti ve bu durum iki aylık daralma devrini sona erdirdi. Kimi anket iştirakçileri kapasite artırma eğiliminde olduğunu bildirirken bazıları ise yeni siparişlerde azalma ve istifalar nedeniyle istihdam azalttı.

Satın alma faaliyetlerinde azalış son dört ayın en yüksek oranında gerçekleşti. Bunun sonucu olarak girdi stokları da düşüş gösterdi. Girdilere yönelik zayıf talep, tedarikçilerin teslimatlarını hızlandırmasına imkan sağladı ve böylelikle teslimat sürelerindeki 11 aylık uzama eğilimi sona erdi. Liradaki kıymet kayıpları, yükselen fiyatlar ve artan ham husus fiyatları, girdi maliyetlerinin aralık ayında da artmasına yol açtı. Fakat enflasyon oranında üst üste beşinci ay gerileme kaydedildi. Buna rağmen en son eser fiyatlarında ağustos ayından bu yana en süratli artış gerçekleşti.

İŞGÜCÜ PİYASALARI AÇISINDAN OLUMLU SİNYALLER VERDİ

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket dataları hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi: “Türk imalat dalında 2023’ün son ayında görülen yavaşlama; yılın ikinci yarısında zayıf talebin tesiriyle ortaya çıkan zorlayıcı şartların bir özeti halindeydi. Tekrar de firmaların yeni yıla girerken çalışan sayılarını müdafaa eğiliminde olması, işgücü piyasaları açısından olumlu sinyaller verdi. Maliyet baskılarının zayıfladığına ait belirtiler devam etmekle birlikte, bu durum aralık ayında satış fiyatlarındaki artışın sürat kesmesini sağlamadı. Bununla birlikte enflasyonun 2024 yılında daha fazla gerileme potansiyeli taşıması, bölümde talebin toparlanması konusunda bir ölçü optimistlik sağlayabilir.”

YENİ SİPARİŞLER 10 KESİMİN DOKUZUNDA YAVAŞLADI

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI raporu 2023 yılının son ayında yeni siparişlerin on daldan dokuzunda yavaşlarken sırf besin eserlerinde arttığına işaret etti. Emsal bir durum üretim için de kelam konusu oldu. Buna karşılık istihdam tarafında daha olumlu bir tablo ortaya çıktı. Takip edilen on dalın yarıdan fazlası çalışan sayısını artırdı. Başka yandan, maliyet enflasyonu genel olarak yüksek seyretmeyi sürdürdü. Aralık ayında yeni siparişlerini artıran tek bölüm besin eserleri olurken bu artış üst üste ikinci ay gerçekleşti. Yılın sonunda en keskin yavaşlama ise kimyasal, plastik ve kauçuk eserleri kategorisinde görüldü. Toplam yeni siparişlere nazaran daha olumlu bir tablonun ortaya çıktığı yeni ihracat siparişleri, kara ve deniz taşıtları başta olmak üzere dört bölümde artış kaydetti.

Yeni siparişlere misal biçimde üretimde de sadece besin eserleri dalı büyüme bölgesinde kaldı. En bariz üretim kaybı ise metalik olmayan mineral eserlerde görülürken bu düşüş Kasım ayındaki artışı takip etti. Aralık ayında üretim ve yeni siparişler genel olarak sakin seyrederken, istihdama ait tablo daha olumluydu. Kasım ayında takip edilen on kesimden dördünde istihdam artışı yaşanırken Aralık’ta bu sayı altıya çıkarak Mayıs’tan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. İstihdamda en keskin artış kara ve deniz taşıtları kesiminde gerçekleşti. En sert düşüş ise iş yükünün keskin bir biçimde azalmaya devam ettiği giysi ve deri eserlerinde kaydedildi.

GİRDİ MALİYETLERİ ARTMAYA DEVAM ETTİ

Girdi maliyetleri kesimlerin büyük çoğunluğunda süratli bir halde artmaya devam ederken, bunun tek istisnası, enflasyonun besbelli bir biçimde gerileyerek yedi ayın en düşük düzeyine indiği kimyasal, plastik ve kauçuk eserleri oldu. Anket kapsamında izlenen on kesim içerisinde girdi fiyatlarındaki en süratli artış kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti. Satış fiyatlarının artış suratında makine ve metal eserleri bölümü başı çekerken, en yavaş artış ise firmaların talebi canlandırmak için fiyat artışlarını sınırlamaya çalıştığı dokumacılık eserleri bölümünde izlendi.

Satın alma faaliyetleri aralık ayında çabucak hemen tüm kesimlerde zayıflarken bunun tek istisnası girdi alımlarını hafif artıran besin eserleri dalı oldu. Girdi stokları ise tekrar besin üreticileri ile makine ve metal eserler olmak üzere yalnızca iki dalda artış kaydetti.

patronlardunyasi.com