İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI raporuna nazaran mayıs ayında üretim takip edilen 10 bölümün yalnızca üçünde artış gösterdi. Yeniden de bu durum, üretimini artıran kesim sayısının iki olduğu nisan ayına nazaran düzgünleşme manasına geldi. Dış talep tarafı ise birden fazla kesimde genel tablodan müspet ayrıştı. Takip edilen on bölümden altısı mayısta yeni ihracat siparişlerini artırmayı başardı. İstihdamda ise sektörel ortasında farklılaşan bir tablo ortaya çıktı. Başta makine ve metal eserleri olmak üzere beş bölüm istihdamını artırırken en bariz düşüş elektrikli ve elektronik eserler kesiminde kaydedildi.
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en süratli ve emniyetli referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Nisan 2024 periyodu sonuçları açıklandı. Eşik kıymet olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların dalda güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, nisan ayında 49,3 olarak gerçekleşen manşet PMI, mayısta 48,4’e gerileyerek üst üste ikinci ay eşik kıymet 50,0’nin altında kaldı. Son bilgiler kesimin faaliyet şartlarındaki yavaşlamanın ölçülü olmakla birlikte 2024 başından bu yana en besbelli seviyede gerçekleştiğine işaret etti.
Yeni ihracat siparişleri 11 aydır yavaşlıyor
Sektördeki ivme kaybı mayıs anketindeki birçok göstergeye yansıdı. Firmalar bilhassa yeni siparişlerde keskin bir azalma yaşandığını ve düşüşün ocak ayından bu yana en yüksek oranda olduğunu bildirdi. Anket iştirakçileri, siparişlerdeki yavaşlamanın büyük oranda şiddetli talep şartlarından kaynaklandığını ve kimi müşterilerin yüksek fiyatlardan olumsuz etkilendiğini belirtti. Bu faktörler, yeni ihracat siparişlerinin üst üste 11ay yavaşlamasında da tesirli oldu.
Yeni siparişlerdeki yavaşlama, imalatçıların üst üste ikinci ay üretimi azaltmasına neden olurken bu azalış 2024 yılının başından bu yana en yüksek oranda gerçekleşti. Kimi anket iştirakçileri ise kapasite kısıtlarının üretimi artırma imkanlarını sınırladığına dikkat çekti. Bölümde istihdam hacmi arka arda dördüncü ay daralırken kimi firmalar iş yüklerindeki azalma nedeniyle işten ayrılan işçinin yerine yenilerini istihdam etmeme eğiliminde olduklarını belirtti. Satın alma faaliyetleri, girdi stokları ve kesin eser stokları nisan ayındaki artışların akabinde mayısta düşüş kaydetti.Enflasyonist baskılar mayıs ayında da zayıflamaya devam etti. Girdi maliyetleri enflasyonu son beş ayın en düşük düzeyine gerilerken, kesin eser fiyatları ise bir yıllık periyodun en sonlu artışını kaydetti. Fiyatlarında artış bildiren firmalar ise bu durumu ekseriyetle kur gelişmeleri ile ham husus maliyetlerindeki yükselişe bağladı.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket bilgileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi: “Son datalar Türk imalatçılarının giderek daha kuvvetli bir faaliyet ortamıyla karşı karşıya kaldığına ve yeni sipariş almanın güçleştiğine işaret ediyor. Öte yandan, enflasyonist baskıların hafiflemesi ileriye yönelik optimistlik sağlıyor. Yüksek fiyatların talep üzerindeki olumsuz tesirinin hala devam ettiği göz önüne alındığında, fiyat baskılarındaki geri çekilmenin yılın ikinci yarısında kesimde bir toparlanmayı beraberinde getirebileceği umut ediliyor.”
Maliyet taraflı baskılar gevşedi
Türkiye Sektörel PMI raporu, mayıs ayında talep şartlarının genel manada zorlayıcı olmayı sürdürdüğünü ve dalların çoğunluğunda yeni siparişlerin yavaşladığını gösterdi. Buna bağlı olarak birçok dalda üretim de ivme kaybederken istihdamda ise daha karmaşık eğilimler ortaya çıktı. Anketin öne çıkan müspet gelişmesi, maliyet taraflı baskıların genele yayılı bir halde gevşemesi oldu. Girdi maliyetleri takip edilen on daldan yalnızca birinde nisan ayına nazaran daha süratli artarken emsal bir durum satış fiyatlarında da gözlendi.
En düşük oranlı artış tekstilde
Mayıs ayında maliyet artışının ivme kazandığı tek dal giysi ve deri eserleri oldu. Genel olarak girdi maliyetlerinde en yavaş artış makine ve metal eserlerinde, en yüksek oranlı artış ise metalik olmayan mineral eserlerde ölçüldü. Son eser fiyatlarında ise bir evvelki aya nazaran artışın hızlandığı tek bölüm makine ve metal eserler oldu. Bu durum, bölümde yeni siparişlerin yine büyümeye geçmesine bağlı olarak firmaların fiyatlama gücünün artmasından kaynaklandı. Anket kapsamındaki en düşük oranlı artış ise satış fiyatlarının hafif formda yükseldiği dokumacılık eserlerinde görüldü. Yeni siparişlerinde toparlanma yaşanan makine ve metal eserleri, mayısta bu göstergenin güzelleşme kaydettiği üç daldan biri oldu. Misal halde ağaç ve kağıtürünlerinde de yeni siparişler büyüme bölgesine dönerken giysi ve deri eserlerinde ise üst üste ikinci ay düzgünleşme kaydedildi. Buna karşılık, hayli şiddetli şartlarla karşılaşan ana metal bölümünde yeni siparişler geçen yılın ekim ayından bu yana en yüksek süratte azaldı.
10 bölümün 3’ünde üretim arttı
Dış talep tarafı ise birden fazla bölümde genel tablodan müspet ayrıştı. Takip edilen on kesimden altısı mayısta yeni ihracat siparişlerini artırmayı başardı. Mayısta üretim, on daldan yalnızca üçünde artış gösterdi. Yeniden de bu durum, üretimini artıran kesim sayısının iki olduğu Nisan ayına nazaran güzelleşme manasına geldi. Üretimde en süratli artış makine ve metal eserlerinde, en bariz yavaşlama ise kara ve deniz taşıtlarında kaydedildi.
İstihdamda ise sektörel ortasında farklılaşan bir tablo ortaya çıktı. Başta makine ve metal eserleri olmak üzere beş kesim istihdamını artırırken en bariz düşüş elektrikli ve elektronik eserler dalında kaydedildi.
Kaynak Web Site: Bloomberg HT
Haber Url Adresi: https://www.bloomberght.com/imalat-gostergesi-2-ayda-da-esik-degerin-altinda-2354110
