Financial Times: Türkiye’de yine yükselen piyasa yatırımcılarının takibinde

CNBC-e’de yer alan habere nazaran New York Times’ın tahlilinde son yıllarda yüksek enflasyon ve kırılgan liraya yol açan düşük faiz ve devlet takviyeli kredi genişlemesini merkeze alan heterodoks siyasetlerden geri dönüldüğü tabir edildi. Bu siyasetler nedeniyle Türk lokal varlıklarının, yükselen piyasa yatırımcıları için yapısal olarak düşük yüklü bir konum haline geldiği belirtildi.

TÜRKİYE YATIRIM YAPILABİLİR ÜLKELER ORTASINA YERLEŞTİ

Yeni siyaset anlaşıyı ve ıslahatların “Türkiye’yi tekrar mahallî para ünitesi varlıklarıyla yatırım yapılabilir ülkeler ortasına yerleştirdi” yorumu yapıldı. Bunu sağlayan koşulların 2023 seçimlerinin akabinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın radikal siyaset duruşunun değişmesinin yanısıra Merkez bankasını yönetmek için teknokratların ve Mehmet Şimşek’in maliye bakanı olarak getirilmesi, para ve maliye siyasetinde gereksinim duyulan ortodoksluğa dönüşle oluştuğu söz edildi.

Ekonomi siyasetinde atınlan adımların ortasında TL’nin Mart – Temmuz 2023 ortasında yüzde 38 bedel kaybetmesi, Merkez Bankası’nın siyaset faizini kademeli olarak yüzde 8,5’dan yüzde 50’ye yükseltmesi ve kredi sıkılaşması için uygulanan makro ihtiyati siyasetler gösterildi.

Bu siyasetlerin sonucunda enflasyonda gerilemenin görülmeye başlandığına değinildi ve haziran 2024 enflasyonunun aylık bazda yüzde 1,6 olarak açıklandığı söz edildi. Bunun yıllıklandırıldığı vakit yüzde 21,6’ya muadil olduğu vurgulandı. Medeiros, “Bu da bizim görüşümüze nazaran yeni olağan haline gelebilir. Enflasyonun bu düzeylerde istikrarlı hale gelmesi, Türk gerçek faiz oranını %20 civarına getirecektir. Daha istikrarlı fiyatlar, lirayı istikrara kavuşturmak, lokal halkın dolarizasyonunu azaltmak ve yabancı yatırımcılardan gelen girişleri teşvik etmek için önemlidir” yorumunu yaptı.

TL’deki paha kaybının ve yüksek faiz oranlarının, 2023’ün birinci çeyreğinde GSYİH’nin %5,5’inden bu yıl birebir periyotta %2,8’e düşen cari açığı şimdiden azalttığı tabir edilirken turizm gelirlerinin de yaz boyunca ek bir takviye sağlayacağı vurgulandı.

Getirilen ek kamu vergilerinin geçen yıl enflasyonu yükselttiği ve yeni tedbirlerin direkt vergilere odaklandığı aktarıldı. Bu vergilerin çoklukla dezenflasyonist olduğunu tabir eden Medeiros, “Açığın azaltılması, önümüzdeki yıllarda kamu vazifelisi maaşlarının dondurulması üzere birtakım güçlü tedbirleri de içerecektir” dedi.

ERDOĞAN’IN ORTODOKS SİYASETLERDEN GERİ ADIM ATMAYACAĞI SORUSU DEVAM EDİYOR

Gustavo Medeiros yeni siyaset idaresinin hala bir itimat sorunu yaşadığını vurgulayarak, “Geçmişteki birçok başarısız başlangıçtan sonra, Erdoğan’ın bu ortodoks siyasetlerden geri adım atıp atmayacağı sorusu devam ediyor. Lakin bu sefer, ıslahatlar sağlam temellere dayanıyor üzere görünüyor. Bizim görüşümüze nazaran, Erdoğan, lira istikrarının artık popülaritesi ile irtibatlı olduğunu anlamış durumda. Evvelki heterodoks duruşuna karşın, Cumhurbaşkanı Erdoğan ortodoksluğun GSYİH üzerindeki olumlu tesirine yabancı değil” ifadelerini kullandı.

AK Parti’nin birinci periyotlarına atıfta bulunularak “Erdoğan’ın iktidardaki birinci on yılı, akılcı para ve maliye siyaseti, yabancı yatırımlarda büyük bir artışı destekledi. Bu periyotta, iktisat gerçek olarak %64 oranında büyüdü ve kişi başına düşen GSYİH %43 arttı. Bu tarih, ileriye dönük yol hakkında ipuçları sunabilir. 2002-12 büyüme patlaması, 1999 IMF liderliğindeki ıslahatların akabinde Türk iktisadında yapılan yapısal değişikliklerden sonra gerçekleşti. Islahatlar başlangıçta başarılı oldu ve yeterli bir ticaret fırsatı sundu. Lakin dotcom balonu sırasında yükselen piyasalardan sermaye çıkışları, mahallî siyasi istikrarsızlık ile birleşince, ıslahatların tam olarak uygulanacağına olan itimadı azalttı. Gerçek dönüm noktası, Türkiye’nin IMF programının genişlemesi yatırımcı inancını artırdıktan sonra, 2001 sonunda gerçekleşti. Bu, dotcom balonunun söndüğü periyoda denk geldi ve sermayeyi ABD’den uzaklaştırarak Türkiye de dahil olmak üzere yükselen piyasalara yönlendirdi.” yorumu yapıldı.

Yazar Türkiye’nin makroekonomik problemlerinin 1999 periyoduna nazaran daha az şok yarattığını tabir etti. Bütçe açığının o devir bütçe açığının GSYİH’nın %12’sine ulaştığı ve para ünitesi paha kaybının, büyük ölçüde kısa vadeli dolar borcuyla birlikte ilerlediği vurgulandı.

Bugün ise bütçe açığının daha yönetilebilir olduğu ve kamu borcunun birçoklarının da lira cinsinden olduğu vurgulandı.

Yazar, “Şu anda, ıslahatların uzun vadeli yapısal büyümeye yol açıp açmayacağını söylemek için şimdi çok erken. Lakin işaretler olumlu ve Ashmore üzere yükselen piyasa yatırımcıları için geri dönmek güzel” yorumunu yaparken “Erdoğan’ın yabancı yatırımcıları Türkiye’nin yine cazibeli bir yatırım fırsatı olduğuna ikna etmesi, âlâ bir yol olacaktır. AB ile ilgileri olağanlaştırmak için adımlar atmak, hukukun üstünlüğünü uygulamak ve kurumları güçlendirmek bu hususta yardımcı olacaktır. Son vakitlerde, Türkiye, Merkez Bankası’na mevduatlarını artıran ve öbür dayanak kaynaklarını sağlayan Körfez yatırımcıları ile irtibatını güçlendirdi” tespitlerinde bulundu.

patronlardunyasi.com