EY, 2024 Global Etik ve Ahenk Raporu’nu yayımladı

Uluslararası danışmanlık, kontrol ve vergi hizmetleri şirketi EY (Ernst&Young), 2024 Global Etik ve Ahenk Raporu’nu yayımladı.

Şirketten yapılan açıklamaya nazaran, dünya genelinde şirketlerin kurumsal ahenk standartlarının, hakikat idare ve daha sıkı düzenlemelere bağlı olarak yükseldiği görülüyor.

Rapor kapsamında 53 ülke ve 5 bin 464 çalışan ile gerçekleştirilen ankette, iç ve dış baskıların çalışan davranışları üzerinde tesirli olduğu ortaya koyuluyor.

Ankette görüş verenlerin yüzde 49’u şirketlerindeki dürüstlük standartlarının son iki yılda düzgünleştiğini, yüzde 90’ı meslektaşlarının ilgili maddelere, davranış kurallarına ve bölüm düzenlemelerine ahenk sağladığını söylüyor.

Olumlu seyreden bu eğilimlerin en önemli etkenleri ortasında da idarenin yanlışsız formda yönlendirmesi, düzenleyici kurumlardan daha sıkı düzenleme gelmesi, müşterilerden, genel kamuoyundan ve hissedarlardan talep gelmesiyle birlikte çalışanların da baskısı yer alıyor.

EY’nin 2024 Global Etik ve Ahenk Raporu’nun ortaya koyduğu değerli ve olumlu bilgilere karşın iştirakçilerin yüzde 50’si, değişken piyasa şartlarında şirketlerinin dürüstlük standartlarını müdafaada zorlandığını belirtiyor.

Aynı vakitte iştirakçilerin yüzde 30’u, çalışanlara yönelik dürüstlük standartlarının ihlal edilmesinde mevcut makro-ekonomik ortamın en büyük dış baskıyı oluşturduğunu söylerken, yüzde 28’i de en büyük iç tehdidin, çalışanların davranış kurallarını anlamamasından kaynaklandığına dikkat çekiyor.

Dile getirilen öteki dış baskılar ise, siber tehditler, sıhhatle ilgili krizler, finansal performans beklentileri, tedarik zinciri aksaklıkları ve jeopolitik tehditler oluyor. İç faktörler ortasında da yüksek çalışan bölüm suratı ve kaynak eksikliği, idareden gelen baskı ve finansal süreçlerin yahut denetimlerin başarısızlığı yer alıyor.

Anket ayrıyeten, üçüncü kuruluşların, kıymetli ahenk ihlallerine ve büyük dolandırıcılıklara yüzde 68 oranında karıştığını gösteriyor.

Şirketlerde dürüst bir formda hareket etmenin ehemmiyetini ortaya koyan ankete göre, katılan yönetim kurulu üyelerinin yüzde 56’sı ve üst seviye yöneticilerin yüzde 53’ü, başkanların etik davranışların ehemmiyetini vurguladığını sık sık duyduğu, daha alt kademelerde çalışanların yüzde 33’ünün ise bununla karşılaştığı görülüyor.

Dürüstlük standartları kıdeme nazaran değişiklik gösteriyor

Aynı vakitte anket, şirketlerde dürüstlük standartlarının rütbeye bağlı olarak değişebildiğine ve kıdemli çalışanlara ekseriyetle daha fazla müsamaha gösterildiğine dair yaygın bir algının altını çiziyor. İştirakçilerin yüzde 31’i, kıdemli yahut yüksek performanslı bireylerde etik dışı davranışlara göz yumulduğunu söylüyor.

Ayrıca, yönetim kurulu üyelerinin, resmi bir kanaldan bildirilmeyen potansiyel suistimallerle ilgili telaşlara sahip olma olasılıklarının çok daha yüksek olduğu da ortaya çıkıyor (iş gücündeki kıdemsiz üyelerin yüzde 19’una kıyasla yüzde 43).

2024 Global Etik ve Ahenk Raporu için gerçekleştirilen anket, etik olmayan davranışları ve yanlış uygulamaları bildirmek isteyen çalışanların güveneceği “şikayet ve ihbar” ünitesinin şirketler tarafından oluşturulması ve bunun dürüst bir bağlantı için şirket kültürü haline gelmesi gerektiğini de açıklıyor.

Bu üniteye sahip olmayan şirketlerin 2022’den bu yana sayısının yarı yarıya azaldığı, sahip olan şirketlerde ise bu ünite ile bağlantıya geçen çalışanların yüzde 54’ünün engellendiğine dikkati çekiyor.

Yönetim kurulu üyesi iştirakçilerin yüzde 40’ı çalışanların telaşlarını bildirmelerinin günümüzde daha kolay hale geldiğini söylerken, çalışan iştirakçilerin yalnızca yüzde 26’sı bunu destekliyor.

Benzer şekilde, yönetim kurulu üyesi iştirakçilerin yüzde 33’ü, çalışanların sırf yüzde 14’üne kıyasla, şirketlerindeki ihbarcıların artık daha fazla muhafazaya sahip olduğuna inanıyor.

Türkiye’de gerçekleştirilen ankete katılanların yüzde 26’sı şirketlerinin dürüstlük standartlarına ahenginin son iki yılda arttığını belirtiyor.

Bunlardan yüzde 46’sı da bu yükselişin nedenini, kontrol ve düzenleyici kurumların daha sıkı olmasına, türel gerekliliklere, genel kamuoyundan gelen talebin yükselişine, idare ve başkanlardan gelen yönlendirmeye dayalı olduğunu söylerken yüzde 38’i de hissedarlardan gelen yönlendirmenin tesir ettiğini lisana getiriyor.

Katılımcıların yüzde 74’ü çalışanların idareden beklediği davranış standartlarının son iki yılda büyük oranda arttığını, yüzde 78’i de çalışanların ilgili kanunlara, davranış kurallarına ve kesim düzenlemelerine uyduğunu tabir ediyor.

Aynı vakitte iştirakçilerin yüzde 70’i son iki yıl içerisinde üst seviye yöneticilerin dürüst davranmanın ehemmiyeti hakkında çalışanlarla irtibatta bulunduğunu, yüzde 78’i kurumdaki idarenin işlerini dürüstlükle yaptığını düşünüyor.

Öte yandan ilgi cazibeli bir bilgiyi de ortaya koyan ankete nazaran, Türkiye’deki iştirakçilerin yüzde 36’sı şirketlerinde “şikayet ve ihbar” tahlillerinin daha geliştiğini ve kaygılarını lisana getirmek için fazla esneklik sunulduğunu söylüyor, bu bilgi de yüzde 30 olan dünya ortalamasının önüne geçiyor. Bilgi kapalılığı ve güvenliği ortalaması ise dünyada yüzde 21 iken Türkiye’de yüzde 40 olarak belirtiliyor.

“Çalışanların kendilerini her vakit inançta hissetmesi sağlanmalı”

Açıklamada raporla ilgili değerlendirmelerine yer verilen EY Türkiye İsimli Teknoloji ve Keşif Hizmetleri Lideri Can Genç, gerçekleştirilen ankette daha âlâ bir idarenin, düzenleyici faktörlerin ve müşteri taleplerinin dürüstlük standartlarını yükselttiğine dair açık bilgiler bulunduğunu belirtti.

Genç, “Çalışanlar, şirketlerin ve idaredeki başkanların kurallara bağlı kaldığından büyük ölçüde emin olduğunu söylerken, ekonomik çalkantıların, siber tehditlerin ve mevzuat değişikliklerinin bu ahenk standartları üzerinde baskı yaratmaya devam ettiğini ve standartları etkilediğini de belirtiyor.

Yüksek dürüstlük standartlarının şirketler için hayati değer taşıdığını göz önünde bulundurduğumuzda, bilhassa şirketlere duyulan itimadın kritik bir değeri olduğunu söyleyebiliriz. Bu da üst seviye yöneticilerin bu standartlara bağlı kalması, çalışanlara örnek olması, dürüst ve açık olmanın ehemmiyetinin tesirli bir formda iletmesiyle mümkün olabiliyor” açıklamalarında bulundu.

Ankette öne çıkan öbür bir datanın de üst idarenin etik standartların ehemmiyetini öbür çalışanlardan fazla idareyle paylaşmaya daha fazla ehemmiyet verdiği konusuna değinen Genç, şunları kaydetti:

“Tüm bunlar doğrultusunda bilhassa de alt kademedeki çalışanların nasıl davranmayı seçtikleri konusunda ziyan verici sonuçlar ortaya çıkabilir. Bunu önlemek için de çalışanların kendilerini her vakit inançta hissetmesi sağlanmalı ve kaygılarının rastgele bir sonuç doğurmadan değerlendirileceği vurgulanmalıdır.”

EY Türkiye Kurumsal Etik, Ahenk ve İnceleme Hizmetleri Lideri Yiğit Deniz Bulutlar ise olumsuz bir durumla ve imgeyle karşı karşıya kalan çalışanların, şirket içerisinde bunu lisana getirebilmesi gerektiğini vurguladı.

Bulutlar, “Bu hususun kıymetine diğer bir halde değinmek gerekirse şirket bünyesinde şeffaflıkla bir ‘konuşma’ kültürünün oluşturulması çalışanların şirkete itimadının ve bağının güçlenmesini sağlıyor.

Yaklaşık iki yılda ‘şikayet ve ihbar’ sınırı olmayan kuruluşlar neredeyse yarı yarıya düştü lakin bununla birlikte bu ünitenin yalnızca var olması değil tesirli olarak da kullanılması, çalışanların tereddüt etmeden bağlantı kurması da kritik bir ehemmiyet taşıyor.” değerlendirmelerinde bulundu.