Erdoğan: Popülizm yapmadan enflasyonu tek haneye düşüreceğiz

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü 24’üncü Devlet Liderleri Doruğu’na katıldığı Kazakistan’dan dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Haziran ayı enflasyon sayıları açıklandı. Enflasyon, piyasa beklentilerinin altında gelirken bir yılın en düşük aylık enflasyonu gerçekleşti. Yıllık enflasyon da 8 ayın akabinde birinci kere geriledi. Bu tablo, Mayıs 2023 seçimleri sonrasında başlayan iktisat programının öngördüğü dezenflasyon sürecinin öngörülen tarihte başladığına işaret ediyor. Hem iktisat programının devamı hem enflasyonun bundan sonraki süreçte nasıl ilerleyeceği konusunda neler söylersiniz? Temmuz ve ağustos ayı enflasyon sayılarına nazaran para siyasetinde yeni adım atılabilir mi?” sorusu üzerine, geçen sene dezenflasyona geçiş için bir mühlet öngördüklerini hatırlattı.

Geçen sene zelzele tesiriyle inanılmaz şartlarla karşı karşıya kalındığını lisana getiren Erdoğan, “Para siyasetinin tesirli olması vakit alıyor. Maliye siyasetinde ek efor gerekiyordu. Biz o nedenle ‘Dezenflasyon Mayıs 2024’ten sonra başlayacak.’ dedik. Gerçekten haziran ayında yıllık bazda enflasyonda düşüş başladı fakat temmuzda yani 60’lı sayılar diyorum lakin öngörmek mümkün değil. Muhtemelen düşük 60’lı sayı olacak. Ağustosta tekrar düşük 50’li bir sayı olacak. Ve muhtemelen büyük ihtimalle eylül enflasyonu açıklandığında 50’nin bir tık altı olabilir. Bizim öngördüğümüz siyaset bu çerçevede.” değerlendirmesinde bulundu.

Geçen yıl çok önemli bir cari açık sorunu bulunduğunu lisana getiren Erdoğan, bu sene artık cari açığın sorun olmaktan çıktığını bildirdi ve “Milli gelire oran olarak yüzde 6’lardan neredeyse bu sene muhtemelen yüzde 2 civarına düşecek.” dedi.

Merkez Bankası rezervleri konusunda da çok değerli uzaklık kat ettiklerini belirten Erdoğan, “Brüt rezervimiz yaklaşık 145 milyar dolar. Ve swap hariç rezervlerimiz 10 milyarın üzerine çıktı. Mart seçiminden bu yana swap hariç net rezervlerdeki güzelleşme neredeyse 80 milyar dolar civarı.” sözünü kullandı.

“En adaletsiz vergi enflasyon”

Erdoğan, “eşi gibisi kolay görülmeyen bir güzelleşme, bir inanç bulunduğunu, münasebetiyle dış istikrarın bir tasa kaynağı olmaktan çıktığını” söz ederek, şöyle konuştu:

“Ülkemizin risk primi kendisine misal ülkelere oranla 10 kat daha süratli düşüyor. Bugün itibariyle 263 baz puan civarında. Türkiye’nin son 3 aydır, lokal seçimlerden sonra bizim 2 yıllık tahvil faiz oranlarımız 1000 baz puan düştü. Bilhassa bu son enflasyon sayılarından sonra faizler düşmeye başladı. Dün hem 2 yıllık hem 5 yıllık hem 10 yıllık bütün faizlerimiz düştü. Yeniden bizim yurt dışına ihraç ettiğimiz tahvil faizleri 50 baz puan düştü son lokal seçimden sonra. Yani risk primi düşüyor, faizler düşüyor ve hakikaten notumuz artıyor, cari açık daralıyor, bütçede de dengeyi güzelleştiriyoruz. Hasebiyle biraz sabra gereksinimimiz var. Enflasyonda düşüş daha yeni başladı. Hızlanarak devam edecek. Biz inanıyoruz. Bu gayeler başlangıçta tezli göründü lakin gayeleri başaracağımıza nitekim samimi bir formda inanıyoruz. Programımız çalışıyor.

Başlangıçta ‘Program yok’ dediler, sonra ‘Bu program çalışmaz’ dediler, sonra ‘Para geliyor ancak bu sıcak para’ dediler. Daima bir kulp, bir kusur üzerinde yoğunlaşıyorlar. Alışılmış ki sıkıntılarımız var ancak bu meseleleri çözecek güçlü bir siyasi irade var. En büyük sıkıntımız hayat pahalılığı. En adaletsiz vergi enflasyon. O nedenle dar gelirlilerimize, taban ücretlimize, emeklilerimize yapacağımız en büyük uygunluk popülizm yapmadan enflasyonu kalıcı bir biçimde tekrar tek haneye düşürmek. Vatandaşımızın kalıcı olarak refah düzeyini yükseltmek. İnşallah son çeyreğe bu işi tahlile kavuşturmuş olarak Allah’ın müsaadesiyle gireceğiz.”

Şanghay İşbirliği Teşkilatı’nın yıllar içinde ekonomik ve ticari alanlarda işbirliğini ön plana çıkartan bir hüviyete kavuştuğunu belirten Erdoğan, “3,8 milyar kişinin yaşadığı bir coğrafyayı kapsayan teşkilat, üyeleriyle toplam 27 trilyon dolar büyüklükte bir ekonomik gücü temsil ediyor. Türkiye’nin Yine Asya teşebbüsü kapsamında kıta ülkeleriyle işbirliğini geliştirme iradesi malumunuzdur. Doruğa iştirakimiz bu bakımdan da verimli geçmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.

Zirve boyunca kimi üye ve davetli ülke başkanlarıyla ikili görüşmeler yaptığını anımsatan Erdoğan, bu kapsamda Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaagiin Khurelsukh, Katar Buyruğu Pir Temim bin Hamed Al Sani, Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Şi Cinping, Belarus Devlet Lideri Aleksandr Lukaşenko ile ikili görüşmeler yaptığını söyledi.

Ayrıca Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile üçlü formatta toplantı gerçekleştirdiklerini belirten Erdoğan, başka önderlerle de ayaküstü görüşmeler yaptığını kaydetti.

“Arabuluculuk konusunu ele aldık”

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, NATO içinde Rusya Devlet Başkanı Putin ile açık ve olumlu ilgi yürüten tek önder olduğu, bu ilgi sayesinde başta tahıl krizi olmak üzere birçok problemde kıymetli adımlar atılabildiği belirtilerek, “Dolayısıyla dünyanın gözü Astana’da Putin ile yaptığınız görüşmedeydi. Görüşme sonrası Ukrayna konusunda ‘Adil bir barış mümkün’ dediniz. Sizce barış konusunda umut verici adımlar gelecek mi? Rusya ile işbirliğine dair güçlü iletiler verdiniz. Nasıl bir süreç bekliyorsunuz? Rusya’nın Türkiye’den beklentileri neler? Ukrayna konusunda Putin, tansiyonu yükseltmeyi mi yoksa düşürmeyi mi planlıyor? Nasıl bir izlenim edindiniz?” soruları yöneltildi.

Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ile çatışmaların başladığı birinci günden itibaren görüştüklerini belirtti.

Bu görüşmelerde “Arabuluculuğumuz nereye varabilir, nereye kadar etkisi olabilir?” bahislerini ele alma imkanı bulduklarını aktaran Erdoğan, şöyle devam etti:

“Nitekim, bugün de yeniden Rusya Devlet Lideri Sayın Putin ile yaptığım görüşmede arabuluculuk konusunu ele aldık. Bilhassa Karadeniz Tahıl Koridoru konusunda çok âlâ bir başlangıç yaptık. Biliyorsunuz koridordan 30 milyon ton tahıl nakli gerçekleştirdik. Burada yeni bir süreci başlatmayı, kendilerinin ısrarla üzerinde durduğu üzere Batı’ya tahıl sevkiyatını bir kenara bırakarak, Afrika ve öbür besin güvenliği bakımından hassas bölgelere Türkiye üzerinden bir koridor oluşturma fikrine nasıl yaklaştıklarını sordum. Sayın Putin, ‘Ben, bu hususta İstanbul Tahıl Teşebbüsü gayesini motamot koruyorum’ karşılığını verdi. Bunu geliştirmemizde yarar var. Zira Putin’in Avrupa’ya karşı bir bakışı var. Bu süreçte Avrupa Rusya’yı amaca koyduğu için, Rusya da Avrupa’ya ve Batı’ya olumsuz bakıyor. ‘Benim imkanlarımdan orası istifade etmeyecek’ diyor. Afrika ile ilgili ise ‘Onlar fakir oldukları için tüm imkanlarımla ben seferber olurum’ yaklaşımı içindeler. Türkiye’yi aslında bu hususta farklı bir yere koyuyorlar. Onun için biz bu çerçevede görüşmelerimizi devam ettireceğiz. Şimdilik koridorun Rusya ayağında ‘Nasıl bir uzaklık alabiliriz, onların bize ne üzere dayanağı olur?’ bunu çalışacağız. Bu bahiste da alacağımız sonuçla inşallah Karadeniz Tahıl Koridoru’nu tekrar işler hale getireceğimize inanıyorum.”

Savaşın ne Rusya’ya ne Ukrayna’ya kazandırdığını, savaşın tek kazananının “kan ve mevt tüccarları” olduğunu söz eden Erdoğan, “Ben artık tansiyonun düşürüleceğine ve barış yerinin inşa edilebileceğine inanmak istiyorum. Biz o tabanı oluşturmak ve korumak noktasında, bugüne kadar olduğu üzere üzerimize düşeni yapmaya hazırız.” dedi.

“Yeni bir sürecin başlangıcı olabilir”

“Türkiye-Rusya-Suriye ve İran dörtlü görüşmelerinin yine başlatılması sürecini sormak istiyorum. Bu bağlamda ‘Suriye ile yine diplomatik bağlantıları kurmamak için bir sebebimiz yok’ demiştiniz. Görünürde Beşşar Esed ile bir ortaya gelmeniz için hangi kuralların yerine getirilmesi ya da ne çeşit gelişmelerin yaşanması gerekiyor?” sorusu üzerine Erdoğan, “Suriye ile yeni bir süreci başlatabileceğimizi cuma günü, cuma namazı çıkışında aslında söylemiştim. Bizim Sayın Putin ile Beşşar Esed’e bir davetimiz olabilir. Sayın Putin Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirebilirse, bu yeni bir sürecin başlangıcı olabilir.” diye konuştu.

“Belki biraz vakit alır”

“Türkiye 12 yıldır Şanghay İşbirliği Örgütünde diyalog ortağı olarak bir süreç yürütüyor. Siz de tepelere katılarak örgütün çalışma masasında her vakit yer aldınız. Türkiye’nin Şanghay İşbirliği Örgütüne üyelik perspektifi var mı? sürece dair ne söylersiniz?” sorusu üzerine de Erdoğan, şunları söyledi:

“Şanghay İşbirliği Teşkilatının yapısına bakıldığında Rusya’nın Türk devletleri ile bağlantılarının olduğu çok açık net ortada. Şanghay İşbirliği Teşkilatında yüklü olarak esasen Türk devletleri bulunuyor. Bu Türk devletlerinin buradaki gücü daha da artacak. Biz de Şanghay İşbirliği Örgütünde Rusya ve Çin ile olan münasebetlerimizi daha da geliştirelim diyoruz. Bizi buraya diyalog paydaşlığı halinde değil de başkaları üzere teşkilata ortak olarak alsınlar diyoruz. İran en sonunda Şanghay İşbirliği Örgütüne girdi. Bunun yanında yeniden Pakistan orada üye. Şu anda 9 daimi üye bulunuyor. Türkiye bu ülkeler ortasında yer alamaz diye bir şey yok, bu tahminen biraz vakit alır.”