En büyük iktisada sahip vilayetlerin tamamı CHP’ye geçti

Yerel seçimlerde kazanılan vilayetlerde değişik sonuçlar ortaya çıktı. Bursa üzere sanayi ağır vilayetleri de kazanan CHP’nin yöneteceği vilayetlerin gayri safi yurtiçi hasıla, nüfus, ihracat üzere göstergeler içindeki yükünün yüksekliği dikkat çekiyor. Ekonomim’den Hüseyin Gökçe’nin haberine nazaran, Türkiye iktisadının çok büyük bir tartısı, CHP’li belediye liderlerinin bulunduğu vilayetlerde yer alıyor.

31 Mart yerel seçimlerinde iktidarı oluşturan Cumhur İttifakı’nın önemli oranda oy kaybı yanı sıra muhalefetin oy artışı, yerelde yönetilen nüfus oranlarına da yansıdı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına nazaran 2023 yılı sonu prestijiyle Türkiye’nin nüfusu 85 milyon 327 bin seviyesinde. Seçim sonuçlarına nazaran yerelde bu nüfusun yüzde 73.59’u muhalefet partileri tarafından yönetilecek. Buna nazaran CHP’nin kazandığı 35 belediyede yaşayan kişi sayısı 52 milyon 900 bin 730, bunların toplam nüfusa oranı ise yüzde 61.96’ya karşılık geliyor. DEM Parti’nin kazandığı belediyelerin nüfusu 6 milyon 972 bin ve toplam içindeki hissesi yüzde 8.17 düzeyinde. Yeniden Refah Partisi yüzde 3.09’a karşılık gelen 2 milyon 634 bin kişinin yaşadığı 2 ili yönetecek. UYGUN Parti’nin yöneteceği Nevşehir’de 315 bin 994 kişinin yaşarken, bunların toplam nüfus içindeki oranı yüzde 0.37 düzeyinde.

Buna karşılık Cumhur İttifakı içindeki en büyük parti olan Ak Parti’nin yöneteceği vilayetlerdeki toplam nüfus 19 milyon 243 bin 314 ve bunların toplam nüfus içindeki hissesi yüzde 22.54 olarak hesaplanıyor. MHP’nin kazandığı belediyelerde 2 milyon 304 bin 334 kişi yaşıyor ve bunların toplam içindeki hissesi yüzde 2.70 seviyesinde. Cumhur İttifakı’nda yer alan BBP’nin kazandığı Sivas’ın nüfusu 650 bin 401 ve Sivas’ın nüfus içindeki hissesi yüzde 0.76 olarak ölçüldü.

MEVDUATIN YÜZDE 86.5 MUHALEFETİN YÖNETECEĞİ İLLER

31 Mart yerel seçimlerinde muhalefetin kazandığı vilayetlerin Türkiye’deki toplam mevduat içindeki hissesi yüzde 86.5 olarak hesaplandı. Seçimlerde birinci parti olarak çıkan CHP’nin kazandığı vilayetlerdeki mevduat, Türkiye’deki toplam mevduat içinde yüzde 84.5 hisse alırken, DEM Parti’nin kazandığı vilayetlerdeki mevduatın hissesi yüzde 1.31 oldu. Muhalefetten YRP’nin yöneteceği vilayetlerdeki mevduatın hissesi yüzde 0.51, DÜZGÜN Parti’nin yöneteceği Nevşehir’in toplam mevduat içindeki hissesi ise yüzde 0.21 seviyesinde.

İktidardaki Ak Parti’nin yöneteceği vilayetlerin toplam mevduat içindeki hissesi yüzde 12.1, MHP’nin yöneteceği vilayetlerdeki mevduatın hissesi yüzde 0.91, BBP’nin yöneteceği vilayetteki mevduatın toplam içindeki hissesi ise yüzde 0.3 olarak hesaplandı.

CHP’Lİ BELEDİLERDE ULUSAL GELİR 9 BİN 588 DOLAR

Kişi başına düşen ulusal gelir tarafından 2019 ve 2022 yılı bilgilerine nazaran siyasi partilerin yönettikleri belediyelerde değişim de hesaplandı. Buna nazaran 2019 yılında CHP’nin yönettiği vilayetlerde kişi başına ulusal gelir 9 bin 120 dolar iken, 2024 seçimlerinde bu düzey 9 bin 588 dolar olarak belirlendi. Ak Parti belediyelerinde ulusal gelir 6 bin 258 dolar iken bu seçimde 7 bin 294 dolar olarak hesaplandı. O devir HDP olan bu seçimde ise DEM olarak seçime giren partinin yönettiği vilayetlerdeki ulusal gelir 4 bin 558 dolardan, 5 bin 1 dolara yükseldi. MHP’nin yönettiği vilayetlerdeki ulusal gelir ise 6 bin 895 dolardan 7 bin 370 dolara çıktı.

Önceki devirde bulunmayan partilerden YRP’nin kazandığı vilayetlerdeki kişi başına ulusal gelir 4 bin 772 dolar, GÜZEL Parti’nin kazandığı Nevşehir’de 7 bin 39 dolar, BBP’nin kazandığı Sivas’ta ise 6 bin 901 dolar olarak hesaplandı.

MUHALEFETİN KAZANDIĞI VİLAYETLERİN GSYH KATKISI YÜZDE 77.7

2019 seçimlerinde muhalefet partilerinin yönettiği vilayetlerin ulusal gelire katkısı yüzde 66.05 iken 2024 seçimlerinde kazandığı vilayetlerin katkısı toplam yüzde 77.7’ye çıktı. Bu kapsamda CHP’li belediyelerin katkısı yüzde 62.52’den yüzde 73.41’e çıkarken, DEM’in yönettiği vilayetlerin katkısı yüzde 3.05’ten yüzde 2.93’e geriledi. AK Parti’nin yönettiği vilayetlerin GSYH’ya katkısı yüzde 30.77’den yüzde 19.44’e gerilerken, MHP’nin yönettiği vilayetlerin katkısı yüzde 3.99’dan yüzde 2.12’ye indi.

İHRACATIN YÜZDE 80’İ CHP’Lİ VİLAYETLERDE YAPILACAK

İhracat datalarına bakıldığında ise daha büyük bir oranla karşılaşılıyor. CHP’nin kazandığı vilayetlerin toplam ihracat içindeki hissesi 79,57 ile neredeyse yüzde 80’e dayanıyor. Ak Parti’nin yüzde 18,73’lük payıyla, bu iki parti neredeyse ihracatın tamamını oluşturuyor. 2023’ün tamamında Türkiye ihracatı 255 milyar 441 milyon dolar olmuştu. CHP’nin kazandığı vilayetlerin ihracatı 2023 içinde 203 milyar 254 milyon dolar oldu.

Adalet ve Kalkınma Partisi’nin kazandığı vilayetlerin ihracatı 47 milyar 857 milyon dolar ile yüzde 18,73 hisse aldı. DEM’in kazandığı vilayetlerden yapılan ihracat 2.4 milyar, MHP’nin kazandığı vilayetlerden yapılan ihracat 1.3 milyar dolar, oburlarının ise 635.6 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

patronlardunyasi.com