ECB’den 5 yıl sonra birinci faiz indirimi bekleniyor

Avrupa Merkez Bankası (ECB), faiz kararını yarın açıklayacak. ECB İdare Kurulu’nun refinansman, mevduat ve marjinal fonlama faizlerini 25 puanlık düşüşle sırasıyla yüzde 4,25, 3,75 ve 4,50’ye indirmesine kesin gözüyle bakılıyor.

Bu, hem refinansman faizi hem de marjinal fonlama faizi için Mart 2016’dan beri birinci indirim olarak kayıtlara geçecek. Mevduat faizi için ise Eylül 2019’dan bu yana birinci indirim olacak.

Son haftalarda ECB İdare Kurulu üyeleri tarafından yaygın bir biçimde yarınki toplantıda ABD Merkez Bankasından (Fed) evvel harekete geçilerek faiz indirimine gidilmesi gerektiğine işaret edilirken, ECB Başkanı Christine Lagarde, haziran ayına kadar daha fazla netlik ve kâfi data elde edileceğini belirtmişti.

Euro Bölgesi’nde Ekim 2022’de yüzde 10,6 ile doruğa ulaşan yıllık enflasyon, mayısta yüzde 2,6’ya düştü. Orta vadede yüzde 2’lik enflasyon hedefleyen ECB’nin iddialarına nazaran bu amaç uzak değil.

Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan kaynaklanan yüksek güç maliyetleri, enflasyondaki birinci dalgalanmayı tetiklerken bu durum daha sonra sakinleşti.

Mart 2024 tarihli en son makroekonomik varsayımlarına nazaran ECB , kısa ve orta vadede daha az fiyat baskısı beklerken değerli ölçüde daha zayıf bir büyüme öngörüyor.

Söz konusu iddiada, ECB tarafından 2024 yılı için beklenen enflasyon oranı (manşet) 0,4 puanlık düşüşle yüzde 2,3’e, 2025 yılı için ise 0,1 puanlık düşüşle yüzde 2’ye gerilerken 2026 yılı için beklenti yüzde 1,9’da kaldı.

ECB EKONOMİK ZAYIFLIK KONUSUNDA DAHA ENDİŞELİ

Bankanın Euro Bölgesi büyüme varsayımı ise 2024 için yüzde 0,8’den 0,6’ya indirilirken 2025 için yüzde 1,5’te sabit kaldı. 2026 yılı için ise yüzde 1,6’lık büyüme kestirimine yer verildi.

Bankanın çekirdek enflasyona ait kestirimlerinin Aralık 2023’e oranla daha düşük olması dikkati çekti.

ECB’nin Euro Bölgesi’nin besin ve güç hariç tutularak hesaplanan çekirdek enflasyon oranı kestirimi, 2024 için yüzde 2,7’den 2,6’ya, 2025 için de yüzde 2,3’ten 2,1’e düşürüldü. 2026 yılı için yüzde 2’lik çekirdek enflasyon iddia ediliyor.

Yüksek enflasyonla faizleri artırarak uğraş eden ECB, Temmuz 2022’den bu yana arka arda 10 toplantıda faiz oranlarını toplamda 450 baz puan artırmıştı.

Eylül 2023’teki toplantısında mevduat faizini yüzde 4’e yükselten banka, ekim, aralık, ocak, mart ve nisan toplantılarında değişikliğe gitmedi. Bu durum tüketiciler için kredi maliyetlerini artırırken, imalat, inşaat ve öbür kesimlerdeki yatırımları daha değerli hale getirerek ekonomiyi yavaşlatıyor.

Euro Bölgesi’nde ise enflasyon 2022 yazında keskin biçimde yükseldiğinde, ECB faiz oranlarını artıran son büyük merkez bankalarından biri oldu.

Küresel iktisat Kovid-19 salgınından çıkarken enflasyon yükseldiğinde Fed, ECB’nin harekete geçmesinden 4 ay evvel Mart 2022’de faizleri artırmaya başladı. Bugün ise Fed faiz indirimi için beklemede kalırken, ECB’nin, büyük merkez bankası olarak faiz indirimine öncülük edecek olması dikkati çekiyor.

Avro Bölgesi’ne dahil 20 ülkenin para siyasetini yönetmekle yükümlü olan dünyanın en kıymetli merkez bankalarından birisi olan ECB’nin faiz oranlarını düşürme kararı alması, mesken ya da tüketim eşyası almak için borçlanmayı daha ucuz hale getirecek, iki yıldan uzun müddettir para siyaseti yetkililerini meşgul eden yüksek enflasyonla çabada bir dönüm noktasına işaret edecek.

Yarınki mümkün faiz indiriminin kısmen şirket yararlarını artırması ve pay senedi fiyatlarını da olumlu etkilemesi bekleniyor.

Nominal oranlar mevcut enflasyon oranının üzerinde kalmaya devam edeceğinden, 25 baz puanlık faiz indirimi de müspet gerçek faiz oranlarını muhafazaya devam edecek.

Euro Bölgesi’nde alışılmışın dışında yüksek faiz oranları talebi sınırlayarak fiyatları baskılarken, bölge iktisadı geçen yılın hem üçüncü hem de dördüncü çeyreğinde yüzde 0,1 küçülerek “art arda iki çeyrek daralma” olarak söz edilen teknik resesyona girmişti. Euro Bölgesi iktisadı, yılın ocak-mart devrinde ise evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,3 büyüme kaydederek teknik resesyondan çıkmıştı.

ECB, HAZİRANDAN SONRA FAİZ İNDİRİMİNE DEVAM EDECEK Mİ?

ECB’nin yarın gösterge faiz oranlarını yaklaşık 5 yıl sonra birinci defa düşürmesi beklenirken, ECB Yönetim Kurulu üyelerinin son açıklamalarda haziranda faizlerde muhtemel birinci indirimden sonra ne olacağı konusunda evvelce taahhütte bulunamayacağına işaret etmeleri dikkati çekiyor.

Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, 20 Mart’ta ECB’nin muhtemelen Haziran 2024’te birinci faiz indirimine karar vermek için kâfi teminata sahip olacağını belirterek, “İlk faiz indiriminden sonra faizlerin izleyeceği yolu evvelden taahhüt edemiyoruz.” demişti.

Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Lideri ve ECB Yönetim Kurulu üyesi Joachim Nagel de martta Euro Bölgesi’nde enflasyonun inatçı olabileceğini tabir ederek, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) haziranda faizlerde muhtemel birinci indirimden sonra ne olacağı konusunda taahhütte bulunamayacağını söylemişti.

Bunun yanında, gözler yarın ECB’nin faiz kararının ardından banka başkanı Lagarde’ın gerçekleştireceği sözle yönlendirmelere çevrildi.

Lagarde’ın yapacağı açıklamalarda bankanın gelecek periyotta atacağı adımlara yönelik ipuçları aranırken para piyasalarında, Euro Bölgesi’nde sakin iktisat nedeniyle ECB’nin bir sonraki faiz indirimine ekim ayında gitme ihtimali yüzde 80 ile fiyatlanıyor.

RİSKLER VE DENGELEME

ECB’nin, faizleri çok fazla düşürmenin riskleri ile çok az düşürmenin risklerini dengeleme zorluğuyla karşı karşıya kalması da dikkati çekiyor.

Uzmanlara nazaran, Euro Bölgesi’nde ekonomik faaliyetlerdeki döngüsel toparlanmanın yanı sıra yapısal işgücü kıtlığı ve fiyatlar üzerindeki üst istikametli baskı, ECB’nin kendi enflasyon projeksiyonlarını tekrar riske atabilir.

Enflasyona karşı sıkı para siyaseti uygulayan ECB, bu politikayı süratli ve geniş eksende gevşetmenin tüketici talebini ve yatırımları artıracağı kanaatinde, bu durumun da ekonomik büyümeyi destekleyeceği öngörülüyor. Kelam konusu durumun tıpkı vakitte ECB’nin yüzde 2’lik enflasyon amacına ulaşılamadan enflasyonist baskıların yine canlanma riskini de beraberinde getireceği tartışılıyor.

ECB’nin kısıtlayıcı para siyasetini çok uzun mühlet sürdürmesi ve faiz oranlarını piyasanın şu anda beklediğinden daha az düşürmesi, Euro Bölgesi’ndeki ekonomik büyümeyi baskılama, konut kesimini soğutma ve ABD ile ortasındaki farkı genişletme riski taşıyor.

Uzmalar, ECB’nin yarın bir faiz indirimi açıklaması ve daha sonra çok fazla ilerlemeden datalara bağlı ve toplantıdan toplantıya bir yaklaşım sürdürmesini bekliyor.

“ECB FAİZ ORANLARINI MECBUR OLDUĞU İÇİN DEĞİL YAPABİLDİĞİ İÇİN DÜŞÜRECEKTİR”

ING Küresel Makro Araştırma Başkanı ve Almanya Başekonomisti Carsten Brzeski, değerlendirmesinde, ECB’nin faiz indirimine gitmesinin kesin üzere göründüğünü belirterek, “ECB İdare Kurulu üyelerinden oluşan bir koronun bir kere daha faiz indirimi konusunda müzik söylediği bir ortamda, yarın 25 baz puanlık bir indirimden öbür bir şey, Merkez Bankası için önemli bir prestij kaybından bahsetmek bir yana büyük bir sürpriz olacaktır.” tabirini kullandı.

Geçmişte faiz indirim döngülerinin çoğunlukla ya bir resesyon ya da bir kriz tarafından tetiklendiğini hatırlatan Brzeski, “Neyse ki şu anda bunların hiçbiri Avro Bölgesi iktisadını tehdit etmiyor. Hasebiyle ECB’nin faizleri düşürmesi ya da daha uzun bir faiz indirimi serisine girişmesi için acil bir muhtaçlık bulunmamaktadır. Bunun yerine, ECB faiz oranlarını mecbur olduğu için değil, yalnızca yapabildiği için düşürecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

FAİZ İNDİRİMİNİN ARKASINDAKİ MANTIK

Brzeski, görünürde, iktisada inanç göstergelerindeki son güzelleşmenin yanı sıra enflasyonun tekrar üst gerçek hareket etmesinin ve fiyat artışlarında yükselişin, yarınki muhtemel faiz indirimine karşı olabileceğini tabir ederek, “ ECB’nin son iki aydaki kendi irtibatı, faiz indirimine gitmemeyi neredeyse imkansız hale getirdi. Bu nedenle, indirimin gerisindeki mantık, para siyasetinin kısıtlayıcılığını sona erdirmeden çok kademeli olarak azaltmak olacaktır. Bu türlü bir atakla ECB, temel olarak gerçekleşen enflasyona odaklanan bir merkez bankası yerine, kendi varsayımlarına duyduğu yeni itimadın bir sonucu olarak, tekrar ileriye dönük bir merkez bankası haline gelecektir.” biçiminde konuştu.

Brzeski, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Basitçe tabir etmek gerekirse ECB’nin enflasyonun yüzde 2’nin altına düşeceği ve 2025’in ikinci yarısından itibaren bu düzeyde kalacağı tarafındaki iddiaları, ECB’ye işçi makroekonomik varsayımlarında yer alan piyasa beklentileri doğrultusunda faiz oranlarını kademeli olarak düşürme imkanı vermektedir. Gelecek haftaki faiz indiriminin ‘bir tane yok’ mu yoksa ‘bir tane ve bitti’ mi kategorisine gireceği sorusu karşılıksız kalacaktır lakin bir şey açık, daha uzun ve değerli faiz indirimi döngüsü lakin enflasyonun süratle yüzde 2’ye dönmesi halinde gerçekleşecektir.”

patronlardunyasi.com