Dağlıoğlu BAE basınına konuştu:  Maksat 40 milyar dolar ticaret  

Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi (Invest in Türkiye) Başkanı Burak Dağlıoğlu. Economy Middle East’e verdiği röportajda, BAE ile Türkiye ortasındaki dinamik ekonomik alakaya dikkat çekti. Dağlıoğlu, Türkiye’nin global yatırımcılar nezdinde cazipliğini daha da artırmak için sürdürülen stratejik teşebbüslere değindi.

BAE’DEN 6 MİLYAR DOLAR DİREKT YATIRIM GELDİ

BAE’nin Türkiye’de yaptığı başarılı yatırımların dikkat çeken örnekleri nelerdir? Bu büyük yatırımların iki ülke ortasındaki ekonomik bağların güçlenmesine nasıl yardımcı olduğunu anlatabilir misiniz?

BAE ile Türkiye ortasındaki ekonomik bağlantı son yıllarda, bilhassa de son 3 yılda büyük bir ivme kazandı. Bu durum, Eylül ayında iki ülke ortasında kapsamlı bir ekonomik iştirak mutabakatının imzalanmasıyla pekiştirildi.

BAE’den Türkiye’ye direkt yabancı yatırım girişi yaklaşık 6 milyar dolara ulaşmış olsa da bu olumlu bir sayı, fakat daha fazla büyüme için hâlâ alan var. İki ülke ortasındaki ticaret hacmi 2023’te 20 milyar dolara ulaştı ve önümüzdeki 5 yılda bu ölçünün 40 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor. Bu argümanlı lakin ulaşılabilir bir amaç.

BAE, Afrika ve Asya’daki pazarlara erişim için bir merkez olarak ortaya çıkıyor; tıpkı Türkiye’nin Avrupa, Orta Asya ve Kuzey Afrika’ya açılan bir kapı misyonu görmesi üzere. Ekseriyetle iki ülke ortasında daha fazla yatırım akışının önünü açtığından, artan ticaret alışverişlerini takdir ediyoruz. Muvaffakiyet öyküleri finans, altyapı, üretim, yiyecek ve içecek ve teknoloji dahil olmak üzere birçok kesimi kapsamaktadır.

Örneğin DP World , yaklaşık 10 yıldır Türkiye’deki liman operasyonlarına yatırım yapıyor. Emirates NBD, Türkiye’de Denizbank’ı satın aldı. Son periyotta ADQ ve Mubadala üzere devlet varlık fonları Türkiye’deki yatırımlarını ağırlaştırırken, International Holding Company de ülkede 1 gigawatt’lık güneş gücü projesine yatırım yaptı.

Türkiye’ye yatırım yapan BAE merkezli özel sermaye ve risk sermayesi fonlarından da çeşitli muahedeler ortaya çıktı. Büyük ölçekli projelere sahip olmak tesirlidir fakat proje portföyünü aile ofisleri, özel sermaye fonları ve BAE kurumsal yatırımcıları üzere öteki oyuncuları da içeren orta pazara hakikat genişletmemiz gerekiyor.

SAĞLAM BİR SANAYİ ALTYAPISI VE GÜÇLÜ ÜRETİM YETENEKLERİNE SAHİBİZ

Ofisinizin datalarına nazaran Türkiye, 2023 yılında milletlerarası yatırım projelerini çekme açısından Avrupa’da dördüncü sırada yer alıyor. En fazla yatırıma sahne olan öne çıkan bölümler hakkında bilgi verir misiniz? 2024 yılında Türkiye’de yatırımların artırılması için hangi adımlar atılıyor yahut planlanıyor?

Türkiye, finans ve lojistik de dahil olmak üzere ülkenin hizmet dalları tarafından büyük ölçüde desteklenen sağlam bir sanayi altyapısına ve güçlü üretim yeteneklerine sahiptir. Türkiye, Korona salgını üzere global şoklar karşısında ekonomik dayanıklılık gösterdi ve birçok Türk şirketi süratli bir toparlanma gösterdi.

Bu çeşitlendirilmiş ekonomik temel, hükümetin tesirli siyasetleri süratli bir halde uygulama maharetiyle birleştiğinde, direkt yabancı yatırım girişlerinin artmasına katkıda bulundu. Bu yatırımlar yüklü olarak kimya, makine, besin sürece, araba, araba kesimleri, metal sürece üzere imalat dallarına yöneldi.

Türkiye, üretime odaklanmanın yanı sıra araştırma, geliştirme ve tasarım merkezlerinin kurulmasına da kıymet verdi. Global imalat şirketleri ülkede satın alma merkezleri kurmaya devam ediyor. Bu stratejinin bir modülü olarak hükümet, küçük ve orta ölçekli işletmeler de dahil olmak üzere Türk şirketlerini global tedarik zincirlerine entegre olmaya etkin olarak teşvik ediyor. Bu yaklaşım, yirmi yıl evvel 30 milyar dolardan bugün 255 milyar dolara yükselen Türk ihracatının değerli ölçüde artmasına yol açtı.

Merkez Bankası Başkanı ve Maliye Bakanı enflasyonun yılın ikinci yarısından itibaren düşmeye başlayacağını söyledi. Merkez bankası ayrıyeten artan fiyatları durdurmak için geçen yılın haziran ayından bu yana bir dizi faiz artırımı gerçekleştirdi. 2024’ün geri kalanını nasıl görüyorsunuz?

ENFLASYONDA SÜRATLİ DÜŞÜŞ BEKLİYORUZ

Merkez Bankası Başkanı ve Maliye Bakanı’na nazaran enflasyon 2024 yılının ikinci yarısından itibaren düşmeye başlayacak. Merkez bankası, artan fiyatları sınırlamak hedefiyle Haziran 2023’ten bu yana bir dizi faiz artışı gerçekleştirdi. Bu faktörlere dayanarak 2024 yılının geri kalanına ait ekonomik duruma ait beklentileriniz nelerdir?

Geçtiğimiz birkaç yıl, ülke için büyük ekonomik zorluklara yol açan yüksek enflasyon oranlarına şahit oldu. Lakin son devirdeki öngörüler, bu enflasyon periyodunun tepe noktasına 2024 yılının Mayıs ayında ulaşacağını gösteriyor ve artık yüzde 70’lere ulaştığında enflasyon oranında süratli bir düşüş bekleyebiliriz. Beklentiler, enflasyonun Mayıs 2024’teki tepeyi takip eden aylarda sert bir biçimde düşeceğini ve bu yılın sonunda yüzde 38 civarında istikrar kazanacağını gösteriyor. Amaç, enflasyonu 2025 yılına kadar yüzde 15 civarındaki düşük çift haneli aralığa, 2026 yılına kadar ise yüzde 7 ila 9 üzere yüksek tek haneli aralığa düşürmek.

Bu ekonomik dengelenmenin sağlanması, hem maliye hem de para siyaseti cephesinde odaklanmış bir çabayı gerektirecek ve fiyat istikrarı ana maksat olacaktır. Bunun genel bütçede bir dizi maliyet azaltıcı tedbiri içermesi bekleniyor.

Doğrudan yabancı yatırım çekmeye odaklanmanın yanı sıra portföy yatırımlarında da süratli bir büyüme gördük. Merkez bankası döviz rezervi oluşturmayı öncelik haline getirdi. Ayrıyeten döviz piyasasında istikrarın arttığı görülüyor.

KURDAKİ DALGALANMA SORUSUNA KARŞILIK

Türk lirası, bu yılın başından bu yana yaklaşık yüzde 10 oranında bedel kaybederek öbür gelişmekte olan ülke para ünitelerine kıyasla değerli bir kıymet kaybı yaşadı. Kurdaki bu dalgalanma ülkenin ihracat sürecini nasıl etkiledi?

Zayıf bir mahallî para ünitesi global ihracat için süreksiz bir avantaj sağlayabilirken, gerçek rekabet avantajı üretkenlikten, teknolojik ilerlemeden ve yüksek vasıflı iş gücünden gelir. Aslında Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in de geçtiğimiz günlerde vurguladığı üzere, Türk hükümeti son yirmi yılda bu perspektife öncelik verdi.

İlginçtir ki TÜFE ve döviz kurlarını karşılaştırdığımızda Türk lirasının ağustos ayından bu yana gerçek olarak arttığını görüyoruz. Birebir devirde Türkiye’nin ihracatı yaklaşık 255 milyon dolara yükseldi. Bu durum yılın ikinci yarısında ihracat artışının artabileceği ihtimaline işaret ediyor.
Ayrıca enflasyonun denetim altına alınmasıyla birlikte birtakım global merkez bankalarının faiz oranlarını düşürmesini bekleyebiliriz. Türkiye’nin ürettiği eserlerin yarısından fazlasını Avrupa’ya ihraç etmediğini, ABD’yi de dahil ettiğinizde bu sayının yüzde 60’lara ulaştığını da belirtelim. Hasebiyle bu kilit pazarlarda yaşanacak rastgele bir gelişme Türkiye’nin ihracat performansını süratle etkileyebilir.

“ULUSLARARASI YATIRIM” TERMİNOLOJİSİ

Türkiye’de yatırım yapma ve fon ve kârları ülke dışına aktarma imkanına ait mevcut kısıtlamalar (varsa) nelerdir?

Geçtiğimiz yirmi yılda Türk hükümetinin gerçekleştirdiği birinci adımlardan biri ülkenin direkt yabancı yatırım yasalarında ıslahat yapmak oldu. OECD’nin Direkt Yabancı Yatırım Kısıtlama Endeksi’ne nazaran Türkiye, bu hususta en muhafazakar ülkelerden biri olmaktan çıkıp, ABD dahil birçok Avrupa ülkesinden daha liberal bir pozisyona geldi.

Şirketler artık rastgele bir ön eleme sürecine gerek kalmadan Türkiye’de yatırım yapabiliyor ve yüzde 100 yabancı mülkiyeti kurabiliyor. Terminoloji de değişti; “yabancı” yatırımın artık “uluslararası” yatırım olarak anılması, olaylara bakış açısındaki değişimi yansıtıyor.
Kârların yurt dışına çıkarılması yahut ülke dışına geri gönderilmesi konusunda Türkiye’nin epeyce liberal bir ülke haline geldiğini söyleyebilirim.

Ancak birden fazla ülkede olduğu üzere yayın medyası, bankacılık ve güç üzere düzenlemeye tabi birtakım kesimler ve sanayiler bulunmaktadır. Ayrıyeten büyük şirketlerin birleşmeleri de Rekabet Şurası’nın müsaadesini gerektiriyor.

patronlardunyasi.com