Batı “sönerken” Doğu “parlıyor”

Ekonomim gazetesi muharriri Okan Altan bugünkü köşe yazısında Bangkok Memleketler arası Araba Fuarındaki izlenimlerini anlattı.

İşte o yazı:

BMW’nin X1’den 7-Serisi’ne ve Mercedes-Benz’in A’dan S-Maybach’a kadar neredeyse tüm model serileriyle (ithal eserlere konulan çok yüksek vergiler nedeniyle) Tayland’da CKD montaj olarak üretildiği Tayland pazarında; Çinli markalara “0” ek vergi ve hatta tam elektriklilere olan kıymetli teşviklerle, yolların ve elbette fuarın da rengarenk ve orijinal modellerle dolu olmasına da imrenerek baktık.

Otomobil fuarlarının klasiği, konsept arabalar ve prototip araçlarla geleceğe dair bir fikir vermenin de unutulmadığı Bangkok’ta, Nissan Hyper Tourer, Suzuki EWX Concept, Mercedes- Benz’in Vision One-Eleven ve Isuzu D-Max MESKEN üzere konseptler de dokunularak, incelenebildi…

Ultra kıymetli Lotus Emira V6 Supercharged, 2024 Jeep Wrangler’dan ultra ucuz minik Çinli elektrikli Boma Honri’ye kadar ve Honda’nın Uni-One ve Motocompacto ferdi mobilite alternatifleri de en çok incelenen araçlardı. Çin, otomotiv sanayisinin dünyaya meydan okumaya giriştiğini burada bir kere daha görürken, Tayland’da varlıklarını güçlendiren BYD, Changan, GAC Aion, MG, Neta, XPeng ve Zeekr üzere Çinli markaların sayısında kıymetli bir artış olduğu fark ediliyordu.

Batıda olduğu üzere; karbon ayak izini düşürme trendinde dizel uzmanı Isuzu bile, D-Max pikabının çift motorlu BEV konseptiyle kitlesel hafif ticari pazarında yeni sürdürülebilir kaidelere ahenk göstereceğini açıklıyordu.

Diğer yanda “bildiğimiz” markaların bineklerinde; BMW’nin yeni iX2’sini, Hyundai N serisi Ioniq’leri, Kia EV5, Lotus Emeya ve Eletre hiper BEV’leri, Volvo EX30, Maserati Grecale Folgore, yeni Porsche Taycan, Mercedes-Benz EQ’ları, hatta Rolls-Royce’un tam elektriklisi Spectre bile, Bangkok’a yıldırım üzere düşmüşlerdi. Kuzey komşu Çinlilerin onlarca tam elektrikli modelinin yanında doğudaki komşu Vietnam’ın Vinfast’ın da uzunluk boy elektriklileri, hatta tereciye tere satmak üzere yorumladığım, dünyanın en büyük Orta Sınıf Pick-Up üreticisi olan Tayland’a yeni elektrikli pikabı Wild’ı da şaşırtan formda getirerek, Bangkok Araba Fuarı’nda çok güçlü bir atılım gerçekleştirdiler.

Diğer yanda Hyundai’nin Stargazer ile Creta modelleri üzere yahut Great Wall’un yepisyeni hibrit teknolojisiyle Taylandlılara özel uyarlanmış çeşitli sürüş modlarına sahip akıllı Poer Sahar Pickup’ı üzere, Çinlilerle birlikte neredeyse her markanın, elektrikli araçlara şimdi hazır olmayanlar için çok sayıda hibrit seçeneği dikkat çekiyordu.

Bangkok’un “Neşeli Deneyimler” The Mobility of Joyful Experiences sloganıyla eRacing FIA Motorsport Games competition Assetto Corsa Competizione platformu ve tüm ziyaretçilerin “iştahını kabartan” 112 adetle limitli Lamborghini Countach LPI 800- 4, Lamborghini Aventador LP770- 4 SVJ 63 Roadster, Lamborghini Gallardo LP570-4 Squadra Corse, Rolls-Royce Phantom Tempus ve Dawn Landspeed, Nissan GTR T-spec, McLaren 720S ve Speedtail ve onlarca özel üretim Ferrari’nin yer aldığı HyperCar salonları daha geniş kitlelerle buluşabilmek için düşünülmüş. Yalnızca XPeng standında en önde duran otonom uçan mobilite konsepti AeroHT Voyager X2’yi görmeye gelenler bile 76 bin metrekarelik stant salonlarını ve tüm otoparklarını ağzına kadar doldurmuş gibiydi…

Tüketicinin tercihine nazaran uygun fiyatlarla araç seçerken, her marka, model ve promosyon kampanyasını tek bir yerde yan yana keşfedebilmenin, ne kadar değerli olduğunu bir defa daha görmüş olduk.

ÇİNLİLER HER YERDE ATAKTA

Bangkok fuarına ve Tayland’a birinci defa adım atan Geely’nin Zeekr ve XPeng üzere Çinli üreticiler, en cazip elektriklileriyle birinci sefer sahneye çıkarken, bu pazara çok uzun yıllardır hâkim olan Honda, Isuzu, Mitsubishi, Nissan ve Toyota üzere Japon araba devlerini şimdiden telaşlandırıyorlardı. 600 milyondan fazla insanın yaşadığı Güneydoğu Asya’nın 72 milyonluk bu en büyük ikinci ekonomisinin de pazar lideri olan Japonların standlarında bir Zeekr X ya da XPeng G6 üzere ultra çağdaş bir seçenek görememek, karşı karşıya kalınacak eser eksikliğinin yakın vadede bile sorun yarattığını düşündürüyordu.

Çinlilerin yarışılamayan ölçek iktisadının üstüne tam elektriklilerin teşvikli fiyat ve ileri teknolojili premium segment özellikler avantajları, ülkeye evvelden girmiş ve elektrikli araç pazarının lideri olmuş BYD ve Ora markasıyla Great Wall üzere öbür Çinlilerin satışlarını daima artırmış.

Avatr ve Deepal alt markalara sahip Changan’ın başka küçük markası Lumin’in 14.000 dolarlık ekonomik bir 2 kapılı elektrikliyle pazarın alt ucunu hedeflemesi, Çinlilerin rekabet gücünün bir diğer yeni örneği…

Ayrıca 2023 yılındaki 3,37 milyon adetlik satış hacmi 2025 yılında 4 milyona ulaşması beklenen ASEAN bölgesindeki bu en büyük otomotiv sanayi merkezindeki üretim tesislerine sürdürülebilir kalkınmayı teşvik ederken bölgesel iş birliğine faal iştirak mantığında 1,44 milyar dolardan fazla yatırım taahhütleri de Çinlilerin yerlerini sağlamlaştırma yolunda değerli bir adım. Aion’un yerelleştirmeyi hızlandırmak için bir Ar-Ge ofisi kurması, Hozon Auto’nun markası Neta’nın bile Rayong’daki General Motors fabrikasını satın alarak lokal elektrikli araç montajı planlaması da öbür emsaller.

Ancak, eski mahallî üretici Japonların hakimiyetlerini korumak için Tayland’a 5 yıl içinde 4,34 milyar dolar yatırım yapacakları da söyleniyor. Örneğin; Isuzu, 2025 yılında ihracata başlayacak D-Max pikabının elektrikli versiyonu için Tayland’ı üretim üssü yapıyor. Ford’un da paralel düzeyde ek yatırım planları olduğunu duyuyoruz.

Hâlihazırda Türkiye kadar büyük bir hafif ticari üretim üssü olmasına karşın; trafikte Audi’den Bentley’e ve hatta bizde bile olmayan Techart’a kadar çok değerli modellerin de çokça görüldüğü Tayland, şimdilik dünyadaki tüm elektrikli araç satışlarının sadece binde beşini oluşturuyor.

2023’te binek pazarın yüzde 9’u yani 73.500 elektrikli araba satılan, 2024’te tam elektriklilerin hissesinin yüzde 20’lere yaklaşacağı öngörülen ve 2030 yılına kadar 2 milyona yaklaşıp yıllık lokal araç üretiminin yüzde 30’unu elektrikli araçlara dönüştürmeyi öncelik olarak belirleyen Tayland’da Çinlilerin ağırlaşmasıyla oluşan sıkı rekabetin art planında öteki üreticilerin fiyatları düşürmeye başladıkları da fark ediliyor.

Satışları ivmelenen Çinli üreticilerin yeni tesisleriyle yerli elektrikli araç üretimini bu yıl bile 100 bin adetlere ulaştıracağı varsayım edilirken; içten yanmalı motorluların fiyatıyla en donanımlı tam elektrikli alabilme fikri ve yüksek akaryakıt fiyatları, Tay müşterilerin aklını çeliyor. Yollardaki araçların birden fazla hâlâ LPG, akaryakıt ve dizel olmasına karşın; ülke çapında şarj ağlarının süratle genişletilmesi, hatta bir GAC üzere çok markanın yüzlerce istasyon kurmaya başlaması da elektriklilere olan sempatiyi yükseltiyor.

2022’den bu yana Tesla’nın da 3 ve Y modelleriyle yer aldığı Tay pazarındaki en büyük rakibi Atto 3 ile yeni güç taşıt pazarındaki satışların yüzde 25’ini yakalayan BYD, 490 km menzilli ve 23.700 dolarlık Dolphin ve en ekonomik Seagull’den en kıymetli 580 km menzilli 44.000 dolarlık Seal üzere elektriklileriyle

2023’te 12.777 adedini bu yıl iki misline çıkarmak istiyor. Satışlarda BYD’yi sırayla Neta, Tesla, MG ve Great Wall Motor takip ediyor.

Komşu ülke Vietnam’dan Vin- Fast da ABD, Hindistan ve Endonezya’da fabrikalar kurduktan sonra büyük VF7’den en küçük küçük VF3’e kadar elektrikli SUV’larıyla artık Tayland ile global pazar sayısı 50’ye çıkarıyor.

Chery ve Wuling üzere marka bilinirliği, kalite tanınırlığı ve pazar fiyatlandırmasında kendini daima geliştiren öbür “ulaşılabilir” Çinlileri de sayarsak; volüm üretici Avrupa ve Japon markalarının artık her yerde rekabet güçlerinin kırılacağını fark ediyoruz.

Uygun fiyatla yeni güçlü araç seçenekleri sunan markaların çoğalmasıyla, Türkiye’de olduğu üzere her yerde tüketicinin satın alma niyetinin arttığını da çok net görüyoruz.

patronlardunyasi.com