TDK’dan Z nesli sözlüğü: Love Bombing, Ghosting, Gaslighting…

Z nesli, günümüzde sıklıkla tartışılan bir husus haline geldi. Lakin pek çok kişi için hala net bir tarifi yok. Z nesli, doğum tarihleri 1997 ile 2012 ortasında olan ve dijital teknolojinin gelişimine paralel olarak büyüyen bir küme gençleri tabir ederken, Oxford Learner’s Dictionaries, Z neslini ’90’ların sonu ile 2010’ların başı ortasında doğmuş bir küme insan’ olarak açıklıyor.

Sosyal medyanın çağın irtibat kanalları içindeki yükü arttıkça bu mecrada kendini kısa yoldan söz etmenin seçenekleri de çoğalıyor. Bilhassa uzmanlara nazaran, gençler ortasında adeta yeni bir lisan oluştu. Oluşan bu yeni lisan yalnızca toplumsal medyayla hudutlu kalmayıp günlük konuşmalarda da kendini gösterdi. Hürriyet’ten Melike Çalkap’ın haberine nazaran, Türk Lisan Kurumu’nun internet sitesinde son günlerde toplumsal medyada kullanılan yeni sözcük ve sözlerle ilgili Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe ve Toplumsal Bilimler Eğitimi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Balyemez tarafından kaleme alınmış bir yazı yayımlandı. Prof. Dr. Balyemez yazısıyla ilgili olarak şunları söyledi:

CHAT GİTTİ DM GELDİ

“Bu problemin temeli ‘anlatmak, anlaşılmak, fark edilmek’ üzere insani gereksinimlere dayanıyor. Beğenelim yahut beğenmeyelim, gerçek yahut yanlış olsun lisanda biçim ve mana bakımından değişiklikler ve yenilikler her vakit karşımıza çıkabilir. Hayatımıza yeni giren toplumsal medya kaynaklı telaffuzların kalıcı olup olmayacağını yahut genel lisana yerleşip yerleşmeyeceğini de elbette vakit gösterecek. Modanın tesirinin geçmesiyle sözlerin lisandaki varlığı da zayıflayabiliyor. Mesela bundan 20 yıl kadar evvel MSN ve sohbet siteleri yaygındı. Buna bağlı olarak ‘chatleşmek, chat yapmak’ sözcüklerini çok duyardık. Şimdiyse ‘DM’den yazmak’ yaygınlaştı. Bunun yanında elbette birtakım sözler, toplumsal medya ile hudutlu kalmayabilir. Bilhassa insan davranışıyla ilgili sözlerin psikoloji bilimine ve oradan da genel lisana yerleşmesi mümkün. En büyük beklentimiz, bunların yerleşik sözlerle karşılanması. Mesela ‘love bombing’ için ‘aşk bombardımanı’, ‘ghosting’ içinse ‘görünmez olma’ birinci aklıma gelenler. Bu yolla hem kelam varlığımızı zenginleştirmiş hem de yeni alıntıların önüne geçmiş oluruz.”

‘NEDENİ DİKKAT ÇEKMEK VE YENİ TRENDLERİ BİLDİĞİNİ GÖSTERMEYE ÇALIŞMAK’

Hürriyet’te yer alan habere nazaran, her yeni dijital platformun yeni kurallar ürettiğine dikkat çeken Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve İrtibat Kısım Lideri Prof. Dr. Deniz Yengin ise şöyle konuştu:

“Platformlar çeşitlendikçe yeni bir lisanın ortaya çıkması olağan bir durum. Günlük hayatta toplumsal medya lisanını kullanan gençlere çok rastlıyorum. Bunu yapmalarının nedeniyse dikkat çekmek ve yeni trendleri bildiğini göstermeye çalışmak. Ayrıyeten tüm bunları yaparken ‘İngilizce biliyorum’ demek de istiyorlar.”

‘YETODAN ERKOYA’ Z NESLİ SÖZLÜĞÜ

Love bombing: Türkçe karşılığı ‘aşk bombardımanı’. Bu söz kullanıcıların flört ettikleri bireyleri ilgi yağmuruna tutmalarını söz ediyor.

Ghosting: ‘Hayaletleme’ olarak Türkçeye çevrilebilen bu sözcük, iki kişinin konuşması sırasında başkasının bir anda ortadan yok olması manasına geliyor.

Gaslighting: Karşı tarafın yapmadığı bir şeyi yaptığına inandırma ya da ikna etme usulü olarak kullanılıyor.

Zombieing: Geçmişte ‘ghosting’ tutumuna bürünen birinin yine bağlantı kurmaya başlaması manasına geliyor.

Date’e çıkmak: Biriyle randevulaşarak buluşmak.

Match etmek: Çoğunlukla giysi ya da yemek içeriklerinde kullanılan bu tarif eşleştirmek manasına geliyor.

Yeto: Türkçe ‘yeter’ sözünün kısaltması olan bu tarif hem görüntü hem de yazılı içeriklerde tercih ediliyor.

DM’den yazmak: Kullanıcıların birbirlerine gönderdikleri iletileri özelden yazmaları manasına geliyor.

Erko: Çoğunlukla bayan kullanıcıların kullandığı bu söz ‘erkek’ sözünün kısaltılmasından oluşuyor.

Stalklamak: Kullanıcıların, öbür bir kullanıcının toplumsal medya profilini ondan habersiz incelemesi manasını taşıyor.

Cringe: Diğeri yerine utanmak manasına gelen ‘cringe’ sözü, birini gülünç duruma düşüren fotoğraf ve görüntülerin altına yorum olarak yazılıyor.

Vibe almak: Karşı taraftan alınan his, his ya da izlenimi tabir ederken kullanılıyor.

Shiplemek: Dizi yahut sinema oyuncularını birbirlerine yakıştırmak manasına geliyor.

OK Boomer: Çoklukla karşı tarafı yatıştırmak yahut tartışmayı sonlandırmak için kullanılıyor. Birebir vakitte 1946-1964 yılları ortasında doğanları tanımlayan ‘baby boomer’ kuşağının tavırlarını reddetmek yahut alay etmek için de söyleniyor.

Dump: Kullanıcılar toplumsal medyada birbirinden farklı birçok fotoğrafı birebir anda paylaştıklarında kullanıyorlar.

patronlardunyasi.com