2017 yılında Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde yapılan bağımsızlık referandumu ekonomik ilgileri değiştirdi…Türk şirketlerin sayısı azaldı

Ali Kemal ERDEM

Irak, Türkiye’nin ihracat ve ithalatında birinci sıralarda yer alan ülkelerden biri.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin de Irak ile yapılan ticaret içerisinde büyük kıymeti bulunuyor.

Saddam Hüseyin’in 2003 yılında ABD müdahalesiyle devrilmesinin akabinde birçok Türk iş insanı ve firması Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin hakim olduğu Kuzey Irak’a giderek buralarda faaliyet gösterdi.

Bu ticaret hala sürse bile son yıllarda bir duraksama da gözlemleniyor. Bunda bölgede yaşanan ekonomik dertlerin tesiri olduğu malum.

YABANCI ŞİRKETLERİN %45’İ TÜRK

Irak merkezli Kanal 8 TV’nin internet sitesinde geçtiğimiz gün yer alan habere nazaran Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ne bağlı Şirketler Genel Müdürlüğü datalarına nazaran bölgede faaliyet gösteren yabancı şirketlerin yüzde 45’i Türkiye, yüzde 11’i ise İran merkezli.

TÜRK FİRMALARININ SAYISI AZALDI

Ancak Türk ve İran merkezli şirketlerin sayısı 5 yıl öncesine nazaran azalmış durumda.

Irak Kürt Bölgesel İdaresi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na nazaran beş yıl evvel hakim oldukları alanlarda 1200 Türk, 600’de İran merkezli firma faaliyet yürütüyordu.

Ancak günümüzde Türk firmalarının sayısı 920’ye, İran firmalarında ise 470’e kadar düştü. Şirketlerin büyük kısmı Erbil, Süleymaniye ve Duhok kentlerinde faaliyet gösteriyor.

Peki ne oldu da Türk firmalarının sayısı azaldı?

2017’DEKİ BAĞIMSIZLIK REFERANDUMU EKONOMİK BAĞLANTILARI ETKİLEDİ

Bu soruyu bölgeyi bilen ve burada iş yapan isimlere sorduk.

Bunlardan biri de uzun yıllardan beri Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde ticaret yapan iş insanı Muazzez Baktaş. 2017 yılında Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde yapılan bağımsızlık referandumuna işaret ederek, bu süreçte Türkiye’den gelen sert açıklamalarının da tesiriyle gerilen münasebetler yüzünden Kürt idaresinin farklı ülkelerle ticari mutabakatlara yöneldiğini söyledi.

İLİŞKİLER TOPARLANIYOR

Baktaş, buna rağmen son periyotlarda ikili münasebetlerin düzelme yolunda olduğunu belirterek, gerek ihracatın gerekse ithalatın artacağını argüman etti.

Yine Baktaş, Kuzey Irak ile ticari ilgilerin artması gayesiyle yakın bir vakit içerisinde Ortadoğu İş İnsanları Derneği’ni kuracağını belirterek, bu derneğin de ikili ekonomik ilgilerin gelişmesine katkı sağlayacağını kaydetti.

BÖLGE İDARESİ KENDİ ÜRETİMİNİ ARTIRMAYA ÇALIŞIYOR

Türk – İran Sanayicileri ve İş Adamları Derneği Başkanı (TİSİAD) Mehmet Salih Çelik de son yıllarda Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin kendi endüstrisini kurma ve üretimlerini artırmaya çalıştıklarını belirtti.

Çelik, bölgede yaşanan risklerin de yeni Türk firmalarının yatırım yapmaktan çekinmesine neden olduğunu öne sürdü.

Haber kapsamında hala Kuzey Irak’ta bulunan fakat işleri nedeniyle ismini vermek istemeyen bir Türk iş insanından da görüş aldık.

Bu iş insanı da Baktaş üzere 2017’den sonra Türkiye ile gerilen ilgilerin ekonomik bağlara de yansıdığını belirtti.

Bu tansiyonun de tesiriyle bölge hükümetinin Türkiye’den fazla Irak merkezi hükümetiyle münasebetlerini geliştirdiğini belirten iş insanı Kürt bölgesinin petrol gelirlerine Bağdat idaresinin el koymasının da bölgenin iktisadının bozulmasına neden olduğunu söyledi.

İş insanı, bölgesel idarenin memur maaşlarını ödemekte zorlandığını ve iktisadın daraldığını söyledi.

İş insanına nazaran Türkiye ile de bağlantılar hala tam düzelmiş değil. Bilhassa KYB’nin (Kürdistan Yurtseverler Birliği) faal olduğu Süleymaniye’ye uçak seferleri hala yok.

İş insanına nazaran bütün bu nedenler üst üste gelince bölgede faaliyet gösteren Türk firmalarının sayısı azaldı.

patronlardunyasi.com