İSO İmalat PMI eşik pahanın altında kaldı

İSO Türkiye İmalat PMI anketinin Temmuz 2024 devri sonuçları açıklandı. Eşik kıymet olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların bölümde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, haziran ayında 47,9 düzeyinde kaydedilen manşet PMI, temmuzda 47,2’ye gerileyerek üst üste 5. ay eşik kıymetin altında gerçekleşti.

Endeks, bölümün faaliyet şartlarında bariz bir yavaşlamaya işaret ederken, kelam konusu yavaşlama, geçen yılın kasım ayından bu yana en besbelli seviyede gerçekleşti.

Yeni alınan siparişlerde, Kasım 2023 ile birebir oranda olmak üzere son 20 aylık devrin en sert düşüşü kaydedildi.

Benzer halde yeni ihracat siparişlerinde de yılın üçüncü çeyreği daha bariz bir yavaşlama ile başladı. Talep şartlarındaki zayıflık, imalatçıların üretim seviyesini aylık bazda üst üste dördüncü defa azaltmasına yol açtı ve bu azalış, Kasım 2022’den bu yana en yüksek oranda gerçekleşti. İşçi yetersizliklerinin de üretim hacimlerini olumsuz etkilediği bildirildi.

Yeni siparişlerdeki yavaşlamayla istihdam düzeyleri de düşüş gösterdi. Öte yandan, istifalar ve emekliye ayrılmalar da bu gelişmede tesirli oldu. Çalışan sayısındaki düşüş, son 21 ayın en yüksek suratında ölçüldü.

Ham husus ve petrol fiyatlarındaki yükselişin yanı sıra Türk lirasının dolar karşısındaki zayıflığının da tesiriyle girdi maliyetleri temmuzda keskin bir artış kaydetti. Satış fiyatlarındaki artış nispeten hafif gerçekleşti.

Ham unsur temininde yaşanan zahmetler ve yüksek nakliye maliyetleri nedeniyle tedarikçilerin teslimat mühletleri artmaya devam etti. Satın alma faaliyetleri ise bariz bir formda azaltıldı ve kelam konusu azalış Kasım 2022’den bu yana en besbelli seviyede kaydedildi. Ayrıyeten girdi ve son eser stok düzeylerinde de düşüş gözlendi.

10 KESİMİN TAMAMINDA YENİ SİPARİŞLER AZALDI

Türkiye Sektörel PMI raporu, üçüncü çeyreğe girilirken imalat sanayi dalının genele yayılı bir talep zayıflığı ile karşılaştığına işaret etti. Yeni siparişler son 9 ayda birinci sefer olmak üzere, takip edilen 10 kesimin tamamında yavaşlama gösterdi.

Üretimde ise giysi ve deri eserleri haricindeki tüm dallarda daralma yaşandı. Bu gelişmelerin sonucunda istihdam ve satın alma faaliyetleri de yaygın biçimde düşüş kaydetti.

Yeni siparişlerde genele yayılı yavaşlama kaydedilirken, en sert gerileme elektrikli ve elektronik eserlerde gerçekleşti. Bu kesimin yeni siparişleri yaklaşık 2 yıllık bir devrin en sert düşüşünü kaydetti.

Yeni siparişlerde en hafif ivme kaybı ise besin eserlerinde görüldü. Türk imalatçıları, yurt dışından yeni sipariş almaya yönelik gayretlerinde ise nispeten daha yeterli performans sergiledi. Makine ve metal eserleri öncülüğünde, üç dalın yeni ihracat siparişleri büyüme kaydederken, en sert düşüş ise giysi ve deri eserleri ile besin eserlerinde kaydedildi.

Toplam yeni siparişlerin yavaşlamasıyla firmalar temmuz ayında genel olarak üretimlerini azaltma yoluna gitti. Yalnızca giysi ve deri eserlerinde üretim artışı görülürken, en bariz daralma elektrikli ve elektronik eserler dalında ölçüldü. Emsal biçimde, temmuzda 10 bölüm içerisinden yalnızca besin eserleri istihdamını artırırken, çalışan sayısında en süratli azalış ise giysi ve deri eserleri dalında gerçekleşti.

İMALATÇILAR GİRDİ ALIMLARINI AZALTTI

İmalatçılar talep şartlarındaki zayıflığa bağlı olarak girdi alımlarını da azalttı. Satın alma faaliyetleri tüm kesimlerde düşüş gösterirken, en keskin yavaşlama metalik olmayan mineral eserlerde görüldü.

Sektörlerin çoğunluğunda girdi maliyetleri temmuzda daha süratli artarak haziran ayındaki tabloyu bilakis çevirdi. En yüksek girdi fiyatları enflasyonu, kara ve deniz taşıtları firmalarında gözlenirken, en düşük oranlı artış ise ana metallerde kaydedildi.

Haziran ayında üç kesimin satış fiyatlarını düşürmesinin akabinde temmuzda tüm dallarda artış kaydedildi. Girdi maliyetlerindeki görünüme paralel olarak, kesin eser fiyatlarında da en yüksek enflasyon kara ve deniz taşıtları bölümünde gerçekleşti. Satış fiyatlarındaki en sonlu artışlar ise besin eserleri ve dokumacılık eserlerinde ölçüldü.

Açıklamada endekse ait değerlendirmesine yer verilen S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları kaydetti:

“Talep şartlarının zorlayıcı olmaya devam ettiği temmuz ayı bilgileri, Türk imalatçıları açısından bir rahatlama belirtisi sunmadı. Bilakis, yılın ikinci yarısına girilirken talep, üretim ve istihdamın haziran ayına nazaran daha yüksek oranda azalması, bölüm üzerindeki baskıların ağırlaştığına işaret ediyor. Bu bağlamda firmalar, şartlarda güzelleşmenin yakın vakitte başlaması beklentisi içerisinde olacak.”

patronlardunyasi.com