Kur muhafazalı mevduat hesaplarında düşüş devam ediyor

Yeni iktisat idaresinin vazifeye gelmesiyle başlattığı kur muhafazalı mevduattan çıkış stratejisi vergi avantajının kaldırılması ve faiz üst hududunun indirilmesi adımlarıyla sürüyor. QNB Finansbank ekonomistlerinin yaptığı modellemeye nazaran eylül sonunda 40 milyar dolar düzeyine inmesi beklenen KKM stokunun yılsonunda 25 milyar dolara gerileyerek TCMB bilançosu ve mali göstergeler üzerindeki baskınlığı bariz halde azalacağını hesapladı. Ekonomistlerin hesaplarına nazaran haziran sonunda 66.8 milyar dolar olan KKM stok meblağı, 19 Temmuz itibariyle 62.5 milyar dolara düştü.

HAFTALIK BDDK DATALARI KULLANILDI

QNB Finansbank ekonomistleri Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Kaan Özçelikkale’nin hazırladığı ‘KKM’den ne vakit kurtuluruz?’ başlıklı raporda ekonomistler geliştirdikleri modelleme ile KKM’nin ne vakit hayatımızdan çıkacağını hesapladı. Kur muhafazalı mevduat (KKM) uygulamasının, Türkiye’de kurda istikrar sağlamak hedefiyle devreye alındığını hatırlatan ekonomistler raporunda KKM’nin şimdiki bilgileri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından haftalık olarak TL bazında açıklandığını, bunun yanı sıra, Merkez Bankası (TCMB) da KKM stok meblağının döviz karşılığını ay sonları itibariyle gecikmeli olarak duyurduğunu hatırlattı. Aktüel tahlil yapabilmek için haftalık açıklanan KKM datalarını kullanarak, haftalık akımları varsayım eden bir model geliştirdiklerini belirten ekonomistler bu model sayesinde haftalık KKM yenileme oranlarını hesaplayabiliyor ve stok KKM’nin gelecekteki seyrini daha uygun kestirim edebildiklerine işaret etti.

Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, kurların yükseldiği devirlerde KKM, mali genişlemeye yol açarak TCMB’nin para siyasetinin aktifliğini azaltan bir öge olduğuna işaret eden QNB Finansbank ekonomistler bu nedenle, KKM’den kurtulmak maksadıyla geçen yıldan beri çeşitli düzenlemeler yapıldığını hatırlattı. KKM’den çıkış kapsamında 1 Temmuz öncesinde KKM ve iştirak hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnası bu tarihte son buldu. Ayrıyeten, 17 Temmuz’da TCMB, KKM hesaplarına uygulanan faiz alt hududunu siyaset faizinin yüzde 80’inden yüzde 70’ine indirdi ve “ek getiri” ödemelerinin yapılmayacağını bildirdi. Böylelikle, 22 Temmuz’dan itibaren geçerli olmak üzere KKM için faiz alt hududu yüzde 40’tan yüzde 35’e geriledi.

GEÇEN HAFTAKİ DÜŞÜŞ 3 MİLYAR DOLAR

QNB Finansbank ekonomistlerinin hesaplamalarına nazaran, temmuz ayının son haftasından itibaren, ki bu datalar bugün yayınlanacak, haftalık KKM itfa meblağları 6.5 milyar dolar civarına yükselecek. Ekonomistlerin yayımladıkları rapora nazaran yenileme oranı geçen haftalardaki üzere düşük kalırsa, KKM stokundaki haftalık düşüşün 3 milyar dolar civarına yükseleceğini hesaplandı. Bu da KKM’de ekonomistlerin yenileme oranlarında tespit ettiği hızlanan çözülme eğiliminin, daha görünür olmasını sağlayacak.

KKM stok bakiyesi geçen sene temmuz sonunda 140.8 milyar dolar ile tepe yaptıktan sonra, geçen sene sonunda 96.1 milyar dolara, TCMB tarafından son açıklanan mayıs sonu verisinde de 69.1 milyar dolara geriledi. QNB Finansbank ekonomistlerinin hesaplamalarına nazaran göre haziran sonunda 66.8 milyar dolar olan KKM stok meblağı, 19 Temmuz itibariyle 62.5 milyar dolara düştü. Son haftaların ortalamasına misal formda, yenileme oranı yüzde 55 civarında seyrederse, KKM meblağının eylül sonunda 40 milyar dolar, sene sonunda da 25 milyar dolar civarına gerileyebileceğini hesaplayan QNB Finansbank ekonomistleri bu düzeylerden sonra KKM’nin TCMB bilançosu ve nakdî göstergeler üzerindeki baskınlığının besbelli olarak azalmış olacağına vurgu yaptı.

DÖVİZ MEVDUATA KAYIŞ OLUR MU?

Ekonomistler raporlarında KKM’den dönen paranın sonlu da olsa bir kısmı döviz mevduata gidebileceğini, bunun da TCMB’nin döviz alış suratını ve döviz mevduattaki düşüşü yavaşlatabileceğini belirterek şöyle devam ett: “Aslında son haftalarda da bu eğilimin bilgilere yansımaya başladığını görüyoruz. Fakat buna karşın KKM’deki düşüşün devam etmesinin, finansal istikrar ve para siyasetinin aktifliği açısından kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Ayrıyeten, TCMB bilançosunda KKM dahil net döviz durumu, yurtiçi yerleşikler tarafında da KKM dahil toplam döviz yatırımları üzere daha kapsamlı göstergelerdeki güzelleşmenin devam edeceğini varsayım ediyoruz.”

MODEL NASIL GELİŞTİRİLDİ?

QNB Finansbank ekonomistleri KKM’deki seyri görmek için geliştirdikleri modelin detaylarını da açıkladı. Ekonomistler KKM akımlarında kullandıkları modelde bütün KKM süreçlerini 3 aylık vadeli ve dolar cinsinden olarak varsaydı.

Raporda yer alan bilgilere nazaran KKM meblağının t haftasındaki değişiminin iki ana sebebi olabiliyor. Bunların birincisi t-13 haftasında (3 ay önce) bağlanan KKM meblağının bedel artışı. Bunu hesaplamak için t-13 haftasında bağlanan KKM’nin kur kaynaklı paha artışları hesaplanıp TL bazlı KKM fiyatına eklendi. Bu kıymet artışını üzerinde bir KKM stok artışı (TL bazlı) yaşanıyorsa, bu da mevcut süreçlerin yenilenmesinin üzerine ek KKM süreci yapıldığını gösteriyor. KKM süreçlerinin başladığı tarihten itibaren bu hesaplamayı sürdürerek, KKM akımlarını iddia etti ekonomistler.

Hesaplamaların doğruluğunu denetim etmek için, TCMB’nin yayınladığı ay sonu KKM meblağları ile model sonuçlarını karşılaştıran ekonomistler hesaplamaları haftalık bilgi üzerinden olduğu için her vakit birebir gün ile karşılaştırma imkanı olmamakla birlikte, muhtemel en yakın tarihi aldıklarında bile ay sonu kıymetlere çok yakın sayılar olduğu gözledi. Bu da KKM modelinin tutarlılığını açısından gösterge oldu.

KKM’DE ALTI AYIN EN SERT DÜŞÜŞÜ GERÇEKLEŞTİ

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun haftalık bilgileri 19 Temmuz haftasında kur muhafazalı mevduatlar 60.9 milyar TL düşüşle son altı ayın en sert gerilemesinin kaydedildiğini ortaya koydu. Bilhassa kur muhafazalı mevduatlarda, şirketlere yönelik vergi avantajlarının sona ermesi düşüş ivmesinin hızlanmasına yol açtı. BDDK datalarına nazaran kur muhafazalı mevduatlar toplamı 19 Temmuz haftasında 1.88 trilyon TL’ye geriledi. Döviz dönüşümlü KKM hesaplarına uygulanan faiz alt hududunun azaltılması ve firmaların KKM hesaplarındaki vergi istisnasının sona ermesine ek olarak ağustos ayından itibaren ferdi KKM hesaplarının da stopaja tabi olmasıyla birlikte KKM’de düşüşün daha da hızlanması bekleniyor.

patronlardunyasi.com