Panama dokümanlarını ortaya çıkartan OCCRP, Türk iş insanları Erdal Aksoy’un Azerbaycan evrakını hazırladı

Gökmen Mert KURAL

OCCRP araştırması, Vremax’ın, Azerbaycan’da kamu kurumlarında yöneticilik yapmış bir isim olan Ahmed Ahmedzade’nin oğlu Juma Ahmadzada’nın Londra’daki lüks konutunu satın aldığını duyurdu. OCCRP’nin resmi sitesinden yapılan bilgilere nazaran Ahmed Ahmadzada, Erdal Aksoy ve Türk inşaat işvereni Mehmet Cengiz, Azerbaycan’da büyük bir baraj inşaatı projesinde yer aldılar. Cengiz’in şirketi, baraj inşaatı ihalesini kazandıktan sonra Vremax Properties’e 3 milyon dolar ödediği tez edildi. Erdal Aksoy’un hayatını anlatan “Hayat Sıkıntıları Çözmektir” başlıklı biyografik kitap ve ondan uyarlanan yayında Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de Hazar Denizi kıyısında dolaşmasını da görselle vurgulayan OCCRO, Erdoy’un kentin Hükümet Konağı’nın önünde oturuyor ve üretimcilere Azerbaycan’ın “dünyanın geri kalanına açılmasına” nasıl yardımcı olduğunu anlatıyor. Aksoy, yayında “Azerbaycan’da ne vakit çözülmesi gereken bir sorun olsa, beşerler ‘Bunu Erdal Aksoy’a havale edelim, üstesinden gelebilir’ diyorlardı” diyor.

KAMU GÖREVLİSİNİN OĞLUNA LONDRA’DA LÜKS MESKEN

Araştırmayı yürüten muhabirler, Vremax’ın 2008 yılında Londra’da bir Azerbaycan devlet şirketinin liderinin oğlu olan genç işadamı Juma Ahmadzada’nın yaşadığı lüks bir daire satın aldığını ortaya çıkardı. Çabucak orada yaşamaya devam etmesine müsaade verildi.Vremax, net bir iş kolu olmayan paravan bir şirketti, lakin daireyi satın almadan aylar evvel Türk işadamı Mehmet Cengiz’in sahibi olduğu İngiltere’deki bir şirketten milyonlarca “danışmanlık” fiyatı almıştı. Bu mühlet zarfında Cengiz’in inşaat firması Cengiz İnşaat, Juma’nın babası Ahmed Ahmadzada’nın işlettiği devlet şirketi tarafından Azerbaycan’ın en büyük barajının inşası için kontrat imzaladı. Vremax iki komşu daire satın aldı ve Juma’nın bunları yine düzenlemesine müsaade vererek Azeri yetkilinin oğlunun yaşaması için Londra’daki lüks gayrimenkullere toplam 5 milyon dolardan fazla harcadı.

ŞİRKET DE DOĞRULADI

Ortaya çıkarılan süreçler Cengiz ile Ahmedzadeler ortasındaki kontaklarla ilgili soruları gündeme getirse de, özgün kıssayı aktaran muhabirler Vremax’ın sahibini tespit edemedi. Zira şirket, zımnî bir yetki alanı olarak bilinen Britanya Virjin Adaları’nda kayıtlıydı.

Ancak Ocak 2023’te yapılan açıklayıcı İngiltere belgesi, Erdal Aksoy’un oğlu ve Aksoy Holding’in şu anki CEO’su Batu Aksoy’un offshore şirketin tek “intifa hakkı sahibi” olduğunu gösteriyordu. OCCRP, yeni bilgilerle ilgili olarak Cengiz Holding’e başvurduğunda şirket, Vremax’ın Aksoy ailesine ilişkin olduğunu doğruladı.

Vremax’a ödediği danışmanlık fiyatının, Azerbaycan da dahil olmak üzere pazar araştırması ve yeni iş fırsatlarıyla ilgili hizmetler için olduğu belirtildi fakat Londra’daki apartman dairesinden bahsedilmedi. OCCRP ayrıyeten Aksoy Holding ve Batu Aksoy’un CEO’su olduğu ailenin başka şirketi Turcas ile de temasa geçti.

Turcas’ın baş hukuk yetkilisi, Vremax’ın İngiltere’de yatırım yapmaya karar verdikten sonra Londra’daki mülkleri satın aldığını ve offshore şirketin ismini vermediği sahibinin Juma Ahmadzada ile “on yıllardır tanıdığı” olduğunu söyleyerek cevap verdi. Turcas, Juma’nın “ilgili masrafları karşılamak yerine süreksiz olarak ünitelerde konuk olarak ikamet ettiğini” ve bu ünitelerin sahibi olmadığını da kelamlarına ekledi.

Juma Ahmadzada yorum talebine cevap vermedi, lakin 2020’de babasının çalıştığı devlet şirketinin (Azerbaycan Islah ve Su Kaynakları Açık Anonim Şirketi) basın ofisi, ailenin Vremax ile rastgele bir bağının olmadığını söyledi.

2008’DEKİ FOTOĞRAFTA TIPKI KAREDELER

Erdal Aksoy, 2008 yılında baraj kontratının imzalanması sırasında Ahmed Ahmedzada ile otururken de dahil olmak üzere kitaptaki birçok fotoğrafta yer alıyor. Aksoy, barajın açılış merasiminde çekilen ve daha sonra Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in resmi internet sitesinde yayınlanan fotoğrafta da görülüyor.

Aksoy Holding’in internet sitesinde de aile şirketinin baraj projesiyle irtibatlı olduğu öne sürülüyor: Şirketin Azerbaycan’daki “baraj projeleri”ndeki rolüne yalnızca genel bir gönderme yapılsa da, bunu göstermek için Şemkirçay’ın bir resmi kullanılıyor. Erdal Aksoy’un 2022’de yayınlanan ve birebir vakitte “Hayat Problemleri Çözmekten ibarettir” başlıklı yetkili biyografisinde, kurduğu konsorsiyumun “Aliyev’in isteği üzerine dünyanın en büyük barajlarından biri olan Şemkirçay barajına damgasını vurduğu” belirtiliyor. ”

SOCAR İLE ORTAK, BANKAYI DA AZERBAYCAN’A SATTI

Hem Aksoy ailesine ilişkin Turcas hem de Cengiz Holding, OCCRP’ye, Şemkirçay barajını inşa etmek için mukavele imzalayan tek firmanın Cengiz olduğunu söyledi. Bu ortada Ahmad Ahmadzada, “Hayat Meseleleri Çözmekle İlgilidir”in hem sinemasında hem de kitap versiyonlarında yer alıyor.

Kitapta, şu anda Azerbaycan başbakanının yardımcısı olan Ahmedzade, Aksoy’un “Azerbaycanlı dostlarından biri” olarak tanımlanıyor. Biyografide Aksoy’u Azerbaycan’a “kalbinin derinliklerinden” yardım etmek istediği için övmek için sahneye çıkıyor.

Aksoy Holding ve Turcas Petrol, 2006 yılında Azerbaycan’ın devlet şirketi SOCAR ile birleşerek Türkiye’nin devlete ilişkin petrokimya şirketi Petkim’in yüzde 51’ini 2 milyar doların üzerinde bir bedelle satın aldı. Biyografi müelliflerine verdiği röportajda Aksoy, Azerbaycan cumhurbaşkanını ve çeşitli bürokratları mutabakata devam etmeye “ikna ettiğini” argüman ediyor. Aksoy Holding ve Turcas Petrol, 2011 yılı sonu prestijiyle Petkim’deki paylarını 70 milyon doların üzerinde bedelle SOCAR’a satmıştı.

Aksoy Holding ayrıyeten 2013 yılında Bahreyn merkezli TAIB Bank BSC’nin Türkiye ünitesini satın almış, 2015 yılında ise Azerbaycan’ın birinci ailesine ilişkin özel bir bankaya satmıştı.

İLK PROJEDE DE CENGİZ’LE ORTAKTI

Aksoy Holding ve Cengiz İnşaat daha evvel bir öteki büyük proje olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ndeki Vayhir Barajı ve Hidroelektrik Santrali üzerinde de birlikte çalışmıştı. Cengiz Holding, OCCRP’ye verdiği karşılıkta inşaat kolunun Azerbaycan’daki birinci projesinin Vayhir barajı olduğunu doğruladı ve Aksoy Holding’in projede “%1 hisseye” sahip olduğunu söyledi. Açıklamada, bunun iki şirketin Azerbaycan’da yaptığı tek ortak proje olduğu belirtildi.

EDİTÖR NOTU:

Bu araştırmayı yürüten müelliflerden biri de Mikroskop Media ismine Fatime Kerimova’dır.

patronlardunyasi.com