Düşük kur, potansiyel ziyanı 1 haftada 33 milyar TL geriletti

Ekonomim’den Mehmet Kaya’nın haberine nazaran, Nisan ayında kurdaki görece düşük düzey değerleme hesabındaki açığın da gerilemesine yol açtı. 31 Aralık 2023’te 817 milyar lira, 5 Nisan’da 841.1 milyar lira olan değerleme hesabındaki açık 12 Nisan itibariyle 807.7 milyar liraya düştü.

Merkez Bankası 30 Nisan’da yapacağı Genel Heyette tarihi ziyanlardan birini açıklayacak. 818 milyar TL’lik ziyan kadar, kur tesiri nedeniyle değerleme hesabında izlenen 817 milyar TL’lik bir açık da bilançoya yansımıştı. Merkez Bankası’nın kur konusunda elini-kolunu bağlayan ögelerden olan ve döviz kurundaki artışlardan etkilenen bu kalemde çok yüksek ölçülü değişimler dikkati çekiyor.

Kurlardaki artışlar bu kalemdeki açığı büyütürken, denetimli bir düzey de bu Merkez Bankası’nını açığını düşürüyor. 31 Aralık itibariyle 2023’te oluşan zararın yanında değerleme hesabında 817.8 milyar TL’lik bir açık oluşmuştu. Bankanın 5 Nisan günkü bilançosunda ise kurdaki artışlara paralel olarak buradaki açık 841.1 milyar TL’ye yükseldi. Bu hesabın görülebildiği haftalık vaziyette ise 12 Nisan itibariyle açık 807.7 milyar TL olarak yer aldı. Bankanın muhtemel ziyanları açısından izlenen bu hesapta, kur değişimleri çok kısa müddetlerde on milyarlar düzeyinde oynama gösteriyor. Kurun düşük seyrettiği nisan ayındaki yalnızca bir haftada 33 milyar TL’lik bir azalış gözlenmiş oldu.

Merkez Bankası’nın geçmiş yıllarda karında ana etkenlerden biri olan değerleme hesabı son devirde oluşturduğu risk nedeniyle yakından izleniyor. Bankanın aktifindeki değerleme hesabı, o tarih itibariyle süreçlerden ötürü üstlendiği risk fiyatını, ziyanını gösteriyor. Bu süreçler kar ya da ziyanda değil değerleme hesabında görünüyor.

ZARAR KADAR AÇIK OLUŞTU

Merkez Bankası’nın 2023 sonunda 818 milyar TL’lik ziyanı yanında, 817.8 milyar TL’lik değerleme hesabındaki açığı da dikkat çekmişti. Resmi Gazetede 31 Aralık 2023 bilançosu yanında 5 Nisan tarihli bilanço da yayımlanmıştı. İki bilanço ortasında değerleme hesabındaki negatif durumun büyümesi de dikkat çekmişti. Buna nazaran, 2023 sonunda 817.8 milyar olan değerleme hesabındaki süreç ziyanı, 5 Nisan tarihli bilançoda 841 milyar 429 milyon TL’ye yükseldi.

Değerleme hesabı, Merkez Bankası tarafından yayımlanan haftalık vaziyet bilançolarında da gizlenebiliyor. Hafta bilgilerinin yer aldığı bu bilançoya nazaran, yılbaşından itibaren kurda görülen oynaklıklar nedeniyle bankanın değerleme hesabında on milyarlarca TL oynama görüldü. Örneğin, yıl sonunda 817.8 milyar TL açıkta olan değerleme hesabı, 22 Mart’ta 879.8 milyar TL’ye kadar yükseldi. Yayımlanan son datalarda ise 12 Nisan itibariyle bankanın değerleme hesabı 807.7 milyar TL’ye kadar geriledi. Son birkaç haftadır döviz kurundaki istikrarlı seyrin bu düşüşte tesiri olduğu kaydediliyor. Değerleme hesabındaki harikulâde yükselişin ise 2024 yılında da banka için ziyan üretmeye devam edeceği vurgulanıyor. Merkez Bankası bilhassa kur süreçlerinden kaynaklı olarak kar elde ediyordu.

SWAP HARİÇ NET REZERVLERDE 1.7 MİLYAR DOLAR ARTIŞ

QNB Finansbank ekonomistlerinin yaptığı hesaplamaya nazaran TCMB’nin analitik bilançosuna nazaran dış varlıklar 19 Nisan haftasında 2.3 milyar dolar azaldı. Ekonomistler brüt döviz rezervinin de emsal değişimle 126.1 milyar dolar olduğunu iddia etti. Bu hafta içerisinde bankaların TCMB’de mecburî karşılık ve teminat depo çerçevesinde tuttukları döviz ölçüsünün 3.8 milyar dolar artmasının brüt rezervi olumlu etkilediğini kaydeden ekonomistler bunu hariç tutan net rezervin ise 6.2 milyar dolar azalışla 14.8 milyar dolar olduğunu hesapladı. QNB Finansbank ekonomistleri swap hariç net rezervin de evvelki haftaya nazaran 1.7 milyar dolar artışla -53 milyar dolar olduğunu lisana getirirken net rezerv içinde bedellendirilen yurtiçi bankalarla yapılan swap hacminin 19 Nisan haftasında 7.8 milyar dolar azalmasının net rezervi olumsuz etkilediğini vurguladı. Ekonomistlere nazaran altın fiyatlarının yükselmesi de net rezervde 0.4 milyar dolarlık artışa yol açtı. Kamunun döviz mevduatı ise incelenen hafta içerisinde 0.1 milyar dolar yükseldi. Sonuç itibariyle, ekonomistlerin hesaplamasına nazaran bu süreçler net rezervin geçen hafta 7.3 milyar dolar gerilemesine yol açtı. Bu da, bunun dışında kalan süreçlerle (ihracat döviz alımları, reeskont kredi ödemeleri, kamu kurumlarına ve piyasaya döviz satışları, yurtdışı bankalarla depo/swap süreçleri vs.) nette 1.1 milyar dolar döviz girişi olduğu manasına geldi.

YERLİ VE YABANCI EKONOMİSTLER ‘FAİZ SABİT KALACAK’ DİYOR

Merkez Bankası (TCMB) bugün Para Politikası Kurulu nisan kararını açıklayacak. Yapılan anketlere nazaran yerli ve yabancı ekonomistler PPK toplantısında siyaset faizinin sabit bırakılacağını iddia ederken, yabancı ekonomistler bankanın siyasetleri ve cari süreçlerde öngörülen güzelleşmeyle liranın ileriki aylarda cazibesinin artabileceğini söyledi. Natixis Orta ve Doğu Avrupa, Orta Doğu, Afrika Ekonomisti Inna Mufteeva, “Mevcut TCMB Lideri’nin güvenilirliğini ve bağımsızlığını pekiştiren mart ayındaki beklenmedik faiz artırımının akabinde bu faiz artışının liraya olumlu tesirini göz önünde bulundurursak TCMB bu kararın bundan sonra Türk iktisadına nasıl yansıdığını görmek isteyebilir” dedi. Liranın bir mühlet istikrara kavuştuğunu, en azından kıymet kaybı suratının yavaşladığını belirten Mufteeva, münasebetiyle dövizdeki olumlu trendin ileriki aylarda yurt içi fiyatlardan kaynaklanan baskıların bir kısmını hafifl etmesinin beklendiğini söz etti. Mufteeva, nisan ayına ait enfl asyon dataları 3 Mayıs’ta açıklanacağı için fiyat dinamiklerindeki bu düzgün eğilimin teyit edilmesini beklemenin mantıklı olabileceğini aktardı. Öte yandan, irtibat ve ileriye yönelik kelamla yönlendirmenin açıkça şahin olabileceğini lisana getiren Mufteeva, bu faktörler göz önüne alındığında mevcut durumun devam edeceği ve faizlerin sabit bırakılacağı öngörüsünde bulundu. Societe Generale Orta ve Doğu Avrupa, Orta Doğu, Afrika Stratejisti Marek Drimal, TCMB’nin siyaset faizini yüzde 50’de sabit bırakacağını tahmin etti. TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın, Washington’da yaptığı açıklamadaki “En büyük önceliğimiz enfl asyonla gayret ve piyasa şartlarına bağlı olarak mümkün olduğu kadar rezerv biriktirmek” tabirlerini anımsatan Drimal, yılın ikinci çeyreğinde liranın cazibesinin artabileceğini kaydetti. Turizm döneminin sürat kazanmasının akabinde cari süreçler hesabındaki mevsimsel düzgünleşme ve TCMB’nin nakdî sıkılaştırmasının tesiriyle de liranın desteklenebileceğini vurgulayan Drimal, “Liranın, ikinci ve üçüncü çeyrekte güçlenmesini bekliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

patronlardunyasi.com