“Döviz finansmanına erişim imkanının arttığı bir dönemdeyiz”

Yılmaz, bir televizyon kanalında iktisada ait değerlendirmelerde bulundu.

Yılmaz, seçimin akabinde Türkiye’yi bir sürprizin beklemediğini, temel yaklaşımlarının belirsizlikleri azaltmak, öngörülebilirliği arttırmak olduğunu vurgulayarak, siyasi ve politik belirsizliklerin de azaldığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, toplumla paylaşılan Orta Vadeli Programı adım adım hayata geçireceklerinin altını çizerek, “Döviz gereksinimimizin azaldığı, döviz finansmana erişim imkanının arttığı bir devirdeyiz. Hasebiyle döviz üzerinden oluşturan spekülasyonların siyasi bir tabanı olmadığı üzere teknik bir tabanı, rakamsal bir yeri de yok.” diye konuştu.

Yılmaz, “Enflasyondaki düşüş sürecine ait takvimsel ve oransal olarak varsayımlarınız ne?” sorusu üzerine, teknik tahlilleri, ve programlarının çok net olduğunu ve her vakit söyledikleri noktada devam ettiklerini vurgulayarak, “Yılın ikinci yarısında enflasyonda besbelli düşüşleri göreceğiz. Yani bunun birinci ayı haziran ayı aslında. Lakin istatistikler bir ay sonra çıktığı için 3 Temmuz’da yayınlanan istatistikle birlikte yıllık bazda düşüş trendini göreceğiz.” sözlerini kullandı.

Orta Vadeli Program’da enflasyonun 2025’te yüzde 15 olarak, 2026’da ise tek haneli sayıların öngörüldüğünü hatırlatan Yılmaz, bu temel çerçevede hiçbir değişiklik olmadığını söyledi.

Enflasyon konusunda siyaset çerçevesi ve nereye gerçek hareket edildiğinin kıymetli olduğuna dikkati çeken Yılmaz, “İyi bir siyaset çerçevemiz var. Gerçek yolda ilerliyoruz ve amacımıza varacağız. Bundan da eminiz.” dedi.

Yılmaz, Orta Vadeli Programın birinci uygulama sonuçlarının sermaye girişi açısından ortaya çıkardığı sonuçlara ait soruya, şu sözlerle karşılık verdi:

“Bir direkt sermaye var, bir de alışılmış portföy dediğimiz, finansal girişler var. Ocak-Mayıs periyodunda direkt sermaye girişi 4,5 milyar dolarken mayıs sonrası haziran-aralık devrinde 6,1 milyar dolara yükselmiş. Yani geçen yıl prestijiyle direkt girişlerde artış var. Bu yılın ocak ayında da 910 milyon dolar üzere bir direkt, FDI dediğimiz bir giriş var.

Portföye baktığımız vakit 2022’de nette 13,7 milyar dolar çıkış olmuşken, 2023’te nette 8,34 milyar dolar giriş kelam konusu. Haziran-Aralık devrinde 11,3 milyar dolar. Bu yılın ocak ayında da 1 milyar dolar civarında tekrar bir giriş var. Şubat sayısı yok şu an elimde. Hasebiyle hem FDI’de hem portföyde olumlu istikamette gelişme var. Fakat tam istek ettiğimiz noktada mı? Değil natürel. Bilhassa bu FDI direkt memleketler arası yatırımların gelmesi biraz daha vakit alıyor. Lakin siyaset çerçevemiz, çok sağlıklı, memleketler arası piyasaya da inanç veren bir çerçeve. Daha da artacak bu. Bilhassa mahallî seçim sonrası yapılan spekülasyonların ortadan kalkmasıyla bu sürecin daha hızlanacağını düşünüyorum.”

Bankaların ve özel bölümün finansmana erişiminde bir zahmet olmadığını kaydeden Yılmaz, dış finansman, döviz açısından gereksinimlerin azaldığı, finansmana erişimin arttığı bir devirde olunduğunu söyledi.

“Hizmet dalları ve besinde enflasyon trendlerini tam kırmış değiliz”

Merkez Bankası’nın mahallî seçim sonrası siyaset faiziyle ilgili atacağı mümkün adımlara ait çeşitli tartışmaların yapıldığının hatırlatılması üzerine Yılmaz, faiz oranlarının seviyesini değerlendirirken beklenen enflasyonu temel almanın daha sağlıklı olduğunu tabir etti.

Merkez Bankası’nın şu anda yalnızca faiz oranlarıyla değil aldığı sıkılaştırıcı önlemlerle de denetimi sıkı bir biçimde tuttuğuna işaret eden Yılmaz, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Enflasyonda bir düşüş trendi net bir biçimde ortaya çıkıncaya kadar bu duruşunu sürdürecektir diye düşünüyorum. Bilhassa hizmet dallarında ve besinde şimdi o enflasyon trendlerini tam kırmış değiliz. Otomotivde âlâ bir noktadayız. Konutta başladı. Endüstride genelde üzücü değil. Fakat hizmet bölümünde ve besinde şimdi tam istek ettiğimiz noktada değiliz. Oralarda da kırılmalar başlayacaktır. Az evvel bahsettim, yılın ikinci yarısında aslında bu yeterlice ortaya çıkacaktır, belirginleşecektir.”

Yılmaz, Merkez Bankası’nın enflasyonu, dünyayı ve Türkiye’yi yakından takip edip, bilgilerin gidişatını tahlil ederek araç bağımsızlığı çerçevesinde gereksinim duyulan adımları muhtaçlık gördüğü noktada atacağını bildirdi.

“KKM süreksiz bir sistem olarak kurgulandı”

Kur muhafazalı mevduatın (KKM) sistem içinde geneli etkilemeden devam edeceği bir orana geleceğine dair senaryolarının olup olmadığıyla ilgili soruya karşılık Yılmaz, “Bu düzenleme, ben Plan Bütçe Komisyonu Başkanı iken yapıldı. Başından itibaren süreksiz bir düzenleme olarak yapıldı. Yani daima bir sistem olarak değil, süreksiz bir sistem olarak kurgulandı. Bir periyot misyonunu icra etti. Artık artık kur korumalıdan çıkıyoruz. Geçen yıl ağustos ayında en yüksek orana ulaşmıştı, 3,4 trilyon lira civarına. Geldiğimiz noktada, 2,3 trilyon liralara kadar düştü. Yani 1,1 trilyon lira düşüş kelam konusu kur muhafazalı mevduatta.” diye konuştu.

Bu sistemden ani bir formda çıkılmayacağını daha evvel de söylediklerini anımsatan Yılmaz, şunları kaydetti:

“Aşamalı bir halde, finansal piyasaları dikkate alarak, finansal istikrarımızı zedelemeden, tasarruf sahiplerinin haklarını, hukukunu gözeterek, kademeli halde çıkacağız’ demiştik. Gerçekten süreç devam ediyor. Kur muhafazalı mevduat sistem içinde kalabilir mi? Kamuya bir maliyet getirmeyecek formda, bir finansal enstrüman olarak finansal sistem içinde kalmasında bir sakınca görmüyorum doğrusu.

Bankacılık sistemi bu türlü bir mekanizmayı kendisi kullanmak, mevduat sahiplerine alternatif bir finansal enstrüman olarak bunu pahalandırmak istiyorsa, bunda bir badire görmüyorum. Kâfi ki kamunun bir yükümlülüğü, maliyeti olmasın. Kamuya maliyet oluşturabilecek konularda çıkış sürecini sürdüreceğiz ve aşikâr bir vadede, finansal piyasalardaki istikrarı gözeterek, ülkemizin, makro siyasetlerimizin konumunu gözeterek evre basamak çıkış sürecini sürdüreceğiz.”