Enflasyon yükseldi, yıllık maksat zora girdi

Tüketici enflasyonu şubat ayında yüzde 4,53’le beklentilerin üzerinde geldi, yıllık enflasyon yükselişini sürdürerek yüzde 67’yi aştı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı bilgilere nazaran tüketici fiyatlarında (TÜFE) şubat ayındaki artışla bu yılın birinci iki ayındaki kümülatif artış yüzde 11,54’e ulaştı. Şubattaki aylık TÜFE artışı geçen yılın birebir ayındaki yüzde 3,15’lik oranın üstünde gerçekleştiği için yıllık bazda enflasyon yükselmeye devam etti. Ocak sonu prestijiyle yüzde 64,86 olan yıllık enflasyon, şubat sonunda yüzde 67,07’ye ulaştı.

Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine nazaran, yıllık enflasyon Ekim 2022’de yüzde 85,51’le tepeye ulaştıktan sonra düşüşe geçmiş, 8 aylık düşüş süreci sonunda Haziran 2023 sonu prestijiyle yüzde 38,21’e kadar inmiş, lakin Temmuz 2023’le birlikte yine yükseliş süreci başlamıştı. Kesintisiz yükseliş yaşadığı son 8 ayda yıllık enflasyonda 28,86 puanlık artış meydana geldi. On iki aylık ortalamalara nazaran TÜFE bazında enflasyon da yükselişini sürdürerek ocak sonundaki yüzde 54,72’lik seviyesinden şubat sonunda yüzde 55,91’e yükseldi.

ŞUBATTA EN YÜKSEK ARTIŞ EĞİTİMDE

Şubat ayında tüketici fiyat endeksi kapsamındaki ana harcama kümeler içinde en yüksek artış eğitimde yaşandı.

Okullarda ikinci yarıyılın başladığı şubat ayında eğitimde fiyat artışı yüzde 12,76 olurken, bu kümenin endeksteki tartısının düşük olması hasebiyle aylık enflasyona tesiri 0,22 puanda kaldı. Genel olarak tüketici enflasyonuna en büyük etkiyi yapan besin fiyat artışı da şubatta yüzde 8,25’le yüksek seyrini korudu.

Endekste yüzde 24,98’lik bir tartıya sahip olması nedeniyle şubatta da enflasyona en büyük katkıyı besin yaptı. Aylık enflasyonun yüzde 2,03’le yarıya yakını besinden kaynaklandı.

Aylık artışta bu kümeleri yüzde 5,43’le lokanta ve oteller, yüzde 4,31’le haberleşme, yüzde 3,64’le sıhhat, yüzde 3,52 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 3,41’le konut, yüzde 3,19’la cümbüş ve kültür, yüzde 3,01’le konut eşyası, yüzde 2,85’le ulaştırma, yüzde 0,49’la alkollü içecekler ve tütün, yüzde 0,20 ile giysi ve ayakkabı izledi.

EN YÜKSEK YILLIK ARTIŞ LOKANTA VE OTELLERDE

Son bir yılda en yüksek fiyat artışı ise yüzde 94,78’le lokanta ve oteller harcama kümesinde yaşandı, yıllık enflasyonun yüzde 7,63’lük kısmı bu kümeden geldi. Yıllık fiyat artışında bu kümesi yüzde 91,84’le eğitim, yüzde 81,25’le sıhhat, yüzde 77,98’le ulaştırma izledi. Yıllık enflasyona eğitimin katkısı 1,53 puan, sıhhatin 3,11 puan olurken, ulaştırma ise endeksteki yükünün yüksekliği nedeniyle 11,82 puan katkı yaptı.

YILLIKTA EN BÜYÜK KATKI GIDADAN

Enflasyona en büyük etkiyi yapan besin harcama kümesinde son bir yıldaki fiyat artışı yüzde 71,12’ye ulaştı.

Yıllık enflasyonun yüzde 18,50’le en büyük kısmı besinden kaynaklandı. Yıllık fiyat artışları öbür harcama kümelerinden cümbüş ve kültürde yüzde 65,44, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 63,09, mesken eşyasında yüzde 62,92, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 61,86, haberleşmede yüzde 51,89, konutta yüzde 49,07, giysi ve ayakkabıda yüzde 43,44 oldu.

Yıllık enflasyona besin ile ulaştırmadan sonra en büyük katkıyı yapan harcama kümesi 7,76 puanla konut oldu. Yıllık enflasyon; mevsimlik eserler hariç TÜFE’de yüzde 68,33, işlenmemiş besin eserleri, güç, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE yüzde 70,31 seviyesinde gerçekleşti.

Enflasyonda temel eğilimi gösteren “enerji, besin ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki artış (çekirdek enflasyon) ise yüzde 72,89 oldu. Yıllık artış, işlenmemiş besin, alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE’de yüzde 64,90, alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE’de yüzde 67,22, yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE’de yüzde 72,60 olarak ölçüldü.

ÜFE’DE YILLIK ARTIŞ YÜZDE 47,3

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise şubat ayında evvelki aya nazaran yüzde 3,74, ocak-şubat devrinde yüzde 8,03, son bir yılda yüzde 47,29 artış gösterdi, endekste on iki aylık ortalamalara nazaran artış yüzde 45,71 oldu.

Yİ-ÜFE kapsamında endüstrinin dört dalında aylık bazda fiyatlar, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 4,29, imalatta yüzde 4,56 ve su temininde yüzde 0,81 artarken, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 4,96 geriledi. Aylık bazda, ana sanayi kümelerinden orta mallarında yüzde 3,93, güçlü tüketim mallarında yüzde 5,07 artış, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 5,41, güçte yüzde 0,02 ve sermaye mallarında yüzde 3,23 artış yaşandı.

Yıllık bazda ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 68,10, imalatta yüzde 56,71 ve su temininde yüzde 66,20 artış yaşanırken, fiyatlar elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 30,68 geriledi. Ana sanayi kümelerinin yıllık değişimleri; orta mallarında yüzde 51,47, sağlam tüketim malların da yüzde 61,51, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 64,34, güçte yüzde 0,45 ve sermaye mallarında yüzde 64,70 artış olarak gerçekleşti.

ŞUBATIN ARTIRIM ŞAMPİYONU ORTA ÖĞRETİM GİDERLERİ

Şubat ayının artırım şampiyonu, bir ayda yüzde 21,78’lik artışla orta öğretim masrafları oldu. Bunu yüzde 16,99 artışla tereyağı, yüzde 16,14’le zerzevat, yüzde 14,81’le kuzu eti, yüzde 11,57 ile peynir izledi. Daha sonra yüzde 10,99 oranındaki aylık artışla taze süt, yüzde 10,57 artışla alkolsüz içecekler ve konsantre içecekler, yüzde 10,32 ile taze meyveler, yüzde 9,5’le un ve öteki tahıllar yüzde 9,1’le makarna geldi. Şubatta fiyatı en fazla düşen ise yüzde 14,8’le havayolu uçuş fiyatı oldu.

Ayrıca yumurta fiyatları yüzde 6,64, karayolu kentler ortası yolcu bilet fiyatı yüzde 6,25, halı ve başka yer döşemeleri yüzde 1,64, konut ile ilgili paklık gereçleri ve erkek giysisi yüzde 0,7, bayan giysisi fiyatları yüzde 0,65 düşüş kaydetti. Aylık bazda fiyatı en az artanlar da yüzde 0,81’le şeker, yüzde 1,29’la katı yakıtlar ve yüzde 1,75’le çay ve öbür demlendirilen içecekler oldu.

patronlardunyasi.com