Minimum fiyatın yüzde 49 artırım oranıyla 17 bin 2 TL’ye ulaşmasını iş dünyası yorumladı. Temsilciler enflasyon ve istihdam vurgusu yaptı.

Asgari fiyattaki yüzde 49’luk artışı yorumlayan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi yaptığı açıklamada, 2024 yılı için açıklanan taban fiyatın OVP’deki maksatlar gözetilmeden tespit edildiğini belirterek, “Orta Vadeli Program rafa mı kalktı” sorusunu yöneltti.

OVP’de hedeflenen enflasyona nazaran minimum fiyat belirlenmesinin temel alındığını lisana getiren Eskinazi, “2024 yılı için yüzde 35 enflasyon hedeflenirken, artış yüzde 49 oldu. Döviz kurlarının hali de ortada. Taban fiyatın patrona maliyeti servis ve yemek dahil edildiğinde 1.000 doları buluyor. Bu taban fiyat ve döviz kuruyla ihracat gayeleri tutturulamaz” ihtarında bulundu.

Türkiye’nin 2024 yılı için belirlediği 267 milyar dolarlık ihracat amacını tutturabilme mümkünlüğünün dünya ekonomisindeki resesyon ve Türk ihracatçısının kaybolan rekabetçiliği nedeniyle çok düşük olduğuna dikkati çeken Eskinazi, dolar kurunun 29,40 TL düzeyinde baskılandığı ortamda 17 bin 2 TL’lik minimum fiyatın Türk ihracatçısının rekabetçiliğine bir darbe daha vuracağını savundu.

İSTİHDAM SAYILARINDA DA KAYIPLAR YAŞANABİLİR

2024 yılı minimum fiyatı belirlenmeden evvel “Belirlenecek minimum fiyat Türkiye’de üretimin devam edeceği bir düzlemi göz arkası etmemelidir” davetinde bulunduğunu hatırlatan Eskinazi, “Çağrılarımızın karşılık bulmadığını görmenin büyük hüznü içerisindeyiz. Minimum fiyatın patrona maliyeti bin doları buluyor. Bu koşullarda ihracat amaçları tutturulamazken, istihdam sayılarında da kayıplar yaşanabilir” ikazında bulundu.

DÖVİZ KURLAR MEVCUT DURUMDAKİ BU ARTIŞI ABSORBE EDEMEZ

Türkiye’nin ihracatını sürükleyen hazırgiyim, dokumacılık, maden, tarım kesimleri başta olmak üzere emek-yoğun dalların döviz kurlarının mevcut durumunda bu artışı absorbe edemeyeceğini savunan Eskinazi kelamlarını şöyle sürdürdü; “Türkiye 28 Mayıs seçimleri sonrasında yurtdışından beklediği yatırımları şimdi bulabilmiş değil. İhracatçılarımızın getirecekleri döviz hayati derecede kıymetli. 1 Ocak 2021 tarihinden bu yana taban fiyattaki artış yüzde 496’ya ulaştı. 1 Ocak 2021 tarihinde 13,8 TL olan dolar kurunun bu kurallarda 68,5 TL olması gerekir. Bugün 68,5 TL dolar kuru Türkiye gerçekleriyle ne kadar örtüşüyorsa, 17 bin 2 TL taban fiyatta o kadar örtüşüyor. Türkiye’nin bu darboğazdan bir an evvel çıkabilmesi için enflasyonu acilen düşürmesi gerekiyor.”

Minimum fiyat dayanağının verilmeye başlandığı 2016 yılında bin 300 TL fiyatındaki taban fiyat içinde 100 TL olan dayanağın, taban fiyat içindeki oranının da kan kaybettiğine dikkati çeken Eskinazi, “Asgari fiyat dayanağı birebir oranı korusaydı bugün 700 TL yerine, 1.300 TL olması gerekiyordu” diyerek kelamlarını noktaladı.

ASGARİ FİYAT BİR TABAN ÜCRETTİR

Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) İdare Heyeti Lideri Özgür Burak Akkol, 2024 yılı için minimum fiyatın belirlenmesinin akabinde bir açıklamada bulundu.

Akkol, yaptığı açıklamada şu tabirlere yer verdi:

“Zorlu bir süreci geride bırakıyoruz. Süreç boyunca, istikrarlı ve toplumsal tarafların tümüne yarar sağlayacak bir minimum fiyat belirlenmesinin ehemmiyetini aktardık. Tüm paydaşlarımızın yararı için azami efor gösterdik. Olumlu bildirilerle ülkemiz çalışma hayatına katkı sunmaya çaba ettik.

Biz, devlet, personel, patron ayrımına karşı olduğumuzu her fırsatta tabir ediyoruz. Bizden sık sık duyuyorsunuz: Devlet, bizim devletimiz. Personel, bizim emekçimiz. Patron, bizim patronumuz.

İşçi-işveren-devlet bir ailedir. Bazen tüm hususlarda anlaşılır. Bazen de uyuşmazlıklar olabilir. Temel olan ailenin birlik ve beraberliğidir. Bugün birtakım görüş ayrılıkları olmuş olabilir lakin yarın öbür mevzularda yeniden mutabakatlar sağlanacaktır. Bu masadan kalkıp, çalışma hayatının öbür odak alanları için yeni masalara oturacağız. Oralarda mutabakatlar sağlayacağız. Kutuplaşmak, ayrışmak, çatışmak bu aileye yakışmaz.

Ayrıca her vakit söz ettiğimiz üzere, minimum fiyat bir taban fiyattır. Makul olması gerekir. Amacımız ortalama fiyatın artması olmalıdır. Bu nedenle, belirlenen sayının üzerine çıkma imkânı olan işletmelerimize, ek atılabilecek adımları atma davetinde bulunmak isteriz.”

ENFLASYONLA UĞRAŞ KARARLI BİR HALDE SÜRMELİ

TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu da, minimum fiyatın iyi olmasını dilerken, “Gelir vergisi dilimleri de üste yanlışsız güncellenerek çalışanların alım gücü artırılmalı. Bizim gündemimiz; üretim, yatırım, istihdam ve ihracat. Ülkemizin üretim gücünün korunması ve firmaların sürdürülebilirliğinin ziyan görmemesi için enflasyonla çaba kararlı bir biçimde sürmeli, gerçek dala dayanaklar artırılarak devam ettirilmeli.” yorumunu yaptı.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç de, “”2024 yılına ait taban fiyatın çalışanlarımızın refahına, firmalarımıza ve ülkemizin kalkınmasına olumlu katkılar vermesini diliyorum. İyi olsun.” açıklaması yaptı.

TİM Lider Vekili -Tekstil ve Hammaddeleri Kesim Konseyi Lideri Fikret Kileci de şu açıklamayı yaptı; “Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanımız Sayın Vedat Işıkhan 2024 yılı için minimum fiyatın yüzde 49 artışla 17 bin 2 TL olduğunu açıkladı. Vatana, millete, işçi kardeşlerimize güzel uğurlu olsun.”

YÜZDE 49’LUK ARTIŞ KORKULARI DAHA DA ARTIRDI

Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhraçatçıları Birliği Lideri Burak Sertbaş ise taban fiyattaki yüzde 49’luk artışın emek -yoğun kesimlerde 2024 yılına ait dertleri artırdığını belirtti. Sertbaş, bu artışın eser fiyatlarını yüzde 15-20 artıracağını lisana getirererek, “Biz Avrupa Birliği pazarına çalışıyoruz. Bu ülkelerde yıllık enflasyon yüzde 4-5. Yüzde 20’lik artışı kabul ettiremeyiz. Döviz kurları da bizim elimizi zayıflatıyor. Döviz kurları üzerindeki baskının kaldırılması gerekiyor. Döviz kurları enflasyon düzeyinde artarsa hem istihdamımızı hem de ihracat sayılarımızı koruyabiliriz” diye konuştu.

ASGARİ FİYAT İKİ AY İÇİNDE ERİYECEK

Asgari fiyattaki yükselişin Orta Vadeli Programdaki enflasyon ve döviz kuru artışı gayelerinin üzerinde olduğunu belirten Sertbaş, kelamlarını şöyle sürdürdü; “Asgari fiyat az mı çok mu arttı diye tartışmanın bir manası yok. Bugünkü kurallarda 17 bin 2 TL geçinmek için güç bir sayı. Konut kiralarırının geldiği durum ortada. Minimum fiyat büyük mümkünlük 2 ay sonra açlık hududunun altında kalacak. Kaldı ki, yarından itibaren her şeyin fiyatı artacak çalışanların aldığı fark eline geçmeden eriyecek. Lakin bu artışı yorumlarken iktisadın başka ögelerine bakmak lazım. Minimum fiyattaki artış OVP’deki enflasyon ve kur gayelerinin üzerinde olduğu için çarklarda külfetler olacak demektir. Bilhassa hazır giysi üzere emek ağır dallar artan personellik ve artan işçilikten ötürü yükselen öteki girdi fiyatlarıyla bu kur düzeylerinde ihracat yapmamız daha da zorlaşacak. Minimum fiyattaki artış işsizliği ve fabrikaların kapanmasını beraberinde getirecek. Altı aydır müşteriyi kaybetmemek ismine gerektiğinde ziyanına fiyatlar veriyoruz bundan sonraki günlerde daha da berbat fiyatlamalar yapmak zorunda kalacağız. Yalnızca işçilikten ötürü fiyatlarımızı yüzde 15-20 artırdığımız takdirde hiçbir müşteri bu türlü bir fiyat artışı kabul etmeyeceği için amaç fiyatını tutturacağı öteki ülkelere gidiyor olacaktır. 2023 yılında kesimimiz ihracatta yüzde 9’luk kan kaybı yaşamıştı. Bu ortamda bu kan kaybının daha da artmasından telaş ediyoruz.”

HASSAS BİR SÜREÇ

İstanbul Ticaret Borsası Lideri Ali Kopuz da Bu noktadan sonra beklentilerinin fiyat istikrarının sağlanması ve istihdamın güçlü kaldığı, ekonomik aktivitenin de bunu koruyacak düzeyde devam ettiği hassas bir sürecin yönetilmesi olacağını vurgulayan Kopuz, şu sözleri kullandı:

“Özellikle pandemiden bu yana besin fiyatları başta olmak üzere global iktisatta yük kazanan enflasyonist konjonktür, gerçek gelirler üzerinde de büyük bir baskı ögesi oldu. Halihazırda uygulanmakta olan sıkı para siyaseti önlemlerinin iç talebi dengeleyici tesirlerini görmeye başladık. Bununla birlikte şu durumu da belirtmeden geçemeyiz. Daha sayı bile muhakkak değilken taban fiyata gelecek artırımı speküle etmekte hiçbir beis görmeyenler, son eser fiyatının tüm maliyetleri, fiyatlardan kaynaklanıyormuş üzere önden fiyatlayanlar, en hafif tabirle hakkaniyetli davranmamaktadırlar. Hem fiyatlı çalışanların refahını hem de ekonomik aktiviteyi destekleyecek bir sayı açıklandı. Öteki taraftan 500 lira olarak uygulanan minimum fiyat takviyesinin 700 liraya yükseltilmesini, patronların üzerindeki yükün hafiflemesine takviye olma noktasında manalı buluyorum.”

patronlardunyasi.com